▫️ ✅پیشینۀ تحقیق، جز مکمل ضرورت پژوهش 🔻پیش از شروعِ پژوهش، باید به این سوال پاسخ دهیم که چرا این پژوهش، ضروری است. 🔻هر مساله پژوهشی، از دو حال خارج نیست: یا پیش از ورود محقق به فرایند پاسخ به آن، تلاش هایی برای پاسخ به آن انجام شده یا محقق، اولین تلاش‌گر در این عرصه است. می‌توان قسم اول را «بازپژوهی» نامید و قسم دوم را «پژوهش آغازین». (1) 🔻هر موضوعی فارغ از پژوهش‌های صورت گرفته روی آن، می‌تواند دارای ضرورت باشد. حال اگر مساله بکر باشد طبیعتا ضرورت وجود چنین پژوهشی می تواند به راحتی اثبات شود. اما در بازپژوهی‌ها صرفِ بیان اهمیت موضوع برای اثبات ضرورت، کافی نیست چرا که باید اثبات شود تلاش این پژوهش‌گر در پاسخ به مساله، نتیجه‌ای غیر از نتیجه سایرین یا راه‌حلی غیر از راه‌حل آن‌ها به همراه دارد. پس در بازپژوهی‌ها اولا باید اثبات شود که اصل پاسخ به مساله مهم است و ثانیا باید ثابت شود که این پاسخ، غیر از پاسخ‌های دیگر یا این راه‌حل غیر از راه‌حل‌های دیگر است. به تعبیر دیگر، بیان اهمیت پاسخ به مسالۀ پژوهش، امری است و ضرورت پژوهش دوبارۀ آن امری دیگر. 🔹بنابراین بدون بررسی پیشینه، بیان ضرورت صرف نمی‌توان فایده‌مندی پژوهش را اثبات کند. در مجموع باید گفت چرایی یک پژوهش با دو جزء، پاسخ می‌گیرد: بیان ضرورت و پیشینه. لذا پیشینه جزء مکمل بیان ضرورت در پاسخ به چرایی هر پژوهشی است. (۱). اگرچه اصطلاح بازپژوهی سایقه دارد اما به دلیل عدم خلط اصطلاحاتی مانند پژوهش اصیل، مروری و مروری فراگیر اصطلاح پژوهش آغازین جعل شد. ✍️مجتبی قربانی همدانی، استاد حوزه و دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی 👉@rahnameh

🔷♦️🔸جرقه های ذهنی، سکوهای پرش هستند! ✅در هر فرصت آموزشی و غیرآموزشی، در همه حال و در هر مکانی که هستید، مترصد نکاتی باشید که ممکن است جرقه ای برای یک پیشرفت علمی در آینده باشند. چرا که هر لحظه ممکن است سیبی در مقابل چشمان شما بر زمین بیفتد! 🔻جرقه های ذهنی را جدی بگیرید و از یادداشت و پیگیری آنها با همت تمام، غفلت نکنید! 🔻حضرت موسی در بیابان تاریک و سرد به دنبال سوسوی جرقه ای رفت و با مشعل عالم تاب نبوت بازگشت! 👉@rahnameh

✳️ ماموریت جهانی حوزه در گرو امر پژوهش 🔻ما برای حوزه رسالت جهانی قائلیم و نمی توانیم جهانی فکر نکنیم. باید در صحنۀ جهانی عرضه و تقاضایِ دانش گام بگذاریم و بر اساس آگاهی از فضای جوامع و شناخت اولویت ها، به تولید و انتشار محصولات اثربخش بپردازیم. 🔻ما باید طلاب جوان را متوجه کنیم که درون چرخه ای از فعالیت علمی قرار دارند. یک سوی این چرخه داخل حوزه است که باید علم تولید کند و آن سوی چرخه، بیرون حوزه ـ به پهنای کره زمین ـ است که تولیدات ما را دریافت می کند. اگر طلبه ها این چرخه را فعال ببینند، انگیزه علمی شان بیشتر می شود و احساس مفیدبودن می کنند. (تلخیصی از گفتگوی حجت الاسلام علیرضا امینی ـ معاون اسبق پژوهش حوزه ـ با خشت اول، ش5و6، ص 30) ✍️پانوشت: طلبه ای می تواند در زمینۀ رسالت جهانی حوزه نقش آفرین باشد که نسبت به آنچه در فضای جامعۀ بومی اش و جامعۀ جهانی می گذرد حساس و مطلع باشد و سعی کند به تحلیل عمیقی از روند حوادث دست پیدا کند. 👉@rahnameh

♦️نصرتی لکم مُعَدَّه! 🔰نظام آموزشی حوزه در گذشته پژوهشگران عظیم و بلندآوازه ای را تربیت نموده و این امر معلول یک سری عوامل است. 🔹یکی از عوامل مهم در گذشته، «اهداف و انگیزه ها» بوده است. در گذشته پژوهشگرانی را می بینیم که پژوهش و تحقیق را به عنوان یک رسالت رسمی تلقی می کردند و اگر از آن کوتاهی می کردند، خود را در محضر خداوند مقصر می پنداشتند و مورد مواخذه قرار می دادند! مرحوم صاحب جواهر، شیخ انصاری، علامه امینی یا علامه طباطبایی [نمونه های این افرادند]. 🌿مرحوم صاحب جواهر (ره) هنگام فوت فرزندش، کتاب می نویسد و دست از مجاهدت علمی نمی کشد! 🔹امروز اسلام در مقابل هجمه های دشمن از جمله هجمه های علمی قرار دارد! ▫️حجت الاسلام محمود رجبی، خشت اول، ش5و6، ص 54 👉@rahnameh

💢زیربنای همه فعالیتهای طلبگی ✅حجت الاسلام محمود رجبی، عضو شورای عالی حوزه علمیه: 🔸پژوهشگری طلاب، زیربنای همه فعالیتهای طلبگی آنهاست و آنان را در انجام رسالتهای طلبگی به نحو مطلوب کمک می کند. یعنی یک طلبۀ پژوهشگر خوب، مدرس خوبی است، محقق خوبی است، مبلغ خوبی است، مدیر فرهنگی خوبی است؛ و در یک کلام، پشتوانۀ تحقّق هدف اصلی از طلبگی ـ یعنی شناخت دین، ترویج آن در جامعه و دفاع از آن در برابر تهاجمات ـ «پژوهش» است! 📚خشت اول، ش5و6، ص 54 👉@rahnameh

♻️ سیره استاد مصباح یزدی در تدریس ♦️باید از طلبه کار علمی خواسته شود. به یاد دارم که جناب استاد مصباح چنین روشی را در تدریس خود برای ما اجرا می فرمودند و از طلبه، پله پله کار پژوهشی و علمی می خواستند و این امر در تربیت علمی ما بسیار تاثیرگذار بود. 🔹حجت الاسلام محمود رجبی، عضو شورای عالی حوزه علمیه، خشت اول، ش5و6، ص56 👉@rahnameh

📚#دوره_آموزش_روش_تحقیق 🔻درس اول (بخش1): تعریف، اهمیت، پیش‌نیازها و آسیب‌های پژوهش 🌿مدرس: حجت الاسلام دکتر حسن اسلام پور 👉@rahnameh

📚#دوره_آموزش_روش_تحقیق 🔻درس اول (بخش2): چیستی مسئله و ویژگیهای آن 🌿مدرس: حجت الاسلام دکتر حسن اسلام پور 👉@rahnameh

📚#دوره_آموزش_روش_تحقیق 🔻درس اول (3): راههای رسیدن به یک مسئله خوب 🌿مدرس: حجت الاسلام دکتر حسن اسلام پور 👉@rahnameh

📚#دوره_آموزش_روش_تحقیق 🔻درس اول (4): عنوان‌سازی خوب (پایان درس اول) 🌿مدرس: حجت الاسلام دکتر حسن اسلام پور 👉@rahnameh

✳️مسیر پژوهشی مانند یک خط است❗️ 🔹برخی از طلاب فکر می کنند که اگر نخواهند در آینده پژوهشگر حرفه ای شوند، لازم نیست در این زمینه کار کنند؛ در صورتی که این تصور اشتباه است. 🔸چه طلبۀ ما بخواهد پژوهشگر شود و چه بخواهد در آینده وارد کارهای دیگر شود، لازم است بداند چگونه یک مسئلۀ علمی را حل کند! 🔹الان در نظام دانشگاهی هم این گونه نیست که مثلا کسی که نخواهد پژوهشگر شود، از پایان نامه نویسی معاف باشد! بلکه باید مانند سایر دانشجویان تکالیفش را انجام دهد. در حوزه هم کسی که مثلا قصد تبلیغ دارد، اگر همان مقدار دانش و مهارت لازم را برای حل مسئله فرابگیرد، در آینده موفقیت بیشتری خواهد داشت. چنین فردی با اِعمال خلاقیت و به کار بردن روش های جدید در مطالعات و تحقیق بهتر می تواند وظیفۀ خود را انجام دهد. 🔹البته مسیر پژوهشی مانند یک خط است! یعنی نباید با این دید به این مسئله نگاه کرد که یا اصلا وارد این مقوله نشویم و یا اینکه اگر وارد شدیم باید تا پایان خط برویم! بلکه هر کسی ممکن است یک مقدار از این مسیر را طی کند. 📚گفتگوی حجت الاسلام علیرضا امینی، معاون اسبق پژوهش حوزه، با خشت اول،ش5و6، ص74 👉@rahnameh

♨️غیرت علمی ما کجاست؟ ✳️برای چرخش حوزه به سوی حل مسائل جامعه و به کارگیری دانسته های حوزوی در مسیر پژوهش و تولید علم، دو دغدغه و احساس مسئولیت در دو جا باید اتفاق بیفتد! 🔺یکی متولیان حوزه که باید احساس کنند سرمایه بزرگی در اختیار دارند لذا باید کاری کنند تا طلبه ها برای این ماموریت آماده شوند. 🔺 دیگری هم طلبه ها هستند که باید سرمایه بزرگ استعدادهای خود را به میدان بیاورند و به اصطلاح طلبگی باید «سدّ باب عدم» از قِبَل خود بکنند. اینکه فکر کنیم باید سالهای متمادی درس بخوانیم تا بتوانیم اظهار نظر کنیم و پرونده علمی ما باید خیلی قطور شود تا درگیر مسائل فکری شویم و پژوهش را آغاز کنیم، فکر نادرستی است. 📚برداشتی از گفتگوی حجت الاسلام علیرضا امینی، معاون اسبق پژوهش حوزه، با خشت اول،ش5و6، ص70ـ71 👉@rahnameh

🔰چرا عده‌ای از مجتهدین، مقلدند؟! 🔻هرچند عوامل زیادی برای این مساله می توان بیان کرد اما یک عامل را می‌توان به عنوان عامل اصلی معرفی نمود. اهمیت این عامل و میزان تاثیر آن از همه عوامل دیگر بیشتر است و می‌توان آن‌را مهمترین آسیب در یک نظام آموزشی به خصوص در حوزه‌های علمیه دانست. 🔻آموزش مقلدانه و منفعلانه، اصلی‌ترین آفت یک نظام آموزشی است. برخورد منفعلانه با متون آموزشی به این صورت که تمام هم و غم استاد بر تبیین صحیح متن و دفاع تمام قد از دیدگاه‌های مولف معطوف باشد و نظام ارزیابی هم بر همین اساس شکل گرفته باشد، شاگردانی را می‌پرواند که غایت قصوایشان فهم متن و تسلط بر نظریات مطرح شده در کتب درسی است. 🔻فرض کنیم که طلبه مستعدی با معدل بالا از ابتدای طلبگی، تمام مطالب کتب درسی را در این نظام آموزشیِ منفعلانه به خوبی فراگرفته و احیانا درس هم داده است. آنچه این طلبه به طور ناخودآگاه به عنوان کار علمی می‌شناسد عبارت است از دریافت صحیح نظرات بزرگان یک علم که به معنای انفعال در مقابل ایشان است. ذهن چنین شخصی کار علمی را «فهمیدن» می‌داند. 🔻محصول چنین نظام آموزشی منفعلانه چیزی جز یک مجتهد مقلد نیست. این‌گونه نیست که کسی بیست سال مقلدانه درس بخواند و بعدازآن به ناگاه به موتور تولیدِ نظریات گوناگون علمی تبدیل شود. 🔹علت اصلی پدیده‌ای به نام «مجتهد مقلد» این است که فرد در یک نظام آموزشی یاد گرفته که باید بخواند و بفهمد و وقتی فهمید، کار تمام است. نهایت هنر این فرد این است که یک نظر را گزارش یا نقد کند یا چند نظر را به هم مقایسه نموده و بین آنها داوری کند. ✍️مجتبی قربانی همدانی، استاد حوزه و دانشجوی دکتری 👉@rahnameh

🔸♦️🔷نوع دیگری از «حاضرِ غائب»! ✅ اگر کسی بخواهد در درس خارج حضور پیدا کند، کار پژوهشی لازم است. معنا ندارد کسی در درس خارج شرکت کند اما به بحث پژوهش نپردازد، چرا که در این صورت کار بیهوده ای انجام داده است. چنین شخصی نمی تواند ادعای حضور در درس خارج داشته باشد! چون مانند همان شخص بازاری است که پای درس آقایی می نشیند و استفاده می برد اما بازیگر نیست. طلبه ای که در درس خارج بازیگر نیست باید از لیست درس خارج خوانده ها خط بخورد. چرا که ملاک، «حضور فیزیکی» نیست بلکه «حضور فکری» مهم است. ✅ اگر طلبه ای در درس خارج حضور دارد و نقش بازیگری ندارد، مثلا در تضارب آرای بزرگان، خودش را وارد نمی کند، عملا در درس خارج حضور ندارد! 🔻گفتگوی حجت الاسلام علیرضا امینی، معاون اسبق پژوهش حوزه، با خشت اول،ش5و6، ص75 👉@rahnameh

📚#دوره_آموزش_روش_تحقیق 🔻تکملۀ درس اول: بی‌مسئله‌ها چه کار کنند به مسئله برسند؟ 🌿مدرس: حجت الاسلام دکتر حسن اسلام پور (جهت ارتباط و پرسش از استاد: @hassanislampour) 👉@rahnameh

#بحث_چالشی (3) 🔻سوال: نمره شما به پژوهش و تولید علم در حوزه علمیه چند است؟ (از 20 نمره) 🔻لطفا برای ما بنویسید چرا چنین نمره ای را می دهید؟ ✍️منتظر پاسخ های شما هستیم ... ✉️پیام های خود را به شناسۀ @sadramah ـ سردبیر رهنامه و مدیر ترویج پژوهش ـ ارسال فرمایید. 👉@rahnameh

✅ اهمیت پژوهش در حوزه علوم اجتماعی ♨️سیاست کشورهای استعماری در کشورهای عقب مانده این بوده است که علوم انسانی را به پایین ترین ضریبهای هوشی بسپارند؛ اما در کشورهای توسعه یافته چنین نیست! علوم انسانی با پیچیدگیها و چم و خم های بسیاری روبه رو است و تنها ضریبهای هوشی بالا و نخبگان از عهده اش بر می آیند. 🔹وزارت علوم و فن آوری گزارشی را حدود چند ماه پیش منتشر کرد. در این گزارش دانشگاههای برتر جهان معرفی شده اند. بنابر این گزارش، تعداد دانشگاهها در رشته علوم پایه مثل فنی_مهندسی و ...، در مناطق مختلف جهان به صورت حدودا یکنواختی پراکنده اند. حدود بیست و پنج درصد آنها آمریکایی اند؛ اما وقتی نوبت به علوم اجتماعی می رسد و دانشگاههای استاندارد علوم اجتماعی معرفی می شود، 18 دانشگاه معرفی می شود و از میان آنها 15 دانشگاه آمریکایی است! (یعنی هشتاد و سه درصد آنها) 🌐آمریکا در علوم فنی_مهندسی چنین غنایی ندارد. چرا؟ چون آنها می خواهند جامعه را مدیریت کنند و از این رهگذر زمام امور جهان را در دست بگیرند! 📚حجت الاسلام عماد، معاون سابق پژوهش حوزه علمیه، خشت اول، ش5و6، ص 80 👉@rahnameh

♦️ماموریت اصلی حوزه های علمیه در عصر حاضر 🍃رسالت جامعۀ دینی امروز ما و به خصوص حوزه های علمیه ما که پرچمدار حکومت اسلامی نیز هستند، طلب می کند که در صحنۀ جهانی تولید علم، جایگاه شایسته ای برای خود کسب کنیم و از این رهگذر است که جامعۀ آرمانی دینی و شیعی می تواند صورت تحقق و عینیت پیدا کند. 🍃امروزه ماموریت اصلی حوزه های علمیه ـ در راستای تحقق اهداف کلان خود ـ تولید دانش دینی بر اساس نیازها و مقتضیات روز جامعۀ دینی است. 🍃وظیفۀ تولید علم دینی در جهان اسلام و حل معضلات جامعۀ مسلمانان، بیش از هر نهاد دیگری، بر عهدۀ حوزه های علمیه است. حوزه ها در قبال مردم دیگر کشورهای جهان هم بی مسئولیت نیستند و وظیفه دارند برای مشکلات و چالشهایی که انسان امروزی در دام آنها گرفتار آمده است، با استفاده از منابع و آموزه های دینی و آسمانی، راه حل ارائه کنند. ▪️حجت الاسلام عماد، معاون سابق پژوهش حوزه علمیه، خشت اول، ش5و6، ص 77ـ79 👉@rahnameh

📚#دوره_آموزش_روش_تحقیق 🔻درس دوم (1): بارش فکری درباره موضوع 🌿مدرس: حجت الاسلام دکتر حسن اسلام پور (جهت ارتباط و پرسش از استاد: @hassanislampour) 👉@rahnameh

📚#دوره_آموزش_روش_تحقیق 🔻درس دوم (2)؛ مسئله‌شناسی چگونه انجام می‌شود؟ 🌿مدرس: حجت الاسلام دکتر حسن اسلام پور (جهت ارتباط با استاد: @hassanislampour) 👉@rahnameh

📚#دوره_آموزش_روش_تحقیق 🔻درس دوم (3)؛ شناخت دقیق مفاهیم تحقیق 🌿مدرس: حجت الاسلام دکتر حسن اسلام پور (جهت ارتباط با استاد: @hassanislampour) 👉@rahnameh

📚#دوره_آموزش_روش_تحقیق 🔻درس دوم (4)؛ بارش، پیرایش، آرایش (پایان درس دوم) 🌿مدرس: حجت الاسلام دکتر حسن اسلام پور (جهت ارتباط و پرسش از استاد: @hassanislampour) 👉@rahnameh

📙سند تعریف پژوهش👆 کاری از معاونت پژوهش حوزه های علمیه @rahnameh

#بحث_چالشی (۴) 📝شاید کمتر موضوعی در دنیای اسلام به اندازه محرم و حادثه عاشورای سال ۶۱ هجری مورد توجه واقع شده است. پژوهشگران در بررسی زوایای پیدا و پنهان این واقعه کوتاهی نکرده اند. ثمره این تحقیقات با نقش آفرینی اهل تبلیغ در شناخت و بصیرت عموم مردم از ماجرای کربلا تاثیر قابل توجهی داشته است. با این حال اهمیت فاجعه کربلا، نقش آن در آینده جهان اسلام و گستره وجودی اش در الگو بخشی به جامعه، آن را در زمان جاری کرده است. ضمن اینکه ممکن است برخی از ابعاد این حادثه نیاز به کنکاش علمی بیشتر داشته باشد. از این رو این سوال مطرح می شود. 🔻به نظر شما کدام یک از ابعاد عاشورا کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته و نیاز به تحقیق و بررسی بیشتر دارد؟ ✉منتظر دریافت نظرات شما در این شناسه @sadramah هستیم. @rahname

📝پاسخ شما به #بحث_چالشی(۴) سلام در پاسخ به سوال شما 1 بعدعقلانی بودن واقعه کربلا 2- سیر حرکت امام از مدینه به مکه و مکه به کربلا وآیات مورد استناد امام در طول سفر(سفر قرآنی و الهی امام) 3- معرفی انسانها و شخصیت افراد و اندیشه ها درمواجهه با اشخاص و مکاتبات آن حضرت 4- تطبیق تاریخی واقعه کربلا با حوادث قبل از آن و انقلاب اسلامی حجت الاسلام والمسلمین فیاضی @rahname