مبانی قرآنی قیام حسینی 85-7.pdf
260.9K
📌 #مبانی_قرآنی قیام حسینی 7
#آیت_الله_جوادی_آملی
🍁🍁🍁
▪️ تا پایان ماه محرم ،هر روز نکته های برجسته قرآنی ؛روایی؛تاریخی؛اخلاقی از نهضت امام حسین علیه السلام در کانال قرآنی رحیق
در محفل شور و شعور حسینی همراه ما باشید👇👇👇
@rahighemakhtoom
جنود الهی.mp3
1.47M
📌جنود الهی
آیت الله جوادی آملی
🍁🍁🍁
▪️ تا پایان ماه محرم ،هر روز نکته های برجسته قرآنی ؛روایی؛تاریخی؛اخلاقی از نهضت امام حسین علیه السلام در کانال قرآنی رحیق
در محفل شور و شعور حسینی همراه ما باشید. @rahighemakhtoom
#امکان_فهم_قرآن
#تلاوت_قرآن
#ثواب
#درک_قرآن
#استاد_شهید_مطهری
🔅🔅🔅
📌 برای درک قرآن با زبان عقل و دل سراغ آن برویم
▪ گروهی میپندارند منظور از تلاوت قرآن، تنها خواندن قرآن به قصد ثواب بردن است بدون آنکه چیزی از معانی آن درک گردد. اینها دائماً قرآن را دوره میکنند اما اگر یک بار از ایشان سؤال شود که آیا معنی آنچه را میخوانید میدانید، از پاسخگویی عاجز می مانند.
▫ خواندن قرآن از این جهت که مقدمهای است برای درک معانی قرآن، لازم و خوب است و نه صرفاً به قصد کسب ثواب.
▫ درک معانی قرآن نیز ویژگی هایی دارد که باید به آن توجه داشت. در یادگیری بسیاری از کتابها آنچه که برای خواننده حاصل میشود یک سلسله اندیشههای تازه است که قبلًا در ذهن او وجود نداشت. در اینجا تنها عقل و قوه تفکر خواننده است که به فعالیت مشغول میشود. در مورد قرآن بدون شک باید آن را به قصد آموختن و تعلیم یافتن مورد مطالعه قرار داد. قرآن خود در این زمینه تصریح میکند:
کتابٌ انْزَلْناهُ الَیک مُبارَک لِیدَّبَّروا ایاتِهِ وَ لِیتَذَکرَ اولُواالْالْبابِ[آیه 29 سوره صاد].
▫ یک وظیفه قرآن یاد دادن و تعلیم کردن است. در این جهت مخاطب قرآن عقل انسان خواهد بود و قرآن با زبان منطق و استدلال با او سخن میگوید.
▪ اما به جز این زبان، (زبان عقل)قرآن زبان دیگری نیز دارد که مخاطب آن عقل نیست بلکه دل است و این زبان دوم «احساس» نام دارد.
▫ آن که میخواهد با قرآن آشنا گردد و بدان انس بگیرد میباید با این دو زبان هردو آشنایی داشته باشد و هردو را در کنار هم مورد استفاده قرار دهد. تفکیک این دو از هم مایه بروز خطا و اشتباه و سبب خسران و زیان خواهد بود.
▫ آنچه را که ما «دل» مینامیم عبارت است از احساسی بسیار عظیم و عمیق که در درون انسان وجود دارد و گاهی اسم آن را «احساس هستی» میگذارند، یعنی احساسی از ارتباط انسان با هستی مطلق. کسی که زبان دل را بداند و با آن انسان را مخاطب قرار دهد، او را از اعماق هستی و کنه وجودش به حرکت درمیآورد.
🌿🌿🌿
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
#امکان_فهم_فرآن
#تفاوتهای_فردی
#باطن_قرآن
#قرآن_در_قرآن
#آیت_الله_جوادی_آملی
🔅🔅🔅
📌 تفاوت ظرفیتها در فهم قرآن-1
▪ ... قرآن كريم كتابي عميق و داراي باطنها است و هر كس به حدّ ظرفيّت وجودي خود ميتواند از آن بهرهمند شود و ائمه ـ عليهم السّلام ـ نيز آيات كريمهي قرآن را براي همهي افراد يكسان معني نميكردند. براي برخي به ظاهر قرآن معني ميفرمودند و براي برخي به باطن قرآن؛ و اين بستگي به تحمّل آن افراد داشت.
✅ نمونه و مثال
🔹 «ذريح محاربي»كه از اصحاب امام صادق ـ عليه السّلام ـ است و داراي كتاب روايي است و جايگاهي بس تمام دارد، از امام ششم ـ سلام الله عليه ـ دربارهي معناي آيهي كريمهي «ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَ لْيُوفُوا نُذُورَهُمْ»[1] مطلبي را ميپرسد و آن حضرت در جواب ميفرمايند: مقصود از «تفثهم»ملاقات امام است يعني پس از حج به حضور امام شرفياب شدن. و مقصود از «وَ لْيُوفُوا نُذُورَهُمْ»يعني، آن عهدها را، كه همان مناسك حج است، انجام دادن.[2]
🔹 عبدالله بن سنان كه اين روايت را از ذريح محاربي شنيده، ميگويد: اين مطلب براي من تازگي داشت خدمت امام ششم ـ عليه السّلام ـ شرفياب شده عرض كردم: آيه را برايم معنا بفرمائيد. آن حضرت فرمودند: «أخذ الشارب و قصّ الأظفار»يعني موي شارب را كم كردن و ناخن را چيدن! عبدالله بن سنان عرض ميكند: «جُعلت فداك إنّ ذريح حدّثني عنك بأنّك قلت له «ليقضوا تفثهم»: لقاءُ الإمام «و ليوفوا نذورهم»: تلك المناسك»ذريح محاربي از شما نقل ميكند كه فرمودهايد مقصود از آيه، لقاي امام و انجام مناسك است ولي شما براي من به گونهي ديگري تفسير ميكنيد.
🔹 امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمودند: «صَدَقَ ذريح و صَدَقْتَ»هم او صادق و راستگوست و هم اين خبر كه داده است، صادق و درست است.
🔹 «إن للقرآن ظاهراً و باطناً و من يحتمل مثل ما يحتمل ذريح؟»[3] قرآن ظاهري دارد كه «ثُمَّ لْيَقْضُوا»بر اساس ظاهر به معناي اصلاح ظاهري بدن است و باطني دارد كه بر اساس آن، معناي اين عبارت، اصلاح باطن و درون انسان است كه با ملاقات امام ـ عليه السّلام ـ حاصل ميشود و چون هر سؤال كنندهاي نميتواند اسرار قرآن و معارف باطن آن را تحمّل كند، لذا قرآن را براي هر كس به قدر توانش تفسير ميكنيم و ذريح از حاملان اسرار قرآن است.
[1] ـ سورة حج، آية 29؛ سپس، بايد آلودگيهايشان را برطرف سازند؛ و به نذرهاي خود وفا كنند.
[2] ـ بحار، ج 47، ص 338.
[3] ـ بحار، ج 89، ص 84.
🌿🌿🌿
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
#امکان_فهم_فرآن
#تفاوتهای_فردی
#باطن_قرآن
#قرآن_در_قرآن
#آیت_الله_جوادی_آملی
🔅🔅🔅
📌 تفاوت ظرفیتها در فهم قرآن-2
▪ آنچه در زيارت جامعهي كبيره به امامان ـ عليهم السّلام ـ عرض ميكنيم: «محتمل لِعِلْمكم»[4] يعني به شما متوسل ميشوم و از خدا ميخواهم كه بتوانم علم شما را تحمل كنم، ناظر به احاديث معروفي است كه فرمودهاند: «إن أحاديثنا صعب مُسْتصعب لا يحتملها إلا نبيّ مرسل أو مَلَك مقرّب أو عبدٌ امْتحن الله قلبه للتقوي»[5] يعني فهم دقيق احاديث ما، بسيار مشكل است و كسي توان تحمّل آن را ندارد جز نبيّ مرسل يا فرشتهي مقرّب يا بندهأي كه خداوند قلب او را براي تقوا آزمايش كرده است.
✅ نمونه و مثال
▫ جابر از حضرت امام باقر ـ عليه السّلام ـ تفسير آيهأي را پرسيد و آن حضرت پاسخ دادند. بار ديگر از همان آيه پرسيد و امام به گونهي ديگري جواب فرمودند. جابر عرض كرد پيش از اين، جواب ديگري فرموديد. حضرت امام باقر ـ عليه السّلام ـ ميفرمايد: «يا جابر إن القرآن بطناً و للبطن بطنٌ و له ظهْر و للظهر ظهْر، يا جابر ليس شيء أبعد من عقول الرجال من تفسير القرآن، إن الآية يكون أوّلها في شيءٍ و آخرها في شيءٍ و هو كلام متّصل متصرّف علي وجوهٍ»[6]؛ أي جابر براي قرآن بطن است و براي آن بطن هم بطن است و براي قرآن ظهر است و براي ظهر آن نيز ظهر است؛ أي جابر هيچ چيزي مانند تفسير فرآن از عقلهاي مردان دور نيست، به درستي كه اوّلِ آيهأي در چيزي سخن ميگويد و آخرش در چيز ديگر و قرآن، كلام متّصل و پيوستهأي است كه وجوه فراوان دارد.
▫ گفتني است كه پي بردن به معاني باطني قرآن مخصوص پاكان و معصومين ـ عليهم السّلام ـ است ليكن پيروان راستين علمي و عملي آن جانهاي نوراني به مقدار پيروي از آنان سهمي از ادراك باطن را خواهند داشت؛ البته همان طور كه ظاهر آيات تفسير كنندهي يكديگر بوده و با هم مرتبطند، باطن آنها نيز بيان كنندهي همديگر بوده و با هم پيوند ناگسستني دارند.
[4] ـ مفاتيح الجنان.
[5] ـ بحار، ج 2، ص 183، ح 1.
[6] ـ بحار، ج 89، ص 91.
📚 منبع :قرآن در قرآن ـ آيت الله جوادي آملي
🌿🌿🌿
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📌 حق توحید
🔹 به ما گفتند که در هر جا زندگی می کنید توفیقی پیدا کن که خوبان جامعه دنبال شما راه بیفتند، نه شما از جهل مردم، از بی سوادی مردم و از عوامی مردم با گفتن قصه و افسانه و دستور و خواب عدّهای را به دنبال خود راه بیندازید، چون چنین اگر باشد هر دو گروه ـ خدای ناکرده ـ گرفتار جهنم می شوند. راه صحیح این است که انسان طوری زندگی کند که جز خدا نیندیشد.
🔹 سیدنا الاستاد مرحوم علامه طباطبایی را خدا غریق رحمت کند! ایشان در کتاب تفسیر قیم المیزان این فرمایش را دارند که مهم ترین حق پیش مردم حق حیات است؛ امّا اسلام آمده به مردم فهماند که مهم ترین حق، حق توحید است و نه حق حیات؛[1] انسان اگر یک زندگی داشته باشد: ﴿أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَل﴾،[2] این چه اثری دارد؟! اگر کسی موحّد نبود همین است، او حیات گیاهی دارد؛ یا دوران جوانی است که حیات او حیات گیاهی است و هنوز به حیات حیوانی نرسیده است، او خوش تغذیه می کند، خوش جامه در بَر می کند و خوش بالندگی دارد، همین سه کار را دارد: تغذیه، تَنویه و تولید.
او در دوران جوانی این «نباتٌ بالفعل» و «حیوانٌ بالقوة» او هنوز حیوان نشده، این شخص یک درخت خوبی است؛ وقتی به مرحله ازدواج رسید، به مرحله عاطفه رسید، فرزند پیدا کرد، علاقه نسبت به زن و شوهر و علاقه پدر و فرزندی پیدا شد و عواطف و احساسات مطرح شد، این شخص «حیوانٌ بالفعل» و «انسانٌ بالقوه»، بعضی در همین حدّ چهل - پنجاه سال می مانند و می میرند؛ اما برخی ها به مقام انسانیت می رسند که با علم و عقل زندگی می کنند، این شخص «انسانٌ بالفعل» و «ملکٌ بالقوة» او فرشتهٴ «بالقوه» است، از این شخص بالاتر هم که با فرشته ها محشور می شوند.
[1] . المیزان فی تفسیر القرآن، ج2، ص71؛ «و قد أثبت القرآن أن أهم حقوق الإنسانیة هو التوحید و القوانین الدینیة المبنیة علیه كما أن عقلاء الاجتماع الإنسانی علی أن أهم حقوقها هو حق الحیاة تحت القوانین الحاكمة علی المجتمع الإنسانی التی تحفظ منافع الأفراد فی حیاتهم».
[2] . سوره اعراف، آیه179.
📚 درس اخلاق
تاریخ: 1395/08/27
@rahighemakhtoom
مبانی قرآنی قیام حسینی 85-8.mp3
9.29M
📌 #مبانی_قرآنی قیام حسینی 8
#آیت_الله_جوادی_آملی
🍁🍁🍁
▪️ تا پایان ماه محرم ،هر روز نکته های برجسته قرآنی ؛روایی؛تاریخی؛اخلاقی از نهضت امام حسین علیه السلام در کانال قرآنی رحیق
در محفل شور و شعور حسینی همراه ما باشید👇👇👇
@rahighemakhtoom
مبانی قرآنی قیام حسینی 85-8.pdf
243.4K
📌 #مبانی_قرآنی قیام حسینی 8
#آیت_الله_جوادی_آملی
🍁🍁🍁
▪️ تا پایان ماه محرم ،هر روز نکته های برجسته قرآنی ؛روایی؛تاریخی؛اخلاقی از نهضت امام حسین علیه السلام در کانال قرآنی رحیق
در محفل شور و شعور حسینی همراه ما باشید👇👇👇
@rahighemakhtoom
090-_al-balad.mp3
399.4K
#تلاوت_قرآن
#آهنگ_پذیری
#اعجاز_بیانی
#لحن_حزین
#ترتیل
#محمد_صدیق_منشاوی
#سوره_بلد
🔅🔅🔅
▫ استاد محمد صديق منشاوي در سال 1299ه.ش. يعني حدود 73 سال پيش ، در شهر منشاه مصر در خانواده اي بسيار مذهبي پا به عرصه ي وجود گذارد . « پدرش شيخ صديق منشاوي يكي از قاريان صوفي منش بود كه هرگز در مسير تلاوتش اجر و پاداشي طلب نكرد . از اين رو فرزندش محمد را نيز با چنين علايقي پرورش داد تا جايي كه تلاوت را تنها به جهت آنكه متعلق به اين كتاب مقدس است برگزيد .
▫ شيخ صديق منشاوي را فردي در كمال خشوع و خضوع مي خوانند گويند او چنان تقوي پيشه بود كه هرگز در هيچ تلاوتي بر اجر و پاداش آن سخني نگفت . تنها در محل حاضر مي شد ، آنگاه با وقاري سرشار از خشيت الهي باز مي گشت و اين شيوه اي بود كه در ميان فرزندانش نيز نيك مشهود است ».
▫ مرحوم استاد منشاوي از همان ابتدا به حفظ كامل قرآن پرداخته و از 9 سالگي به بعد در ماه مبارك رمضان شبهاي قرائت قرآن برگزار مي نمود . اين امر تا سنين جواني استاد ادامه داشت . اين در حالي بود كه پس از چندي با ورودش به راديوي عربي مصر و پخش تلاوتهايش ، به شهرت او افزوده شد تا آنكه به عنوان يكي از اساتيد و قاريان مشهور مصر معرفي شد . او قاري بزرگي است كه در ميان متأخران بي نظير و در ميان متقدّمين كم نظير بوده است.
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌حق توحید
آیت الله جوادی آملی
🌿🌿🌿
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📌پیام جهانی
▪️ [امام حسین سلام الله علیه] فرمود هر كه از خاندان و دامن پاك به دنیا آمده، مثل من فكر می كند. فرمود: «أَلا إِنَّ الدَّعِی بْنَ الدَّعِی قَدْ رَکَزَ بَینَ اثْنَتَینِ بَینَ السِّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَیهاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ یأْبَیاللهُ لَنا ذلِک وَ رَسُولُه وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورٌ طابَتْ وَ طَهُرَتْ وَ أُنُوفٌ حَمِیةٌ وَ نُفُوسٌ أَبِیةٌ»؛[1] فرمود این بیگانه مرا مخیر كرده كه زیر بار ستم را امضا بكنم؛ خدا نمی پسندد، پیغمبر نمی پسندد، مؤمنان عالم نمی پسندند، زنان پاك نمی پسندند، مادران پاك نمی پسندند، همسران پاك نمی پسندند. حرف حرف جهانی است! سخن از عرب و عجم نیست! فرمود زنان پاك، مادران پاكدامن اجازه نمی دهند كسی زیر بار ظلم برود. نفرمود ما خاندان هاشمی زیر بار ظلم نمی رویم؛ حرف حرف جهانی است! شما اگر می بینید وجود مبارك علی اكبر افتاد، حضرت رفت او را بوسه داد، در كنار نعش علی اكبر آن غلام سیاه هم بود، حضرت قبلاً رفته بود او را هم بوسه داد.
یكسان رخ غلام و پسر بوسه داد و گفت ٭٭٭ در دین ما سیه نكند فرق با سپید
این طور نبود كه پسرش علی اكبر را ببوسد و بالای سر غلام نرود.
یكسان رخ غلام و پسر بوسه داد و گفت ٭٭٭ در دین ما سیه نكند فرق با سپید
▪️ بنابراین فرمود تنها من نیستم، هر كه از یك مادر پاك و از دامن پاك به دنیا آمده زیر بار ظلم نمی رود، این است كه امام فرمود: خون بر شمشیر پیروز است، محرم را زنده كنید، محرم اسلام را زنده نگه می دارد. محرم انقلاب را تأمین كرد! چهارتا راهپیمایی كار ایران را یكسره كرد، تاسوعا بود و عاشورا بود و اربعین بود و 28 صفر؛ این چهارتا راهپیمایی میلیونی كار را یكسره كرد. در محرم چرا این حرف ها را زد؟ برای اینكه مردم آزاده را تربیت كرد. فرمود هر كس از دامن پاك به دنیا آمده ستم را امضا نمی كند؛ البته او امام است امام مقام دیگری دارد؛ اما این وظیفه همه ماست. این ﴿لِیظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ كُلِّهِ﴾[2] را دارد پیاده می كند و پیاده هم كرد. آن ﴿فَخَرَجَ مِنْهَا خَائِفاً یتَرَقَبُ﴾[3] را تا پایان هر خوفی كه پیش آمد ذات أقدس الهی برای او تأمین كرد و او را پیروز و سربلند به درآورد.
[1]. مثیر الأحزان، ص55.
[2]. سوره توبه، آیه33؛ سوره فتح، آیه28؛ سوره صف، آیه9.
[3]. سوره قصص، آیه21.
📚 سخنرانی در شب تاسوعا
تاریخ:
1398/06/17
🍁🍁🍁
▪️ تا پایان ماه محرم ،هر روز نکته های برجسته قرآنی ؛روایی؛تاریخی؛اخلاقی از نهضت امام حسین علیه السلام در کانال قرآنی رحیق
در محفل شور و شعور حسینی همراه ما باشید👇👇👇
@rahighemakhtoom
moharam85_09 s.mp3
10.11M
📌 #مبانی_قرآنی قیام حسینی 9
#آیت_الله_جوادی_آملی
🍁🍁🍁
▪️ تا پایان ماه محرم ،هر روز نکته های برجسته قرآنی ؛روایی؛تاریخی؛اخلاقی از نهضت امام حسین علیه السلام در کانال قرآنی رحیق
در محفل شور و شعور حسینی همراه ما باشید👇👇👇
@rahighemakhtoo
moharam85_09 p2.pdf
255.5K
📌 #مبانی_قرآنی قیام حسینی 9
#آیت_الله_جوادی_آملی
🍁🍁🍁
▪️ تا پایان ماه محرم ،هر روز نکته های برجسته قرآنی ؛روایی؛تاریخی؛اخلاقی از نهضت امام حسین علیه السلام در کانال قرآنی رحیق
در محفل شور و شعور حسینی همراه ما باشید👇👇👇
@rahighemakhtoo
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌پیام جهانی
آیت الله جوادی آملی
🌿🌿🌿
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📌 سالک الی الله
▪ بعضی از کارهاست که با عقل بشر هماهنگ درنمی آید. یک خطبه نورانی در نهج البلاغه است، حضرت وقتی اولیای الهی را تعریف می کند، می فرماید اینها طرزی زندگی می کنند که بشرهای عادی نسبت به اینها خیلی نظر مثبت ندارند؛ مثل اینکه ما در تعبیرهای عرفی می گوییم [فلانی] «قاطی کرد»؟ حضرت فرمود طوری این بزرگان در جامعه زندگی می کنند که مقام آنها در دسترس دیگران نیست، می گویند: «لَقَدْ خُولِطُوا»؛[1] اینها مخلوط کردند. «لَقَدْ خُولِطُوا وَ لَقَدْ خَالَطَهُمْ أَمْرٌ عَظِیمٌ»؛ اینها مخلوط نکردند، اینها سرگرم چیزی دیگر هستند. اگر یک سلسله کارهایی می کنند که به عقل شما هماهنگ درنمی آید، خودتان را باید درمان کنید!
▪ وجود مبارک امام حسن مجتبیٰ چند بار کلّ اموالش را تقسیم کرد، در بعضی از موارد هم همه اموال را داد. اینها خیال می کنند که این اسراف است. مستحضر هستید اگر کسی در صراط نیست یا خودش صراط نیست، گاهی ممکن است «الْیمِینُ وَ الشِّمَالُ مَضَلَّة».[2] اینکه می گویند «خَیرُ الْأُمُورِ أَوْسَطُهَا»،[3] برای ماست که در راه نیستیم، گاهی در راه هستیم، گاهی در حاشیه راه و پیاده رو هستیم؛ اما آن که در صراط مستقیم است که به او نمیگویند «خَیرُ الْأُمُورِ أَوْسَطُهَا». همه حکما می گویند، اگر کسی خودش صراط مستقیم بود یا در صراط مستقیم بود از آن به بعد «خیر الامور اکثرها و اوفرها و اشدها و اعلاها»، نه «اوسطها»! اگر کسی در راه است، چرا کُند برود؟ چرا آرام آرام برود؟ چرا میانه رو باشد؟ هر چه تُندتر بهتر! لذا ﴿سَارِعُوا﴾،[4] مربوط به همین است.
▪ در بخشهای قبل ما این فصول پنج گانه را گذراندیم که برای کسی که سالک «الی الله» است؛ اوّل معرفت، بعد هجرت، بعد سرعت، بعد سبقت، بعد امامت. به اینکه نمی گویند: «خَیرُ الْأُمُورِ أَوْسَطُهَا»، آرام تر! این هر چه تُندتر، بهتر! مرتّب ﴿سَارِعُوا﴾، مرتّب ﴿سَارِعُوا﴾، مرتّب ﴿سَارِعُوا﴾. نه آن قدری که فقط سرعت داشته باشید، بلکه جلو بزنید! این آقا زاهد است، من می خواهم أزهد باشم. این عالم است، من می خواهم أعلم باشم. این عاقل است، می خواهم أعقل باشم. این عفیف است، می خواهم أعَف باشم. ﴿فَاسْتَبِقُوا﴾؛[5] یعنی ﴿فَاسْتَبِقُوا﴾! اینجا مزاحم کسی نیست. میدان مسابقه هم به اندازه آسمان و زمین است، کسی معارض کسی نیست، آنجا اصلاً شیطنت راه ندارد. فرمود: ﴿سارِعُوا إِلى مَغْفِرَةٍ﴾، این ﴿سَابِقُوا﴾ برای چیست؟ اوّل سرعت است، تُند بروید! حالا کسی خوب است، خوب تر! اینجا که جای «خَیرُ الْأُمُورِ أَوْسَطُهَا» نیست. «خَیرُ الْأُمُورِ أَوْسَطُهَا» برای اینکه پرهیز از یمین و شمال باشد که «الْیمِینُ وَ الشِّمَالُ مَضَلَّةٌ وَ الطَّرِیقُ الْوُسْطَی هِی الْجَادَّة»،[6] این «خیر الامور» است.
[1]. نهج البلاغه(للصبحی صالح)، خطبه193.
[2]. نهج البلاغه(للصبحی صالح)، خطبه16.
[3]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج6، ص541.
[4]. سوره آلعمران، آیه133.
[5]. سوره بقره، آیه148؛ سوره مائده، آیه48.
[6]. الكافی (ط ـ الإسلامیة)، ج8، ص68.
📚 درس تفسیر سوره مبارکه قلم جلسه 2
تاریخ: 1397/09/17
🌿🌿🌿
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
#تفسیر_قرآن
#چشمه_حکمت
#تفسیر_سوره_بلد
🔅🔅🔅
◽ نگاشت 6: تفسیر آیات 6 تا 10
يَقُولُ أَهْلَکْتُ مَالاً لُبَداً6
أَ يَحْسَبُ أَنْ لَمْ يَرَهُ أَحَدٌ7
أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ8
وَ لِسَاناً وَ شَفَتَيْنِ9
وَ هَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ10
🔹 «أَهْلَکْتُ»: نابود و تباه کردم. مراد خرج کردن و مصرف نمودن است. «لُبَداً»: انباشته و فراوان. «أَهْلَکْتُ مالاً لُّبَداً»: مرادِ چنین کافری و کافرانی، اظهار تفاخر به کثرت دارائی، و بذل و بخشش بیرویه به مردمان، و گشادهدستیها و ولخرجیهای فراوان است.
✅ ۱ - به رخ کشیدن انفاق اموالى انبوه و مباهات به آن، ورد زبان قلدر مآبان گردنکش (یقول أهلکت مالاً لبدًا)
✅ ۲ - افتخار به بذل و بخشش ها و خودنمایى در تأمین نیازمندى هاى مالى جامعه، مذموم و مورد نکوهش خداوند است. (یقول أهلکت مالاً لبدًا)
✅ ۳ - مصرف ثروت براى رفع نیازمندى هاى مردم، در دیدگاه منکران معاد، خسارتى سنگین و جبران ناپذیر است. (أهلکت مالاً لبدًا)
✅ ۴ - برخى از مردم، به دروغ خود را از انفاق گران معرفى کرده و مدعى بذل و بخشش هاى انبوه اند. (یقول أهلکت مالاً لبدًا)
🔅🔅🔅
✅ 5 - پندار نهان ماندن کردارها از خداوند و ناظر نبودن او بر انسان، پندارى باطل و شگفت آور است. (أیحسب أن لم یره أحد)
✅ 6 - خداوند، انسان ها را مى بیند و به کردار و گفتار آنان آگاه است. (أیحسب أن لم یره أحد)
✳ 7 - لزوم پرهیز از ادعاهاى نادرست و توجه به آگاهى خداوند از رفتارها و نیّت هاى انسان (یقول ... أیحسب أن لم یره أحد)
✅ 8- مدعیان کمک هاى اقتصادى به جامعه، باید خدا را ناظر بر خویش دیده، ادعاى گزاف نکنند. (یقول أهلکت مالاً لبدًا . أیحسب أن لم یره أحد)
✅ 9 - خودنمایى در بذل و بخشش ها و فخرفروشى بر مردم به جهت انفاق هاى سنگین، در پى دارنده نکوهش و کیفر از سوى خداوند (یقول ... أیحسب أن لم یره أحد)
✅ 10 - کسانى که خداوند را ناظر بر نیت ها نمى دانند و گشاده دستى هاى خود را به رخ دیگران مى کشند، گرفتار پندارى موهوم و ناروایند. (یقول أهلکت مالاً لبدًا . أیحسب أن لم یره أحد)
✅ 11 - کمک هاى مالى به مردم - هر چه باشد - از دید خداوند مخفى نمانده و محاسبه خواهد شد. (یقول أهلکت مالاً لبداً . أیحسب أن لم یره أحد)
✅ 12 - کسانى که انفاق را اتلاف مال مى پندارند، گرفتار پندارى موهوم و مذموم اند. (یقول أهلکت مالاً لبدًا . أیحسب أن لم یره أحد)
ادامه دارد...
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
#تفسیر_قرآن
#چشمه_حکمت
#تفسیر_سوره_بلد
🔅🔅🔅
◽ نگاشت 7: تفسیر آیات 6 تا 10
يَقُولُ أَهْلَکْتُ مَالاً لُبَداً6
أَ يَحْسَبُ أَنْ لَمْ يَرَهُ أَحَدٌ7
أَ لَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ8
وَ لِسَاناً وَ شَفَتَيْنِ9
وَ هَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ10
✅ ۱ - دو چشم انسان، عطاى خداوند و نعمتى بزرگ است. (ألم نجعل له عینین)
✅ ۲ - بى توجّهى به نعمت بینایى و غفلت از وابستگى آن به خداوند، شگفت آور و ملامت بار است. (ألم نجعل له عینین) استفهام در «ألم نجعل ...»، براى تعجب و گرفتن اقرار است.
✅ ۳ - وابستگى ابزار درک و شناخت به خداوند، دلیل آگاهى او از انفاق ها و اهداف مدعیان انفاق است. (یقول أهلکت مالاً ... ألم نجعل له عینین)
✅ ۴ - توجّه به خدادادى بودن نعمت بینایى، مایه یقین به پنهان نبودن چیزى از خداوند است. (أیحسب أن لم یره أحد . ألم نجعل له عینین)
✅ ۵ - خداوند، بر تمام دیدنى ها آگاه است. (ألم نجعل له عینین)
🔅🔅🔅
✅ 6 - زبان و دو لب انسان، عطاى الهى و نعمت هایى بزرگ است. (و لسانًا و شفتین)
✅ 7 - بى توجّهى به قدرت بیان و ابزار آن و غفلت از وابستگى آنها به خداوند، شگفت آور و سرزنش بار است. (ألم نجعل له ... و لسانًا و شفتین)
✅ 8 - خداوند به تمامى دانسته ها، نیت ها و افکار انسان، دانا است. (أیحسب أن لم یره أحد . ألم نجعل له ... و لسانًا و شفتین)
✅ 9 - توجه به خدادادى بودن نعمت بیان و ابزار آن، مایه یقین به آگاهى خداوند از نیت ها، افکار و دانسته هاى انسان است. (أیحسب أن لم یره أحد . ألم نجعل له ... و لسانًا و شفتین)
🔅🔅🔅
✅ 10- خداوند، راه هاى نیک و بد را به انسان ها شناسانده است. (و هدینه النجدین) «نَجْد» به معناى راه آشکارى است که در ارتفاع باشد.
✅ 11 - راه نیک و بد، هر دو برجسته و آشکار و پیمودن هر یک، داراى دشوارى هایى خاص است. (و هدینه النجدین) قرار داشتن راه خیر و شر در ارتفاعات، کنایه از آشکار بودن آن براى همگان و نیز صعب العبور بودن آن است. دشوارى راه خیر، ممکن است به لحاظ ویژگى هاى خود آن و دشوارى راه شرّ به لحاظ عواقب آن باشد.
✅ 12 - خداوند، به راه خیر و شرّ و رهروان هر یک، آگاه است. (و هدینه النجدین)
✅ 13 - آگاهى دقیق خداوند از راه هاى خیر و شرّ، دلیل مخفى نبودن اهداف مدعیان انفاق، بر او است. (یقول أهلکت مالاً ... و هدینه النجدین)
✅ 14 - انسان، موجودى مختار و توانا بر حرکت در راه خیر یا شر و داراى ابزار لازم آن (ألم نجعل له ... و هدینه النجدین)
✅ 15 - شناخت راه هاى نیک و بد، نعمتى الهى و غفلت از آن، شگفت آور و ملامت بار است. (ألم نجعل ... و هدینه النجدین)
ادامه دارد...
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
#بیماری_روحی
#نفاق
#بیماری_فرهنگی_سیاسی
#شایعه_رجفه
#خبر_چینی
🔅🔅🔅
📌 تشابه انسانهاي ضعيف الايمان احزاب و زمان ما در ارتباط با بيگانه
▪ مشكل مدينه اين بود كه يك عدّه منافق بودند يك عدّه ﴿فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ﴾ بودند يك عده هم گذشته از آن نفاق, گرايش سوء سياسي داشتند اينها يك ارتباط مرموز و مخفي با مشركين داشتند خبرچين بودند خبري كه بين مسلمانها از رسول خدا(صلّي الله عليه و آله و سلّم) منتشر ميشد فوراً به بيگانهها گزارش ميدادند .
🔹 در آيه 52 در سورهٴ «مائده» فرمود: ﴿فَتَرَي الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَرَضٌ يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَي أَن تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ فَعَسَي اللّهُ أَن يَأْتِيَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِهِ فَيُصْبِحُوا عَلَي مَا أَسَرُّوا فِي أَنْفُسِهِمْ نَادِمِينَ﴾ فرمود يك عدّه كساني هستند كه قلبشان مريض است تا يك حادثه جزئي اتفاق ميافتد فوراً با بي.بي.سي تماس ميگيرند! خب مگر نميداني او اعدي عدوّ است مگر نميدانيد عمري به اين مملكت خيانت كرده فرمود تا حادثهاي پيش آمد با مخالفان و دشمنان بيرون چرا تماس ميگيري !
🔹 ميفرمايد آنها كارشان اين بود حادثهاي كه در داخله مدينه رخ ميداد فوراً به بيرون اطلاع ميدادند ﴿يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَي أَن تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ﴾ ميگويند شايد نظام شكست خورد آنها برگشتند ما چرا رابطهمان را با آنها قطع بكنيم ﴿يُسَارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشَي أَن تُصِيبَنَا دَائِرَةٌ فَعَسَي اللّهُ أَن يَأْتِيَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِهِ﴾ ديگر نفرمود «قل» خود خداي سبحان فرمود خب اگر ـ انشاءالله ـ اين طرف شد كه اسلام پيروز شد انقلاب اسلامي پيروز شد آنگاه جواب خدا و پيامبر را چه ميدهيد ﴿فَعَسَي اللّهُ أَن يَأْتِيَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِهِ فَيُصْبِحُوا عَلَي مَا أَسَرُّوا فِي أَنْفُسِهِمْ نَادِمِينَ﴾
🔹 اين گروه در مدينه بودند پس عدهاي منافق بودند عدهاي ﴿فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ﴾ بودند عدهاي قبول نداشتند عدهاي هم گرايش سياسي به بيگانهها داشتند همه اينها بالأخره در جنگ احزاب خفه شدند.
#آیت_الله_جوادی_آملی (درس تفسیر سوره احزاب جلسه 10
)
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
برشی از کتاب #سروش_هدایت(90)
#آیت_الله_جوادی_آملی
#شناخت_قرآن
#قرآن_شناسی
#آموزه_های_قرآنی
#پیام_ها_و_نکته_ها
#علامه_طباطبایی
🔅🔅🔅
📝 دیدگاههای تفسیری ؛فلسفی علامه طباطبایی در بیان شاگرد فرزانه ایشان آیت الله جوادی آملی(5)
▪ پنجم. جامعه بشري بدون سياست و حكومت نخواهد بود. دانش سياست از علوم انساني است، معرفت قوانين علوم انساني بدون انسانشناسي ميسور نيست و انسانشناسي بدون جهانبيني راستين ميسّر نخواهد بود. بهترين جهانبيني همانا جهانشناسي الاهي است؛ چنانكه برترين انسان شناسيْ معرفت انسان بر اساس توحيد پروردگار نظام عيني است.
🔹 علّامه طباطبايي (رحمه الله) بر اساس توحيد ربوبي و انسان شناسي الاهي، دانش هاي انساني اعم از حكومت و سياست و علوم ديگر را از منظر دو گروه يادآور شد؛ گروهي كه فقط جنبه طبيعي بشر را بررسي ميكنند و يا اگر جنبه فراطبيعي او را انكار نمي نمايند، آن را فقط در قلمرو احوال شخصي ارزيابي ميكنند، جريان حكومت را در منطقه نيازهاي طبيعي ملاحظه مينمايند و معيار ارزيابي آن، فقط حسّ و تجربه خواهد بود.
🔹 عدّه اي انسان طبيعي را با صبغه فراطبيعي و ملكوتي آن مي نگرند و حكومت وي را وابسته به تأمين نيازهاي طبيعي و تحصيل حاجت هاي فراطبيعي ميدانند و معيار ارزيابي آن، گذشته از علوم تجربي، رياضي و
عقلي، معرفت وَحْياني خواهد بود كه مَلَكه همه علوم و سلطان همه معارف است و در اين راستا نه جريانِ نسبيّت واقعْ معقول است و نه تصويبِ معرفتْ مقبول خواهد بود.
🔹 انواع حكومتهاي متعددِ رايج و دارج جهان از دو منظر مزبور بيرون نيست. زيرا برخي افراط و بعضي تفريط و گروهي به طبيعتْ متمايل و عدّهاي به فراطبيعتْ متعانق و طايفه اي به هسته مركزي تعديل طبيعت و فطرت نزديك و فرقه اي از آن دور مانده اند.
🔹 سعي بليغ علّامه چون امام راحل (رحمهالله) كه هم نسبت به وظيفه خود اهل قيام و اقدام، هم نسبت به ديگران قُدْوَه و قائد بود، اين بود كه حكومت انساني را اسلامي بداند و خطوط كلّي را به دور از استبداد، استعمار، استثمار، استحمار، استعباد و مانند آن تدوين و تنظيم فرمايد و آن را در مواضع گونه گون تفسير قَيّمِ، «الميزان» ارائه نمود.[ الميزان،ج 2، ص 156.]
🔹 جامع نگري علّامه طباطبايي (رحمهالله) سبب شد تا از گزند خلط بين آزادي تكويني و آزادي تشريعي مصون بماند و از رعايت آزادي عرفاني، اخلاقي همراه با آزادي فقهي و حقوقي، عامل تكامل فرد و جامعه انساني را تضمين كند و از رهايي مذموم بپرهيزد و آزادي محمود و حرّيت ممدوح را با آن نياميزد و ولايت قانون خدا را بر هرگونه ولايتي ترجيح دهد تا انسان را به مقام اصلي وي كه خلافت الاهي است، نايل نمايد.
🔹 سرانجام چنين فتوا دهد كه عظمت خليفه و منزلت او در حفظ قانون مُسْتَخلفْ عنه يعني خداوند نظام آفرينش خواهد بود. و اگر كسي حكم خداوند را فراموش كند و انديشه بشري را بر وحي سماوي ترجيح دهد، مشمول آيهي؛ (اَفرأيت مَنْ اتّخذ إلهه هواه...)[ سوره ي جاثيه، آيه ي 23.] خواهد بود و از اوج عزّت خلافتْ هبوط نموده، به حضيض ذلت فرود ميآيد زيرا عزت فقط نزد خداست و در پرتو امتثال دستورهاي الاهي نيل به عزّت و اقتدار ملّي ممكن است؛ (اَيْبْتَغون عِنْدَهم العزّةَ فإِنَّ العزّةَ لِلّه جميعاً).[ سوره ي نساء، آيه ي 139]
پایان
@rahighemakhtoom
مبانی قرآنی قیام حسینی 85-10.mp3
10.13M
📌 #مبانی_قرآنی قیام حسینی 10
#آیت_الله_جوادی_آملی
🍁🍁🍁
▪️ تا پایان ماه محرم ،هر روز نکته های برجسته قرآنی ؛روایی؛تاریخی؛اخلاقی از نهضت امام حسین علیه السلام در کانال قرآنی رحیق
در محفل شور و شعور حسینی همراه ما باشید👇👇👇
@rahighemakhtoo
مبانی قرآنی قیام حسینی 85-10.pdf
234.8K
📌 #مبانی_قرآنی قیام حسینی 10
#آیت_الله_جوادی_آملی
🍁🍁🍁
▪️ تا پایان ماه محرم ،هر روز نکته های برجسته قرآنی ؛روایی؛تاریخی؛اخلاقی از نهضت امام حسین علیه السلام در کانال قرآنی رحیق
در محفل شور و شعور حسینی همراه ما باشید👇👇👇
@rahighemakhtoo
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌سالک الی الله
آیت الله جوادی آملی
🌿🌿🌿
🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom
◽ نفی پلورالیسم دینی ◽
🔸 قرآن کریم دین خدا را دین حق نامیده و از آنجا که غیر از حق ، هر چیزی باطل است اگر کسی غیر از دین الهی را که همان اسلام است برگزیند، از او پذیرفته نخواهد شد که " إن الدین عندالله الاسلام "، (١) " و من یتبع غیرالاسلام دینا فلن یقبل منه"(٢) چه آن دین همه اش باطل باشد مانند بت پرستی ، یا باطل نسبی مانند دین اهل کتاب.
(تفسیر موضوعی قرآن کریم، ج ١، قرآن در قرآن، ص ٢٨٠)
(١) آیه شریفه ١٩ سوره مبارکه آل عمران
(٢) آیه شریفه ٨٥ سوره مبارکه آل عمران
#پلورالیسم
#اهل_کتاب
#اسلام
#دین
#جوادی_آملی
#آیت_الله_جوادی_آملی
@rahighemakhtoom
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📌 حماسه دفاع مقدس
▪ حماسه دینی جای آن بسیار خالی است یا آن چنان که باید پُر باشد، جای آن پُر نشده است. انقلاب اسلامی ره آورد فراوانی دارد، دفاع مقدس ده ساله و نه هشت ساله، زیرا دو سال جنگ داخلی به صورت خورد بود، نه زد و خورد! هشت سال جنگ زد و خورد بود؛ در طی این ده سال حماسه های فراوانی ملت بزرگ و بزرگوار ایران اسلامی، یعنی شما و فرزندانتان عرضه کردید که این باید در چهره تاریخ بماند و مهم ترین عاملی که جنگ و دفاع را تمدن ساز می کند، آن حماسه است؛ نوشتار و گفتار و رفتار آیینی، سهمی از این فضیلت را به همراه دارد، اما آنچه که حرف اول را می زند، هنر حماسی است.
▪ اولاً هنر معقول ترسیم بشود که یعنی چه و هنر حماسی تبیین بشود که یعنی چه؟ هنر اگر از آغاز شروع شد، به انجام می رسد و اگر از بین راه شروع شد، در بین راه می ماند. هنر یک وقت است از خیال و وهم و متخیله و واهمه نشأت می گیرد و به حس می رسد، این هنر، هنر بین راهی است، زیرا از خیال شروع شد و به حس رسیده است، بخش هایی از سریال ها از این قبیل است، بخش هایی از داستان ها و فیلم ها از این قبیل هستند که از بین راه شروع می کنند. هنر معقول از آغاز شروع می شود نه از بین راه، یعنی از عقل نشأت می گیرد؛ عقل امام خیال است، عقل امام واهمه است.
▪ بیان نورانی امام سجاد(صلوات الله و سلامه علیه) این است که امامِ سرزمین دل، فهم و عقل و استدلال و برهان اوست.[1] عقل اگر امامت وهم و واهمه را، اگر رهبری خیال و متخیله را به عهده بگیرد، مطلب حکیمانه و متقن و برهانی را ترسیم می کند، اولاً؛ به واهمه و خیال می سپارد که آنها در حدّ وهم و خیال کارسازی کنند، ثانیاً؛ به حس می دهد که او بپردازد؛ با نوشتن، با گفتن، با ارائه و تصویر و مانند آن. هنر معقول برهانی است، جاودانی است، از حس شروع نشد، از وهم و خیال شروع نشد، از زمین شروع نشد، تا در زمین فرو برود از آسمان آمد به زمین رسید، زمینی را آسمانی کرده است.
[1]. بحار الأنوار (ط ـ بیروت)، ج46، 231؛ «قَالَ یا بُنَی إِنَّ الْعَقْلَ رَائِدُ الرُّوحِ وَ الْعِلْمَ رَائِدُ الْعَقْلِ وَ الْعَقْلَ تَرْجُمَانُ الْعِلْم».
📚 پیام هنر حماسی
تاریخ: 1398/04/03
🌿🌿🌿
✅ قرآن هم راه است و نیز همراه
✳همواره با قرآن باشیم
@rahighemakhtoom
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
📌کرامت و بی نیازی در برابر مردم
آیت الله جوادی آملی
🌿🌿🌿
🔅قطعه ویدیویی 5 دقیقه ای بسیار زیبا و تاثیر گذار
🔹برای نشر فرهنگ دینی و آشنایی ژرف با آموزه ها ی قرآنی با پیوستن به کانال قرآنی رحیق از فعالیت های قرآنی حمایت کنید.
👇👇👇
@rahighemakhtoom