✳️ سیادت و شجره نامه در لسان آیت الله شبیری زنجانی:
🔸در اثبات نسب، اطمينان را همچون مرحوم آقاى حكيم شرط نمى‌دانيم، بلكه مجرد اشتهار در محل را كافى مى‌دانيم... هر چند اطمينان به سيادت وى نباشد، و شجره نامه و امثال آن اصلاً معتبر نيست و در صورت اشتهار به سيادت نيازى بدان نيست.
🔹يك مطلبى در ميان عوام شهرت يافته كه اثبات سيادت را به شجره نامه مى‌دانند، و در پى بدست آوردن شجره نامه هستند، به خصوص بعد از انقلاب براى درج سيادت در شناسنامه بسيار به ما مراجعه مى‌كنند كه ما مثلاً شجره نامه داشته‌ايم و گم شده است، يا خواب ديده‌ايم يا... و ما سيّد هستيم و توقع دارند كه ما سيادت آنها را امضا كنيم، در حالى كه اين امور ناشى از عوامى و ناآگاهى است.
🔅همين ناآگاهى سبب مى‌شود كه برخى به طمع افتند و شجره نامه جعل كنند و بدست افراد بى‌سواد بدهند كه در بسيارى از آنها به راحتى مى‌توان مجعول بودن يا ناقص بودنشان را با مراجعه به كتب نسب يا قواعد نسب بدست آورد.
👈 ما تاكنون ياد نداريم كه از اين افرادى كه معروف به سيادت نبوده‌اند، شجره نامه بياورند كه جعلى نباشد يا در آن سقط و ايرادى راه نيافته باشد. برخى نيز شجره‌نامه‌هاى معتبرى را كه مثلاً در قرن هشتم بوده آورده انتظار دارند ما آنها را بدان شجره متصل بنماييم در حالى كه از زمان ما تا قرن هشتم حدود 20 واسطه در كار است و چگونه مى‌توان به اين مسئله واقف گرديد؟
🔹برخى مى‌آيند و مى‌گويند: شما در نسب آگاه هستيد،ما تا شش پشت خود را مى‌گوييم شما بقيه را تعيين بفرمائيد، اينان نمى‌دانند كه شش پشت حدود 200 سال را شامل مى‌شود و به اوائل زمان قاجاريه برمى‌گردد، آن زمان مانند زمان حاضر بوده، معناى اين كه ما با دانستن شش پشت ساير اجداد را تشخيص مى‌دهيم اين است كه سادات زمان قاجاريه كه شايد چند ميليون بوده‌اند همه شجره‌نامه صحيح و مضبوط داشته‌اند و همه اين شجره‌نامه‌ها بدست ما رسيده و ما مى‌توانيم از ميان تمام آنها، نسب اين شخص خاص را پيدا كنيم. راستى اين مطلب معقول است؟!
🔸در زمانهاى قديم سادات، نقيب داشته‌اند كه از حقوق دولتى و تشكيلاتى برخوردار بوده و از وظايف آنها حفظ انساب سادات بود، در آن زمانها نسبها تا حدودى حفظ مى‌شده ولى با از بين رفتن دستگاه نقابت، نسلهاى بعدى كه چه بسا از افراد گمنام و بى‌سواد كه در قرار قصبات دور افتاده زندگى مى‌كردند را چگونه مى‌توان شناخت؟!
💢بهر حال بايد آقايان مردم را آگاه كنند كه شجره نامه ملاك نيست، درباره خاندانهاى بسيار قطعى و مسلم از سادات چه بسا شجره‌نامه‌هايى در دست باشد كه صحيح نباشد، افتادگى يا تحريف در آنها رخ داده و يا با شجره‌نامه ديگرى كه در دست بنى‌اعمام آنهاست، متفاوت نباشد، بنابراين، نادرستى شجره‌نامه بلكه مجعول بودن آنها به هيچ وجه دليل بر نفى سيادت نيست و كسانى كه مشهور به سيادت هستند از اين جهت نبايد در دل هراس داشته باشند تا در دام افراد فريبكار و طمّاع گرفتار نيايند.
▪️داستان عبرت انگيز جعل نسب وحيد بهبهانى و اتصال آن به شيخ مفيد در كتاب سردار كابلى وارد شده. جعلى بودن اين نسبنامه از جهات عديده ثابت گرديده است كه مجال پرداخت به آن نيست، بنابراين آقايان وظيفه دارند مردم را ارشاد كنند واين افكار عوامانه را از ذهنهاى آنها بيرون آورند و به آنها بفهمانند كه ملاك صحيح در اثبات سيادت چيست؟
📚برگرفته از دروس خارج ایشان
#شبیری_زنجانی
#سیادت
#شجره_نامه
@rahjoo_213
✅فتاوای شاذ(5)
🔸هر كسى كه از ناحيه مادر به هاشم منتسب باشد، سيد محسوب مى‌شود و صدقه و زكات بر او حرام و دادن خمس به او جايز است. ميرداماد در اين باره رساله‌اى نوشت. اين فتوا در ميان قدما و متأخرين اصحاب ذكر شده و از سيد مرتضى در الانتصار نقل شده است، ولى پس از ميرداماد (1040 ه. ق) با نگارش اين رساله مورد توجه قرار گرفت.
🔹محدّث بحرانى (1180 ه. ق) نيز در كتاب خمس الحدائق‌الناضرة اين موضوع را مورد بحث و بررسى فراوان قرار داده و همان فتواى ميرداماد و سيدمرتضى را پذيرفته است. پس از محدث بحرانى كسى را نديده‌ام كه قائل به اين قول باشد. مدرك مشهور علما در اين زمينه مرسله مفصل حمّاد در كتاب خمس و زكات است كه بحرانى آن را ضعيف مى‌شمارد.
🔸البته شايان ذكر است كه محقق اردبيلى در كتاب زكات و خمس مجمع‌الفائدة و البرهان اين نظريه را بيان كرده و قائل به آن است.
🔹مرحوم فیض کاشانی نیز در مفاتیح الشرایع مایل به این قول است.
#فقه
#فتوا
#شاذ
#میرداماد
#سیادت
@rahjoo_213