eitaa logo
✳️محفل قرآنی رحیق
3هزار دنبال‌کننده
3.2هزار عکس
1.3هزار ویدیو
617 فایل
🌷دانش دامنه گسترده ای دارد به آموخته ها قناعت نکنیم🌷 واژه رحیق برگرفته از آیه ۲۵ سوره مطففین به معنی شراب خالص بهشتی. گرداننده محفل گرچه تجربه و مطالعه ای ۳۰ ساله در مباحث قرآنی داردلیکن باور دارد هنوز در گام اول هست. @jebhefarhangi @Sayyedali_1997
مشاهده در ایتا
دانلود
📌 ضرورت تدبر از دیدگاه عترت(ع) ▪ یکی از چیزهائی که در خصوص روایات مربوط به قرآن ممکن است به ذهن خطور کند این است که چرا در خصوص قرائت قرآن کریم سفارش­های زیادی شده است، اما در خصوص تدبر در قرآن، روایات انگشت ­شمار است؟ ⏪ روایت نخست: قال أمیر المؤمنین(ع): ألا لا خیر فی قراءه لیس فیها تدبر[اصول کافی، ج۱، ص۳۶٫ ترجمه: امیر مومنان (علیه السلام) فرمود: آگاه باشید، فایده‌ای در قرائت بدون تدبر نیست.] ▪ حدیث پاسخ پرسش مطرح شده در بالا است و همه روایات و احادیث قرائت قرآن را به تدبر مقید می­کند. بنابراین تدبر وصف لازم قرائت ثمربخش قرآن کریم است و قرائت سودمند بدون تدبر محقق نمی­شود. ⏪ روایت دوم: عن أَبی عبد اللَّه(ع) أَنه کان من دعائه إذا أخذ مصحف القرآن و الجامع قبل أن یقرأ القرآن و قبل أن ینشره یقول حین یأخذه بیمینه بسم الله … اللهم … لا تجعل قرائتی قراءه ‌لا تدبر فیها بل اجعلنی أتدبر آیاته و أحکامه آخذا بشرائع دینک … .[مستدرک‏الوسائل، ج۴ ، ص۳۷۲٫ ترجمه: از امام صادق۷ نقل شده است، هنگامی که قرآن را به دست می‌گرفتند، پیش از خواندن و باز کردن آن در حالی که قرآن را در دست راست می‌گرفتند، چنین دعا می‌کردند: به نام خدا … خدایا… قرائت مرا قرائتی که تدبر در آن نیست قرار مده، بلکه مرا آن‌گونه قرار بده که در آیات و احکام آن تدبر کنم، در حالی که قوانین دین تو را اخذ می‌کنم.] ▪ این روایت نشان می­دهد که تدبر، سیره عملی معصومان: بوده و همواره پیش از قرائت قرآن از خدای متعالی می­خواسته­اند که مبادا قرآن را بدون تدبر قرائت کنند. 👈ادامه دارد 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
📌 قرآن و روزگار ما 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
📌 ضرورت تدبر از دیدگاه عترت(ع) ⏪ روایت سوم: و أوصى رسول الله(ع) معاذ بن جبل فقال له أوصیک باتقاء الله و…تدبر القرآن[إرشادالقلوب، ج۱ ، ص۷۳٫ ترجمه: رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به معاذ بن جبل وصیت کرد و فرمود تو را وصیت می‌کنم به الهی و … تدبر در قرآن.] ▪ طبق این روایت، در قرآن از وصایای رسول خدا (ص)است همراه شدن تدبر و در سفارشات رسول خدا (ص) بیانگر اهمیت آن در دیدگاه ایشان است. ⏪ روایت چهارم: معَاشِرَ النَّاسِ تدبّروا الْقُرْآنَ وَ افْهَمُوا آیَاتِهِ وَ انْظُرُوا إِلَى مُحْکَمَاتِهِ وَ لَا تَتَّبِعُوا مُتَشَابِهَهُ فَوَ اللَّهِ لَنْ یُبَیِّنَ لَکُمْ زَوَاجِرَهُ وَ لَا یُوَضِّحُ لَکُمْ تَفْسِیرَهُ إِلَّا الَّذِی أَنَا آخِذٌ بِیَدِهِ وَ مُصْعِدُهُ إِلَیَّ وَ شَائِلٌ بِعَضُدِه وَ مُعْلِمُکُمْ أَنَّ مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِیٌّ مَوْلَاهُ وَ هُوَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ أَخِی وَ وَصِیِّی ▪ این روایت بخشی از خطبه پیامبر اکرم(ص) در روز است که در آن قبل از معرفی علی(ع) به عنوان ولی جامعه و امیرِ مؤمنان و تنها مفسر قرآن بعد از خود، همه مردم را دعوت به در قرآن و فهم آیات الهی می‌کنند. در حقیقت در قران مقدمه ای برای پیروی از و اتباع آگاهانه از ولی زمان است. 👈ادامه دارد 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
📌 ضرورت تدبر در نگاه آیت الله خامنه ای ▫ انقلاب اسلامی ایران که با شعار قرآن و برای تحقق معارف و اجرای احکام آن پا به عرصه‌ی وجود گذاشته است، اگر خواهانِ رشد و بالندگی باشد، باید به درک قرآنی آحاد جامعه و توانمندی آنان در فهم قرآن، توجه جدی داشته باشد. از همین رو یکی از توصیه‌های مهم و همیشگی رهبر معظم انقلاب به عنوان پرچم‌دارِ حرکت قرآنی جامعه اسلامی، توجه فراوان به آموزش عمومی قرآن بوده است. ◽ «آن زمانی که وقتی کسی در این کشور و این جامعه حرفی زد و مطلبی گفت، هر کسی از جوان‌های این مملکت بتواند با آشنایی با قرآن، تشخیص بدهد که این حرف، غلط یا درست است؛ آن وقت ما با قرآن آشنا هستیم و فرهنگی قرآنی بر زندگی ما حاکم است. هنوز ما آن جور نشده‌ایم، هنوز کسی که به نام قرآن، به نام اسلام و دین حرفی می‌زند، خیلی‌ها در شبهه می‌افتند؛ چرا؟ چون هنوز آنطور که شاید و باید، ما با مفاهیم قرآن آشنا نشده‌ایم و این مفاهیم در جامعه ما گسترش پیدا نکرده است. با همین انس با قرآن، خواهد شد. این، راهش همین است که با قرآن مأنوس بشویم، قرآن را زیاد بخوانیم و به برکت تلاوت‌های خوب، فرصت تأمل و تدبّر پیدا کنیم. این تأمل و تدبّر و این غور بینی در آیات قرآنی، به تدریج این فضای فرهنگی مطلوب را در جامعه‌ی ما به وجود خواهد آورد و تا آن روز، هنوز ما راهی طولانی در پیش داریم».[ قسمتی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با جمعی از قاریان کشور، ۲۰/۹/۷۸] 👈ادامه دارد 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
📌 ضرورت تدبر در نگاه آیت الله خامنه ای ⏪ «بحمدالله امروز جامعه‌ی ما با قرآن مأنوس شده‌اند. البته ما به این قانع نیستیم؛ ما معتقدیم همه‌ی آحاد جامعه باید با قرآن ارتباط برقرار کنند، بتوانند قرآن را بخوانند، بتوانند قرآن را بفهمند، بتوانند در قرآن تدبّر کنند. آنچه که ما را به حقایق نورانی می‌رساند، تدبّر در قرآن است».[ قسمتی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در محفل انس با قرآن، ۱۹/۴/۱۳۹۲] ⏪ «دوستان سعى کنند در همه‏ ى اوقات -بخصوص در ماه رمضان- تلاوت قرآن را از یاد نبرند. قرآن نباید از زندگیتان حذف شود. تلاوت قرآن را حتماً داشته باشید؛ هر چه ممکن است. تلاوت قرآن هم با تأمل و تدبّر اثر مى‏بخشد. تلاوت عجله‏اى که همینطور انسان بخواند و برود و معانى را هم نفهمد یا درست نفهمد، مطلوب از تلاوت قرآن نیست؛ نه اینکه بى‏فایده باشد. ▪ بالاخره انسان همین‌که توجه دارد این کلام خداست، نفس این یک تعلق و یک رشته‏ى ارتباطى است و خودِ همین هم مغتنم است و نباید کسى را از اینطور قرآن خواندن منع کرد؛ لیکن تلاوت قرآنى که مطلوب و مرغوب و مأمورٌ به[چیزی که به آن دستور داده شده است.] است، نیست. ▪ تلاوت قرآنى، مطلوب است که انسان با تدبّر بخواند و کلمات الهى را بفهمد، که به نظر ما، مى‏شود فهمید. اگر انسان لغت عربى را بلد باشد و آنچه را هم که بلد نیست، به ترجمه مراجعه کند و در همان تدبّر کند؛ دوبار، سه‌بار، پنج‏بار که بخواند، انسان فهم و انشراح ذهنى نسبت به مضمون آیه پیدا مى‏کند که با بیان دیگرى حاصل نمى‏شود؛ بیشتر با تدبّر حاصل مى‏شود؛ این را تجربه کنید. لذا انسان بار اول وقتى مثلًا ده آیه‏ ى مرتبط به هم را مى‏خواند، یک احساس و یک انتباه[توجه، عنایت] دارد؛ بار دوم، پنجم، دهم که همین را با توجه مى‏خواند، انتباه دیگرى دارد؛ یعنى انسان انشراح ذهن پیدا مى‏کند. هر چه انسان بیشتر انس و غور پیدا کند، بیشتر مى‏فهمد؛ و ما به این احتیاج داریم. ▪ عزیزان من! کسانى که پایشان لغزید، خیلى از مواردش را که ما دیدیم، ناشى بود از عدم تعمّق در امر دین و معارف اسلامى؛ شعائرى بود، شعارهایى بود، احساساتى بود، بر زبانشان بود، اما در دلشان عمق نداشت… یکى از راه‌هایى که این عمق را در اعتقادات انسان، در مبانى فکرى انسان، در روح انسان، در ایمان انسان ایجاد مى‏کند، انس با قرآن است. ▪ بنابراین در زندگى حتماً قرآنِ با تدبّر را در نظر داشته باشید و نگذارید حذف شود».[ قسمتی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با هیئت دولت وقت، ۱۷/۷/۸۴] 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
📌 مفهوم تدبر اگر فرد عاقلی با شما چند جمله سخن بگوید، آیا جملات سلسله وار او را، تک تک و مجزا مورد توجه قرار می دهید و یا با نظر به ارتباط جملات پیوسته، به مقصود وی از طرح مجموعه جملات می رسید؟ پاسخ روشن است: برای درک مقصود گوینده باید به مجموع جملاتش توجه کرد. ▫ منظور از «تدبر»، همین فهم پیوسته کلمات، جملات و پاراگراف‌های یک کلام است. آیا کلام الهی که اوج و تجلی نظم و حکمت است از این مطلب استثناست؟ آیا نظم آیات در درون سوره ها لغو است؟ آیا گوینده آن از طرح سلسله وار این آیات، هدفی ندارد؟ قطعاً جواب منفی است. ▪ تدبر در قرآن یا همان فهم پیوسته کلمات، جملات و آیات قرآنی در کنار هم، این نظم الهی را برای ما نمایان خواهد کرد. 📌 معنای لغوی تدبر 🔹 کلمه «تدبر» از ماده­ «د­ب­ر» و هیئت «تفعُّل» ترکیب شده است. 🔹 معنای «د­ب­ر»: همه لغت­نامه­‌های زبان عربی، معنای این ریشه را «پشت و پشت سر اشیاء» دانسته­‌اند. گفتنی است که این ماده، چهل و چهار بار و در یازده هیئت در قرآن کریم استعمال شده است و مفهوم پیش­‌گفته، با همه آن­ها سازگار است. 🔹 معنای «تفعُّل»: کتاب­‌های معتبر واژه­‌شناسی و علم صرف، معنای این هیئت را «مطاوعه یا همان اثرپذیری هیئت تفعیل» و مفهوم هیئت تفعیل را نیز «تعدیه یا اثرگذاری» دانسته­‌اند. نتیجه این­که برای فهم معنای «تدبر»، ابتدا باید معنای «تدبیر» را بدانیم. 🔹 تدبیر به معنای «پشت سر هم قرار دادن» و در نتیجه، «تدبر» به معنای «پشت سر هم دریافت کردن» است. 🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببریم. 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
📌 معنای اصطلاحی تدبر در قرآن ▫ «تدبر در قرآن کریم» دریافت یا همان پذیرش آگاهانه «تدبیر موجود در قرآن کریم» است. ▫تدبیر خدای حکیم در قرآن کریم، سطوحی دارد و در قبال هر سطح از آن، سطحی از تدبر برای ما فرض است. ▫تدبیر، شأن هر حکیمی به هنگام سخن گفتن؛ و تدبر، شأن هر عاقلی به هنگام شنیدن سخن حکیمانه است. اینجانب به عنوان نویسنده این متن، در حال تدبیر و پشت سر هم قرار دادن کلمات، جملات و پاراگراف­‌ها هستم و به این ترتیب، یک متن علمی را سامان می­‌دهم و شما به عنوان مطالعه­‌کنندگان این متن، در حال تدبر و پشت سر هم دریافت کردن کلمات، جملات و پاراگراف­‌ها هستید و به این ترتیب این متن علمی را می­‌فهمید. ▫خدای حکیم نیز کلمات، آیات و حتی سوره­‌ها را تدبیر فرموده و این­گونه با ما سخن گفته است و ما عاقلان هم برای استفاده از سخن او، باید تدبر کنیم و کلمات، آیات و حتی سوره­‌ها را پشت سر هم و منسجم دریابیم، نه پراکنده و بی­ربط. ▫با توجه به آنچه گذشت، می­‌توان تدبر را این­‌گونه تعریف کرد: 🔹 «دریافت پی­‌در­پی کلمات هر آیه که به فهم منسجم آن آیه منتهی می­‌شود؛ 🔹 و دریافت پی­‌در­پی آیات هر سوره که به فهم منسجم آن سوره منتهی می­‌شود؛ 🔹 و دریافت پی­‌درپی سوره­‌های قرآن کریم که به فهم منسجم همه قرآن کریم منتهی می­‌شود.» 🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببریم. 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
📌 تدبر در سوره دست­یابی به فهم منسجم سوره­‌های قرآن کریم، نقشی مهم در استفاده ما از هدایت الهی این کتاب آسمانی دارد، زیرا سوره­‌های قرآن کریم، اصلی­‌ترین واحد هدایتی این کتاب عزیز است. ⏪ آنچه این ادعا را ثابت می­‌کند، تحدی قرآن نسبت به سوره­‌هاست؛ یعنی خدای حکیم وقتی اراده فرموده که معجزه بودن قرآن را اثبات فرماید، همگان را به آوردن سوره­‌هایی مانند سوره­‌های قرآن فرمان داده است تا ناتوانی خویش را با تمام وجود دریابند و در برابر حقانیت کلام خدا سر تعظیم فرود­ آورند. (مانند: وَإِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَهٍ مِنْ مِثْلِهِ وَادْعُوا شُهَدَاءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ: و اگر در آنچه بر بنده خود نازل کرده‏‌ایم شک دارید، پس اگر راست مى‏‌گویید سوره‏‌اى مانند آن بیاورید و گواهان خود را غیر خدا فرا­خوانید(بقره،۲۳)). این بیان و مانند آن، نشان­ دهنده جایگاه ویژه سوره­‌های قرآن در مهم­‌ترین جلوه اعجاز، یعنی هدایت است. 📌 تفاوت تدبر در قرآن و تفسیر قرآن تدبّر در قرآن، فهم مجموعی و منسجم کلمات، عبارات و آیات قرآن و سوره‌های آن است که برای عموم مردم میسر بوده و نتیجه‌ی آن، فهم خطوط و چارچوب اصلی و کلان دین است؛ اما تفسیر قرآن، فهم لایه‌های معرفتی قرآن و کشف جزئیات و مصادیق آیات قرآن و استنباط فروعات احکام الهی است. تفسیر قرآن بِالاصاله مختص معصومان(ع) است که به تمام حقائق قرآن دسترسی دارند و با تعلیم ایشان و بهره‌گیری از روایات‌شان برای عالمان دینی بالتبع میسر است. ⏪ از این رو، دست‌یابی به چارچوب زندگی الهی در ابعاد بینشی، گرایشی و رفتاری و خطوط اصلی و محوری اعتقادات، اخلاقیات و احکام برای آحاد انسانها و به وسیله تدبر در قرآن میسر است، اما کشف فروعات دین در عرصه اعتقاد، اخلاق و احکام و استنباط جزئیات عملیاتی و اجرائی آن، جز با تفسیر قرآن با مدد از روایات، توسط متخصصان و مجتهدان میسر نیست. 🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببریم. 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
🔅🔅🔅 ▫ تعریف و تفاوت تدبّر و تفسیر را جهت تقریب به ذهن می‌توان در قالب مثال، این چنین بیان کرد: 🔹 قرآن از آن جهت که کتابی جهانی و جاودانه است، ناگزیر مانند قانون اساسی و سیاست‌های کلی یک کشور، کلی و کلان است. 🔹 قانون اساسی و سیاست‌های کلی یک کشور را لااقل در دو سطح می‌توان مورد ارزیابی قرار داد؛ یکی، فهم تدبّری از آن که فهمی ظاهری، کل‌نِگر و مجموعی است و همه‌ی شهروندان یک جامعه از این نوع فهم بهره دارند و سطح دیگر، استنباط تفسیری از آن که موجب تفصیل مباحث و بیان جزئیات اجرائی و عملیاتی آن می‌شود. 🔹 این سطح از استنباط، وظیفه‌ی رهبران جامعه و مدیران کشور است و نیازمندِ توانائی‌های علمی و روحی بیشتری می‌باشد. هر دو این موارد، کاری لازم و ضروری است، لذا اگر فهم تدبّری و مجموعی صورت نگیرد، آحاد جامعه از درکِ اهداف، مقاصد و برنامه‌های کلی کشور بی‌بهره‌اند و معیاری برای صحت و سُقم ریز قوانین و آیین‌نامه‌ها باقی نمی‌ماند و اگر استنباط تبیینی و تفصیلی انجام نگردد، قانون اساسی و فهم تدبّریِ آن، قابلیت اجراء در جامعه و مدیریتِ نظامات اجتماع را ندارد. ▫ قرآن کریم – البته بدون مقایسه با قانون بشری- قانون اساسی الهی است که مخاطب آن تمام مردم بوده و ایشان باید از یک‌سو، اصول و سیاست‌های کلی آن را درک کرده و با ایمان آگاهانه زندگی خود را در جهت این اصول و سیاست‌ها تنظیم نمایند و از سوی دیگر با تبعیت آگاهانه از رهبران الهی که جزئیات قوانین و برنامه‌های الهی و آیین‌نامه‌ها را استنباط و جامعه بشری را هدایت می‌کنند، در راستای عمل به قانون اساسی الهی گام بردارند. ◽ پس در واقع تدبّر در قرآن، فهم ضابطه‌مند و میسر تمام انسان‌ها از قرآن کریم جهت دریافت هدایت‌های بنیادین الهی بوده و با تبیین(تفسیر) استنباطی و اجتهادی قرآن که جهت تبیین جزئیات معارف و احکام قرآن انجام می‌گیرد، متفاوت است. تدبّر، تفهم و فهمیدن آن چیزی است که قرآن با زبان گویای الفاظ خود بدان ناطق است؛ اما تبیین و تفسیر، استنطاق(به نطق در‌آوردن) قرآن و استنباط از آن است. 🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببریم. 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom
📌کتاب کرامت قرآن، کریم است و انسانهای کریم می توانند به بلند آن دست پیدا کنند. اگر قرآن بر پیامبر صلوات الله علیه نازل شد به این علت بود که او دارای بود. کرامت یک مقام مختص انبیا نیست بلکه ما نیز در خودمان می توانیم به آن برسیم. برخی از معانی قرآن برای همه قابل است اما برخی از معانی و آن فراتر از درک بشر هستند. حتی همان مفاهیم قابل فهم قرآن را هم اگر می توانیم بفهمیم به این علت است که خدا آموختنشان را به ما داد. آیت الله العظمی دیدار با طلاب و اساتید حوزه نجف ۱۴۰۱/۰۳/۱۸ 💢 نکته مهم: تلاش صادقانه از ما و توفیق و راهنمایی از خداوند_(نشر حقایق) 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom