🔸چه چیزی را میتوان یکی از ملاکها و شاخصههای مهم تمدنها قلمداد کرد؟
⁉️ تمدنها را با چه چیزی میتوان محک زد؟ اساسا شاخص تمدنبودگی و علامت رشد تمدنی در یک جهان چیست و بلکه ملاک و میزان در توفیق یک تاریخ چه میباشد و بر اساس چه چیزی میتوان یک تاریخ را کامیاب ارزیابی کرد؟
(ملاک پیشرفت و پسرفت و ملاک در تمدن و بربریت از جمله بحثهای تعیینکننده برای داوری در بارۀ تمدنهای فرودست و فرداست است)
🔰 با نگاه به قرآن میتوان نقطه عزیمتهای متعددی را در شناخت تمدن تراز و استخراج شاخصهای تمدنبودگی و تمدنشدگی مبنا قرار داد.
⬅️ یکی از نقطههای عزیمت در شناخت یک تمدن و داوری در مورد یک تاریخ، موضوع «انسان» و «تربیت انسان» است! برخی از اندیشمندان مانند کالینگوود اساسا تمدن را چیزی جز «تربیت» نمیدانند. برای داوری در باره تمدنها پیش و بیش از آن که باید مثلا در موضوع علم فکر کرد، باید در مورد آوردههای انسانی آن تمدن و مهمتر در مورد «تربیت یافتگان آن تمدن» تأمل نمود و باید دید که چه نوع انسانی و چه گونه از انسانیتی در فرایند پیدایش یک تمدن ظاهر گشته است؟
آیههای مختلفی در قرآن به موضوع انسان پرداخته که هر یک را میتوان در امتبودگی و تمدنشدگی معیار قرار داد: آنجا که سخن از «انسان مَثل» (إِنْ هُوَ إِلَّا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَيْهِ وَجَعَلْنَاهُ مَثَلًا لِبَنِي إِسْرَائِيلَ) مطرح شده است، یا آنجا که موضوع «انسان ـ امت» (إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا) عنوان شده، و یا آیاتی که به موضوع بسط و برکت خودِ انسان یا همان انسان به مثابه «خیرِ بینهایت» (مَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ) پرداخته، و یا آیهای که به موضوع کوثر (إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ) و «انسان انباشته از نیکی» اشاره کرده، و بالاخره آنجا که «انسان ـ خدا» (به حکم حدیث قرب فرائض) مورد توجه قرار گرفته و دست انسان دست خدا (ید الله فوق ایدیهم)، غضب انسان غضب خدا، شادی انسان شادی خدا، و خون انسان نیز خون خدا (ثارالله) تلقی گردیده است.
✔️بزرگ بودگی انسان در مقیاس یک امت بلکه در مقیاس خود خدا (در عین توجه به «الا انهم عبادک») یکی از مهمترین شاخصها در ارزیابی یک تمدن از جمله تمدن اسلامی است. ازهمین رو بسیاری از اندیشمندان تمدنی همچون مالک بن نبی، امام موسی صدر، آیت الله خامنهای، آیت الله آصفی (در بحث جماعت صالحان)، یا حتی فتح الله گولن (در موضوع نسل طلایی) موضوع انسان و انسانِ تراز را در صیرورت تمدنها مهم و بلکه پایه تلقی کردهاند و ضعف یک تمدن را هم به تعبیر بننبی در «الانسان النصف» (انسانِ نصف و نیمه) دانستهاند.
❗️حال بیاندیشم که وضعیت تربیت انسانها در تمدنها چگونهاس؟ الگوهای تمدنها را با هم دیگر مقایسه کنیم که کدام تمدن توانسته انسانی وارسته به جهانیان معرفی کند؟!!!
#تفکر
#تمدن
#الگو
#پیشرفت
🆔 https://eitaa.com/joinchat/875757862Cb346882e07