#حکمت_الهی :
این یک دریافت خیلی عمیقی است، با اینکه در قرآن آمده ولی خیلی ها بهش نرسیدند ، تعبدی هم نیست، کاملا عقلی و فلسفی است، واجب الوجود چون تکیه گاه همه چیز است، تکیه گاه قضایای اخلاقی هم باید خودش باشد.
آیه می فرماید "الحق من ربك فلا تكونن من الممترين" نه اینکه ربک یعمل علی الحق
طبق بیان علامه این آیه از اعجاز قرآن است، از غرر آیات است، می فرماید فعل خداوند منطبق بر حق نیست، حق منطبق بر فعل خداست.
بگذریم که #حسن_و_قبح_عقلی با تقریر متکلمین اشکالات مبنایی دارد که حتی در باب افعال آدمی هم جاری شدنی نیست، بر فرض در افعال انسانی جاری شود، در باب افعال الهی دیگر جاری شدنی نیست.
برگرفته از کلاس هفتم خداشناسی دوره برهان
موسسه جوانان آستان قدس رضوی
استاد وکیلی حفظه الله
▫️اگر گوسفند ها جلسه بگیرن و بگن این آدمی که ما رو ذبح میکند، کار قبیحی میکند، قضاوت منصفانه ای نکردند☺️
قضاوت ما هم [در مساله حسن و قبح عقلی] نسبت به خداوند متعال همین است(بلا نسبت).
▫️بحث شرور و عدل الهی از مسائلی است که از دیرباز به آن پرداخته شده است،
جناب ارسطو اینچنین پاسخ میدهند:
بله شروری داریم اما برآیند آثار خیر و شر مهم است، از آنجا که چون خداوندی که کمال مطلق است شرور را خلق کرده[بر فرض خلقت شرور] ، لِمّاً می فهمیم (یعنی با شناختی که از خداوند متعال داریم پی میبریم) که خیر شرور بیشتر از شر آن است. به ارسطو اشکال کرده اند مگه تو توانستی اندازه گیری کنی؟ گفته نه، لِمّاً فهمیدم؛ ما که بر زمان و مکان و عوالم احاطه نداریم و تمام آثار را متوجه نمی شویم.[نه من توانستم آثار خیر امور دردآور بر نظام بی کران هستی را اندازه گیری کنم، نه شما توانستید آثار شر این امور را اندازه گیری کنید]
میگیم خب قبول، خیرش بیشتر از شرش است، اما چرا خدا چنین دنیای مادی ای [که بالضروره باید همراه با درد باشد] را خلق کرده؟ جواب:خداوند عوالم بدون شر زیادی را هم خلق کرده، خلق یک عالم مرکب از خیر و شر بهتر از عدم خلق آن عالم است.[لأن الوجود خيرٌ من العدم]
👈جواب نهایی : (این جواب درواقع یک نکته اساسی است)
اصل این تفکر که من بگم چیزی که درد و شر است ، قبیح است، را چه کسی گفته است؟ مشکل اصلی در کبری مادر است که گفتیم[یعنی متکلمین گفته اند] من معیارهای حسن و قبح را می فهمم و اگر خداوند طبق آن عمل نکند قبیح است، من میفهمم که "خلق الشر قبیحٌ".
منشا این کبری : انسان ذاتا لذت طلب است، هرچیزی که برایش درد آور است را قبیح نامیده. خداوند را (با این کبری) داریم تفسیر انسان گونه میکنیم. هیچ دلیل عقلی نمیگه که افعال الهی محکوم لذت بردن ما باشد، این باید ها و نباید ها توهم است. کی گفته این #حسن_و_قبح ، عقلی است؟ منشا آن احساسات و عواطف درونی ماست[کجای اون عقلی است؟]
علاوه بر پاسخ جناب ارسطو، پاسخ برخی حکمای متاخر را در همین کلاس استاد بیان فرمودند که اطاله کلام نمیکنم.
بحث کامل خیر و شر در کتاب معمای خیر و شر چاپ موسسه جوانان آستان قدس رضوی آماده است.
#حسن_و_قبح_عقلی #کلام
#عدل_الهی #حکمت_متعالیه
برگرفته از کلاس هشتم خداشناسی دوره برهان
استاد وکیلی