✅ حکما و متکلمان مازندران در گذر تاریخ (15) 💐
✍️آیه الله محمد صالح علامه حائری (قده) (3)
⏪ادامه از قبل: 🌺
آن بزرگوار طبع بلندی در شعر داشته و هزاران بیت شعر در فقه و اصول و مدح اهل بیت (ع) و ... از ایشان به یادگار مانده است.
تألیفات فراوانی از ایشان باقی ماند. برخی از محققان، آثار ایشان را تا چهار صد عنوان در علوم اسلامی اعم از فقه، اصول، کلام، حکمت و فلسفه، رجال، تفسیر، ادب و تاریخ شیعه و... ذکر نمودند. چنانکه علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی(ره) در این باره می نویسند: «... آن بزرگوار، علی رغم مرجعیت و اشتغالات زیاد، اهمیت زیادی به تألیف کتاب و آثار علمی می دادند و الطاف و مواهب الهی و توان و استعدادش در نظم و نثر و احاطۀ علمی وی سبب شد تا آثار ارزشمندی را در موضوعات گوناگون پدید آورند.»
برخی از آثار ایشان در حوزه فلسفه ، حکمت و کلام اسلامی عبارتند از: اتحاد العاقل و المعقول، امتناع شریک الباری، الامر بین الامرین، الایمان بالله در شمارش ادلۀ اثبات واجب الوجود، بوارق الالهام فی شرح شوارق الالهام، بیان ایمان (فقه فارسی)، بیان الواقع فی ردّ البابیّه، تخلّف العلة عن المعلول، الجبر و التفویض، الجمع بین الجمع و التفریق و ظهور الحق، الجواب المقبول عن شبهة الآکل و المأکول، حکمت بوعلی سینا (در پنج جلد)، خاتمیت محمد(ص)، خرد در امامت، رجعت (در اثبات آن با ادلۀ عقلی)، رجعت و معراج، ردّ شبهه ابن کمونه، الردّ علی صدرالدین الشیرازی فی اصالة الوجود و وحدة الوجود، المَثَل الاعلی (تحقیقی در مُثُل افلاطونی) و....
سرانجام پس از عمری خدمت و تلاش و زندگی پر بار و پر مشقّت، چراغ عمر این فقیه و فیلسوف نام آور مازندران، خاموش گردید و وی در تاریخ 21 دی ماه1350 ش. برابر با 1391 .ق. و در سن مبارک 93 سالگی دار فانی را وداع گفته و به ملکوت اعلی پیوست.
https://eitaa.com/rahman675675/806
هدایت شده از رساله امام خامنهای
🏴 برگزاری مراسم جشن در ایام فاطمیه
🔷 س ۸۷۳۵: «ایام فاطمیه» چه زمانی می باشد؟ آیا در بین این ایام شرکت کردن در جشن شادی جایز است؟
✅ ج: ایام فاطمیه، روز شهادت (13 جمادی الاول و 3 جمادی الثانی) و یکی دو روز قبل و یکی دو روز بعد آن است و شایسته است در این ایام حرمت عزاداری حضرت فاطمه سلام الله علیها حفظ شود.
🆔 @resale_ahkam
هدایت شده از رساله امام خامنهای
‼️ حکم نماز درصورت اشتباه تشخیص دادن حد ترخص
🔷 س ۸۷۳۰: اگر کسی یقین یا اطمینان پیدا کند که به حدّ ترخّص رسیده و نماز را شکسته به جا آورد و در خارج وقت معلوم شود که به حدّ ترخّص نرسیده بود، حکم نماز او چیست؟
✅ ج: نماز باطل است و قضا دارد.
🆔 @resale_ahkam
هدایت شده از کتابخانه علوم اسلامی تسنیم
📚 کامل ترین لیست رساله های توضیح المسائل در ایتا
🔻 رساله های مراجع تقلید در قید حیات
➖ رساله های مقام معظم رهبری 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله های آیت الله سیستانی 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله های آیت الله مکارم 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا و اینجا
➖ رساله آیت الله شبیری زنجانی 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله وحید خراسانی👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله نوری همدانی👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله جوادی آملی 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله سبحانی 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله فیاض 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله جناتی 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله محفوظی 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله گرامی 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله مظاهری 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله علوی بروجردی 👈 دانلود
📩 ارتباط با دفتر 👈 اینجا
🔻 رساله های عملیه مراجع تقلید درگذشته
➖ رساله امام خمینی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله بروجردی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله خویی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله بهجت 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله فاضل لنکرانی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله صافی گلپایگانی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله علوی گرگانی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله تبریزی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله صانعی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله هاشمی شاهرودی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله سید محمدصادق روحانی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله موسوی اردبیلی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله منتظری 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله محمدسعید حکیم 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله محقق کابلی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله صادقی تهرانی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله مجتبی تهرانی 👈 دانلود
🖥 سایت رسمی 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله محمدعلی اراکی 👈 دانلود
🖥 معرفی ایشان 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله مدنی تبریزی 👈 دانلود
🖥 معرفی ایشان 👈 اینجا
➖ رساله آیت الله محمدرضا گلپایگانی 👈 دانلود
🖥 معرفی ایشان 👈 اینجا
♻️ در ثواب نشر این لیست سهیم باشیم
ا•┈┈••••✾•▪️•✾•••┈┈•ا
تسنیم، بزرگترین کتابخانه علوم اسلامی در بستر ایتا 👈 عضو شوید
🆔 @tasnim_pdf
✅آیا امام علی امیرالمؤمنین علیه السلام اعتراف به گمراهی خود قبل از اسلام کرد؟!!
✍️برخی از مخالفان شیعه می گویند: علی بن ابی طالب رضی الله عنه، خود را گمراه و بی بصیرت میدانست تا آنکه هدایت الله متعال شامل حال او شد !!
(زیرا گفت:) فَأَبْدَلَنَا بَعْدَ الضَّلَالَةِ بِالْهُدَی، وَأَعْطَانَا الْبَصِیرَةَ بَعْدَ الْعَمَی. (خطبه ۲۲ نهج البلاغه) دقت شود که این کلام هیچ جای تأویل ندارد زیرا که اعتراف صریح است دال بر گمراهی ایشان قبل از هدایت. فلذا داستان عصمت مطلقه داشتن ائمه از قبل آفرینش آسمان ها و زمین و علم غیب و ... همگی از اساس باطل میگردد!!
💠#پاسخ💠
⏪استناد مخالفان وهابی به این فراز نهج البلاغه است که امام علی علیه السلام می فرماید: «به يقين من و شما بندگان و مملوك پروردگارى هستيم كه جز او پروردگارى نيست و آنچنان در وجود ما تصرّف دارد كه ما آنگونه، قدرت تصرف در خويش را نداريم. او ما را از آنچه در آن بوديم به سوى صلاح و رستگارى راهنمايى كرد، ضلالت را به هدايت تبديل نمود، و بينايى را بعد از كوردلى به ما عطا فرمود» و بدینوسیله استفاده می کنند که آن حضرت که قبلا گمراه و کافر بوده پس معصوم نبوده است.
✍️واقعیت آن است که این برداشت از سخن مزبور کاملا نادرست می باشد. چنانکه ابن ابی الحدید معتزلی شافعی عالم برجسته اهلسنت در شرح کلام فوق می گوید: «جملات فوق بالخصوص اشاره به علی (ع) نیست زیرا او کافر نبود تا اسلام بیاورد. بلکه مقصودش، مردمان مخاطبش بودند. اما این تعبیر را به صیغه جمع بیان کرده که گویا خودش هم داخل در آن جمع است"؛ "ليس هذا إشارة إلى خاص نفسه (ع) لأنه لم يكن كافرا فأسلم و لكنه كلام يقوله و يشير به إلى القوم الذين يخاطبهم من أفناء الناس فيأتي بصيغة الجمع الداخلة فيها نفسه توسعا " (شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، ج11، ص: 108)
💎توضیح اینکه:
امام علی علیه السلام هیچگاه کافر نبوده و لحظه ای برای بت سجده نکرده است بنابراین نمی توان گفت که معاذ الله , امیر مومنان ع از ضلالت کفر و کوردلی شرک به نور اسلام هدایت شد. چنانکه به نقل علمای شیعه و اهل سنت، پیامبر خدا فرمودند: "فانتهت الدّعوة إليّ و إلى عليّ لم يسجد أحد منّا لصنم قطّ، فاتّخذني اللّه نبيّا و اتّخذ عليّا وصيّا" دعوت به من و به علی منتهی شد. هیچ یک از ما دو نفر هرگز بر بتی سجده نکردیم، لذا خداوند مرا نبی و علی را وصی برگزید.» (البرهان في تفسير القرآن، ج1، ص 325 ؛ شواهد التنزيل لقواعد التفضيل، ج1، ص 411 ؛ مناقب امیرالمؤمنین علیه السلام، ابن مغازلی , ص 239 _ 240)
✍️بر همین اساس، علمای اهل سنت از امام علی علیه السلام، بجای سلام و درود، با تعبیر : " کرم الله وجهه " یاد می کنند و کسانی چون ابن حجر تصریح می کنند که این تعبیر از این جهت است که بر خلاف سایر صحابه که سابقه بت پرستی داشتند، امام علی علیه السلام هیچگاه برای بت سجده نکرد. "سئل رضي الله عنه عن حكمة استعمال كرم الله وجهه في حق علي رضي الله عنه دون غيره، عوضا عن الترضي وهل يستعمل ذلك لغيره من الصحابة؟ فأجاب بقوله: حكمة ذلك أن عليا كرم الله وجهه و رضي الله عنه لم يسجد لصنم قط " (الفتاوی الحدیثیه , ابن حجر هیتمی مکی , ص 41 طبع مصر ؛ احقاق الحق ج 8 ص 597 _ ج 17 ص 395 )
⏪درباره فراز مورد اشکال از نهج البلاغه هم باید گفت که از باب ضرب المثل معروف: "ایاک اعنی و اسمعی یا جاره ؛ ( مخاطبم تویی ولی همسایه تو بشنو)" است که معادل آن در فارسی می شود «به در می گوید دیوار بشنوند».
✍️نمونه آن در قرآن کریم هم یافت می شود. مثلا در آیه 23 اسراء ؛ خداوند پیامبرش را مخاطب قرار داده و می فرماید: « پرودگارت فرمان داده است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. هرگاه یکی از آن دو یا هر دو نزد تو به پیری رسیدند کمترین اهانتی به آنها روا مدار و گفتار بزرگوارانه به آنها بگو»
💎در این آیه خداوند پیامبر را مخاطب قرار داده است که به پدر و مادرش نیکی کند در حالی که می دانیم پیامبر سالیان دراز قبل از نبوت، پدر و مادر خود را از دست داده بود .
✍️این گونه دستورات به صورت خطاب به پیامبر است اما مقصود اصلی تفهیم امت است و از قبیل همان ضرب المثل معروف « ایاک اعنی و اسمعی یا جاره» است که یکی از فنون بلاغی محسوب می شود.
23.12M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
گفتگو درباره شهادت حضرت زهرا (س)
6.05M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
اثبات شهادت حضرت زهرا (س)
✍سوال: درباره آسیب شناسی جامعه دینی چه آیاتی در قرآن آمده است ؟
✍آسیب و انحراف و یا کجروی مفاهیمی مشابه و معادل هستند. مفهوم مشترکی که در این واژهها میتوان یافت عبارت است از: عدم التزام به آن چه که باید باشد. بنابراین، عدم اجزای عملی هنجارهای مورد قبول جامعه دینی «آسیب» شناخته میشود و آسیبشناسی به این معناست که در عمل چه عواملی باعث ناهنجاریها و دور شدن از «بایدهای» جامعه دینی میشود.
✍از دیدگاه قرآن هر امت و جامعهای دارای مراحل مختلف زندگی، سرنوشت معینِ، مدت مشخص، دوام و بقاء معلوم و دوران مخصوص به خویش است؛ «وَلِکُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمْ لاَ یَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ یَسْتَقْدِمُونَ؛(اعراف،۳۴) برای هر امتی اجل و مدت معینی است که چون سر رسید نمیتوانند لحظهای پس و پیش نمایند».
✍جامعه دینی نیز همانند جامعهها و تمدنهای دیگر در صورت دور شدن از «بایدهای» دینی دچار آسیب شده و درخشندگیش به افول و غروب خواهد گرایید.
برخی از زمینههای پیدایش آسیبزایی جامعه دینی به طور اختصار عبارتند از:
1⃣. انزوای منابع مقدس (سنت و قرآن)؛ مقصود از انزوا این است که به اشکال مختلف ضرورت حضور مفاد آنها و عمل به محتوای آنها انکار گردد.
✅این انزوا به چند شکل ممکن است جلوه کند:
⏪ این که کاملاً کنار گزارده شود و کسی به آن مراجعه نکند. نه در ظاهر، حضور آن مشهود است و نه در باطن.
⏪صورتهای دیگر آن است که در ظاهر به عنوان کتاب مقدس حضور دارد و مورد تلاوت قرار میگیرد، بدان سوگند میخورند. اما محتوای آن در بین مؤمنان، حضور ندارد و به لحاظ معنا و عمل بر اساس محتوای آن، مورد بی مهری و انزوا قرار میگیرد؛ «وَقَالَ الرَّسُولُ یَـرَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَـذَا الْقُرْءَانَ مَهْجُورًا؛(فرقان،۳۰) و پیامبر [خدا] گفت: «پروردگارا! قوم من این قرآن را رها کردند و از آن دوری جستند».
اگر منابع اصلی و مقدس دین به هر دلیلی در جامعه حضور نداشته باشند گروههای اجتماعی دیگر وارد عمل شده و موجبات انحراف جامعه دینی و حتی دین را فراهم میسازد و چون هویت یک جامعه دینی به فرهنگ دینی آن جامعه است که برگرفته از قرآن و سنت است، کنار زدن آنها، فرهنگ جامعه دینی و در نتیجه هویت جامعه دینی را دستخوش دگرگونیهای بنیادین میکند.
2⃣. گناه، فسق و فجور؛ روشن است، هر جامعهای که آلوده به گناه، خیانت، دزدی، خلافکاری، تنبلی، عهدشکنی و دروغبافی و دیگر مظالم و مفاسد اخلاقی و انسانی شود، بعید است که آزاد، برکت و با ثبات بماند؛ چنان که قرآن کریم میفرماید: «وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی ءَامَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَـتٍ مِّنَ السَّمَآءِ وَالأَْرْضِ وَلَـکِن کَذَّبُوا فَأَخَذْنَـهُم بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ؛(اعراف،۹۶) و نیز ر.ک: آیه ۶ سوره انعام.
3⃣. ظلم و ستم؛ این دو از علتهای اساسی سقوط هر جامعهای به شمار میآیند؛ «و ما قریهها را نابود نکردهایم مگر آن که مردمش ستمکار بودهاند»(قصص،۵۹)
4⃣. ترک امر به معروف و نهی از منکر؛ در نگرش اسلامی سلامت وبقاء هر جامعهای در گرو این دو اصل است؛ «الَّذِینَ إِن مَّکَّنَّـهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَوةَ وَ ءَاتَوُا الزَّکَوةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنکَرِ وَ لِلَّهِ عَـقِبَةُ الْأُمُورِ؛(حج،۴۱)
5⃣. تفرقه و اختلاف؛ ثمره شوم اختلاف و پراکندگی جامعه، چیزی جز شکست و انحطاط و ذلت نیست؛ «از خدا و پیامبرش اطاعت کنید و با یکدیگر به نزاع برمخیزید که ناتوان شوید و مهارت و قوت شما برود».(انفال، ۴۶) و نیز ر.ک: آلعمران، ۱۳ و شوری، ۱۳.
6⃣. رفاهزدگی و دنیاطلبی؛ این عامل باعث طغیان، غفلت، سستی و دوری از خدا و ارزشهای والای معنوی و انسانی میگردد و کفران نعمت میآورد و جامعه را به سقوط میکشاند؛ «وَ إِذَآ أَرَدْنَآ أَن نُّهْلِکَ قَرْیَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِیهَا فَفَسَقُوا فِیهَا فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَـهَا تَدْمِیرًا؛(اسراء،۱۶)
جهت مطالعه در این زمینه منابع زیر مفید است:
۱. ظهور و سقوط تمدنها از دیدگاه قرآن، علی کرمی، از ص ۲۹۹، نشر مرتضی؛
۲. مجله معرفت، شماره ۴۷.
۳. علل انحطاط تمدنها از دیدگاه قرآن، احمد علی قانع.
۴. عوامل سقوط حکومتها در قرآن و نهجالبلاغه، نصرت اللّه جمالی.
۵. نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر، شهید مطهری از ص ۸۷، انتشارات صدرا.
6.73M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
رهبر معظم انقلاب و نکات مهم درباره مذاکره با غرب خصوصا آمریکا
✅مفسران قرآن از غرب مازندران 💐
یکی از مهمترین مسئولیتها و دغدغه های عالمان راستین شیعه، فهم عمیق آیات الهی و معارف ناب قرآن کریم و ترویج و اشاعه آن حقایق در جامعه اسلامی است تا با پراکنده شدن این معارف، جامعه انسانی خصوصاً مردم مسلمان سرشار از عشق به حقیقت و آمیخته شدن زندگی آنان با دستورات و پیامهای آسمانی باشد.
✍️استان مازندران که اسلام را با تشیع ناب علوی پذیرفته، در طول قرون متمادی، از معارف ناب قرآن با آغوش باز استقبال و با فراهم نمودن زمینه های لازم چون تأسیس مدارس علمی به گسترش آموزه های قرآن پرداخت.
💎وجود هزاران عالم برجسته در رشته های گوناگون چون حکمت و فلسفه، عرفان، فقه و اصول، تراجم و رجال، ادبیات و سایر شعبه های علوم اسلامی در تاریخ مازندران، گواه روشنی بر سهم فوق العاده این استان در ترویج مکتب اسلام خصوصاً مذهب تشیع می باشد.
✍️غرب مازندران که امروزه شامل شهرستان نور تا رامسر می باشد نیز از این قافله جدا نبوده و مدارس علمیه آن در همه قرون به کمک مردم متدین و علاقمند، محل پرورش عاشقان علم و دانش بوده و علمای فراوانی را تحویل جهان تشیع داده است.
⏪چهره های تابناکی چون میرزا محمد تقی نوری، محدث نوری، شیخ فضل الله نوری، حکیم بارع ملا علی نوری، شیخ عبدالنبی نوری، حکیم الهی شیخ محمد رضا تنکابنی، میرزا طاهر تنکابنی، شیخ علی فلسفی، واعظ شهیر محمد تقی فلسفی، شیخ محمد تقی الهیان، شیخ علی اکبر الهیان و ... تنها بخش اندکی از صدها عالم فرهیخته آن دیار می باشند.
✍️لذا با عنایت به ضرورت معرفی فرهیختگان تاریخ به نسل امروز، نگارنده طی سلسله یاداشتهایی به بررسی شخصیت و معرفی تعدادی از آن فرزانگان که در حوزه تفسیر قرآن کریم، آثار و فعالیتهایی از خود به یادگار گذاشتند پرداخته و به ترتیب تاریخ وفات بزرگان مزبور تقدیم می نماید.
✅مفسران قرآن از غرب مازندران (1) 💐
💎عبدالکاظم بن عبدالعلی تنکابنی
یکی از نام آوران عرصه تفسیر، فیلسوف و حکیم بارع، محمد کاظم (ملقب به عبدالکاظم) بن عبدالعلی تنکابنی شيرمى (متوفى 1033 ق) از اعلام و مفسران قرن 11 هجری و معاصر شیخ بهایی و میرداماد و از شاگردان شیخ بهایی است. افندی صاحب ریاض العلما در شرح حال او می نویسد: فاضل، عالم حکیم، محقق، اصولی، متکلم، مدقق جامع.
اصل ایشان، آن گونه که خود در کتاب «قانون الادراک» آوردند، از طایفه شیرمه آمل ولی زادگاهشان در تنکابن بوده است. (امین، سید حسن، مستدرکات اعیان الشیعه، ج 7، ص 125). از شیخ بهایی اجازه ای بتاریخ سوم رجب 1008 و اجازه دیگر بتاریخ اوائل شوال 1010 بنام ایشان موجود است که در شهر مقدس مشهد نوشته شده و از ایشان بسیار تمجید گردید. (امین، همان).
از آن بزرگوار آثاری در پیرامون قرآن کریم بجای ماند که مهمترین آن، اثر گرانسنگ «اللوح المحفوظ لاسرار كتاب الله الملفوظ» بوده و شامل رساله های زیر می باشد:
1- التحفه الخانیه در تفسیر سوره اخلاص.
2- تفسیر سوره حمد
3- تفسیر آیه الکرسی
4- تفسیر معوذتین
ایشان در تفسیر سوره اخلاص از بزرگانی چون ابن سینا، امام فخر رازی، بیضاوی، زمخشری و دوانی به تکرار، مطالبی نقل و بر آنها نقد می کند. وی رساله را به پنج فاتحه و سپس به چهار مقصد تقسیم کرده است:
الفاتحه الاولی: در شأن نزول سوره اخلاص.
الفاتحه الثانیه: اسامی سوره اخلاص بر اساس احادیث.
الفاتحه الثالثه: ثواب تلاوت و معادل ثُلث قرآن بودن آن.
الفاتحه الرابعه: عظمت سوره از نگاه روایات
الفاتحه الخامسه: بحثهای اصولی و بلاغی در ارتباط با ثواب تلاوت سوره با بیان نظرات دانشمندانی مانند شهید ثانی، خطیب قزوینی و تفتازانی همراه با نقد و داوری آنها.
ایشان سپس نکات تفسیری را در چهار مقصد دنبال می کند:
مقصد اول: بحث پیرامون کلمه "قُـل".
مقصد دوم: نقل کلام ابن سینا در تفسیر سوره.
مقصد سوم: طرح نظرات غزالی، امام فخر رازی و شیخ بهایی و نقد و ارزیابی آنها.
مقصد چهارم: طرح نظرات منتخب مؤلف.(اصغری، تفسیر سوره الاخلاص عبدالکاظم تنکابنی، آفاق نور، سال دوم، شماره چهارم، پاییز و زمستان 1385، قم، ص 231)
نسخه خطی این تفسیر به خط محمد علی بن مولانا محمود تبریزی به شماره 220 در کتابخانه ملک و نیز نسخه ای از آن در کتابخانه آستان قدس رضوی موجود است. نسخه اى از آن هم در كتابخانه دانشكده ادبيات مـشـهد مى باشد كه تاريخ تأليف آن بيستم صفر 1028 و به نام شاه عباس تقرير شده است. (تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 18، ص 376 ، فاضل یزدی، فهرست نسخه هاى خطّى كتابخانه دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه فردوسى مشهد، ص 161)
کتاب «اثـنـى عـشـريه» در مشكلات علوم دوازدهگانه: تفسير، كلام، اصول، هيأت، الهيات، طبيعيات، هندسه، حساب، فقه، حديث، ادبيات عربى و منطق از دیگر آثار ایشان می باشد.
فصل اول کتاب مزبور، در تفسیر قرآن كریم است و بحث خویش را در كلیات تفسیر قرآن و علوم تأویل به سبك كلامی و فلسفی اختصاص داده است و در آن میرداماد را به مناقشه كشانده و از شیخ بهائی دفاع نموده است.
ايـن كـتاب در سال 1115 تاليف و به شاه عباس صفوى اهدا شد و در برخى از منابع، به نام «انموذج العلوم» ناميده شده است. هر چند بعدها دو بخش مربوط به فقه و حدیث امامیه را از آن حذف و به عبدالرحیم خان از امرای هند اهدا کرد. (الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 2، ص 406؛ اعیان الشیعه، ج8، ص32)
«حاشیة علی تفسیر فخر رازی» اثر دیگر قرآنی وی حاوی حواشی و تعلیقاتی بر تفسیر فخر رازی می باشد كه با مذاق فلسفی خود، حواشی بسیاری بر بعضی از دیدگاههای فخر رازی در تفسیر آیات قرآن نگاشته است. این حاشيه به خط مؤلف بوده و در آخر سوره كهف، با خط نسخ زيبا و درشت، اين عبارت آمده است: «هو الله سـبحانه قد اكتحل عيناى بمطالعة هذه السورة الشريفة ليلة الاثنين ذيقعدة الحرام المنتظم من خـمـس و عـشـريـن فـوق الالف الهجرية (1025) على الصادع بها افضل التحية و انا الفقير الى اللّه الـغـنـىّ، مـحـمـد كـاظـم بـن عـبـدالـعلى التنكابنى رزقه من العمر اسعده و من العيش ارغده آمين، آمين. (سمامی، بزرگان تنکابن، ص 248)
رساله اى بنام «حقايق سوره الفتح» که حاشيه اى به شیوه فلسفی بر تفسير قاضى بيضاوى است اثر قرآنی دیگر ایشان می-باشد. نسخه اصلی رساله، به خط مؤلف در كتابخانه آیة الله نجفی مرعشی قم تحت شماره 4250 با دو اجازه فوق الذکر (1008 و 1010 ق) به خط شیخ بهائی در پشت آن موجود است.
ایشان علاوه بر آثار قرآنی، آثاری هم در سایر علوم دارد مانند حـاشيه بر كتاب المحصول فخر رازى در علم اصول، كه مرحوم افندى در رياض العلما خبر داده است كه آن را در تبريز رؤيت نموده است.