✅بررسی مقاتل(1) 🔸در دوره قاجار توجه عالمان و واعظان دینی به مباحث مقتل نویسی و رواج روضه، بیش از پیش شد و آنان در این باره کتاب هایی تدوین کردند. اما برخی از این کتب، آسیب جعل و تحریف و دروغ را به همراه داشت که گویا نویسندگان آن ها خود را ملزم به اثبات ادعایشان از هر طریقی می دانسته اند. متأسفانه این آسیب ها در دوره های بعد نیز نقد نشد، و در منابع بعدی رسوخ کرد و پذیرفته شد و در بسیاری از مجالس و محافل بین روضه خوانان مرسوم شد و مقاتل به مرور زمان از واقعیات عاشورا فاصله گرفت. 👈این مقاتل نه ارزش تاریخی داشت و نه ارزش ادبی! فقط برای تحریک عواطف عوام نوشته شده‌ بود. 🔻استاد رسول جعفریان می‌نویسد : 《متأسفانه در این دوره (قاجار) دقت تاریخی وجود ندارد و از مصادر دقیق استفاده نشده است. آن چه از لحاظ بینشی در مقتل‌ نویسی‌های این دوره وجود دارد آن که عمدتا از زاویه اندوه و غم و مصیبت وابتلاء به قضیه نگاه شده و کوشیده شده تا پیش از آن که متنی تاریخی ‌در اختیار بگذارد، متنی حزن‌زا آن هم به قصد روضه‌خوانی تهیه کند. غالب این آثار برای مجالس سوگواری تألیف شده و هدف عمده‌اش فراهم کردن زمینه برای گریه بوده است.》 📚حیات فکری و سیاسی ائمه(ع) رسول جعفریان، ص۳۷ #مقتل #روضه #قاجار @rahjoo_213

✅بررسی مقاتل(2) 🔸یکی از معروفترین و مقدم ترین مقاتل در دوره قاجار، محرق القلوب ملامهدی نراقی (تألیف 1251ق) است که در بیست مجلس نوشته شده است. مرحوم نراقی در همان آغاز بحث تسامح در ادله سنن را مطرح کرده و رسما نقل اخبار ضعیف را برای کسب ثواب، بی اشکال، و عمل کردن به آن را عملی درست می داند. وی می نویسد: ▪️بدان که مشهور میان علما و فقهای امامیه آن است که در احکام مستحبه و مکروه و در مواعظ به اخبار ضعیفه عمل می توان نمود... همچنین هر گاه خبر ضعیفی در احوال و قصص امم سابقه رسیده باشد، جایز است که خطبا و ناقلین از آن نقل نمایند... از این مقدمه معلوم می شود که جایز است نقل اخبار ضعیفه و غیر معتبره که در حکایات و وقایع پیغمبر و اهل بیت او علیهم السلام رسیده و کسی که آنها را نقل کند و بگریاند یا بشنود و بگرید، ثوابی که در گریانیدن و گریستن در مصیبت سید الشهداء رسیده، حق تعالی آن ثواب را به او عطا می فرماید.. از این جهت علما و محدثین اخباری که در مصایب پیغبمر و اهل بیت آن سرور رسیده، از صحیحه و چه از ضعیفه، در کتب خود ضبط و تدوین نموده اند و مضایقه از نقل قسم دوم نفرموده اند». 🔸کتاب محرق القلوب از آثاری است که سبب شد تا میرزا حسین نوری لؤلؤ و مرجان را بنگارد. وی با یادآوری مقام بلند مهدی نراقی و این که از «اعیان علمای دهر» زمان خودش است، می گوید: ▪️«با این حال یافت می شود در این کتاب [محرق القلوب] مطالب منکره که ناظر بصیر متعجب می شود از نوشتن چنان عالمی، چنین مطالبی را.» 🔹قزوینی، نویسنده اسرار المصائب که معاصر نوری است، همین تعابیر را نسبت به نراقی دارد و می گوید با این که وی از «اکابر علماء الدین» بوده، کتاب محرق القلوب او، قلوب صادقین را با دروغ های خود آتش زده است. #مقتل #روضه #قاجار #نراقی #تسامح_در_ادله_سنن @rahjoo_213

✅بررسی مقاتل(3) ✔️استاد رسول جعفریان: 🔸یک مساله مهم در تفاوت منابع عاشورایی در دوره اول(سه قرن نخست) با ادوار بعدی این است که تسلط نگرش ها در ادوار بعدی، رو به تزاید است. 🔹در زمان صفوی، مفهوم انقلاب بر ضد دولت صفوی، نامفهوم بوده و اصلا مورد توجه کسی نبود. طبیعی است که از عاشورا نظریه انقلابی استخراج نمی شود. در حالی که در دوره نزدیک به انقلاب، مساله کاملا به عکس است.👈برای مثال تحلیلی که در آثار شریعتی یا صالحی نجف آبادی درباره عاشورا هست، دقیقا برای ایجاد انقلاب است. 🔸در دوره های اول تاریخی، اغلب این نوع تحمیل های فکری و ایدئولوژیک، نمودی ندارد. نهایت چیزی که هست، تاثیر نگره های مذهبی مانند نفوذ نوعی گرایش شیعی عراقی یا عثمانی است. 🔹تحلیل های رایج در دوره های بعد، اغلب با نوعی گزینش از آن رویدادهای نقل شده در منابع اولیه، با تفسیر ها و دیدگاههای رایج زمانه صورت می گیرد... اغلب درباره این گزینش از میان گذشته، این نکته گفته می شود که آثار اولیه پر از تحریف هستند و ما باید روایات درست را بیاوریم. #مقتل #روضه #منابع_عاشورا @rahjoo_213

✅بررسی روضه ها(1) 🔻مقتل حضرت عباس علیه السلام 🔸محتوای روضه مشهور امروزی که خوانده می شود؛ حضرت عباس چون به آب دست یافت، خواست آب بنوشد، اما یاد تشنگی برادرش حسین علیه السلام و اهل بیت او افتاد و نیز حضرت حامل مشک آب بود که چون دو دستش قطع شد، مشک را به دندان گرفت. 🔹این گزارش با تمام مشهور بودن و جا افتادن آن به عنوان بخش مهمی از گزارش مصیبت حضرت عباس علیه السلام؛ افزون بر آن که بدون سند معتبر است، از نظر محتوا نیز اشکالات و نارسایی هایی دارد. 📚مقتل جامع سید الشهداء علیه السلام، ج1، ص845 #مقتل #روضه #حضرت_عباس @rahjoo_213

✅بررسی مقاتل(4) 🔸در ذیل چند کتاب مقتل که مشتمل بر مطالب نامعتبر هستند، معرفی می شوند. بسیاری از قضایایی که قابل اعتماد نیستند، نخست در این منابع مطرح شده و سپس به کتاب های بعدی راه یافته و به تدریج در مقاتل و افواه رواج و شهرت یافته است. بر این اساس به متفردات این کتاب ها نمی توان اعتماد کرد. 1️⃣ مقتل الحسین(منسوب به ابومخنف) 2️⃣ روضه الشهداء: کمال الدین حسین بن علی واعظ کاشفی(910ق) 3️⃣ المنتخب فی جمع المراثی و الخطب: فخرالدین بن محمد بن علی طریحی(1085ق) 4️⃣ تظلم الزهراء من اهراق دماء آل العباء: رضی بن نبی قزوینی(1134ق) 5️⃣ اکسیرالعبادات فی اسرار الشهادات: ملاآقا بن عابد بن رمضان دربندی(1286ق) 6️⃣ الدمعه الساکبه: محمد باقر بهبهانی(1285ق) 7️⃣ ناسخ التواریخ: محمد تقی سپهر(1297ق) 8️⃣ تذکره الشهداء: ملا حبیب الله شریف کاشانی(1340ق) 9️⃣ معالی السبطین فی احوال السبطین: محمد مهدی حائری مازندرانی(1385ق) 🔻در ادامه به برخی از متفردات و نکات کمتر شنیده شده این مقاتل می پردازیم. #مقتل #روضه #منابع_عاشورا @rahjoo_213