#نخستين شاعر و شعر غدير
#محمدرضاچراغی دبیر ادبیات فارسی ناحیه۲
حسّان بن ثابت اولين شاعر غدير است كه بعد از خطبۀ پيامبر اكرم صلّى اللّه عليه و اله در همان محل غدير خم به همين مناسبت اشعارى را سرود و خدمت حضرت رسول صلّى اللّه عليه و اله عرضه داشت و اجازه گرفت تا براى همه كسانى كه در غدير بودند و خطبه را شنيدند بخواند. حضرت اجازه دادند و فرمودند بخوان بنام خداوند و بركت او.(هر چند حیات بعدها نسبت به امیرالمومنین دچار خطا شد و طرف عثمان را گرفت)
حسان بر جاى بلندى قرار گرفت و مردم براى شنيدن كلامش ازدحام كردند و گردن مىكشيدند. او گفت: اى بزرگان قريش، سخن مرا به گواهى و امضاى پيامبر گوش كنيد. سپس اشعارى را كه همانجا سروده بود خواند كه به عنوان يك سند تاريخى از غدير ثبت شد و به يادگار ماند. ذيلا متن عربى شعر حسّان و سپس ترجمۀ آن را مىآوريم:
1. الم تعلموا أنّ النّبىّ محمّدا لدى دوح خمّ حين قام مناديا
2. و قد جاءه جبريل من عند ربّه بأنّك معصوم فلا تك وانيا
3. و بلّغهم ما أنزل اللّه ربّهم و إن انت لم تفعل و حاذرت باغيا
4. عليك فما بلّغتهم عن إلهم رسالته إن كنت تخشى الأعاديا
5. فقام به إذ ذاك رافع كفّه بيمنى يديه معلن الصّوت عاليا
6. فقال لهم: من كنت مولاه منكم و كان لقولي حافظا ليس ناسيا
7. فمولاه من بعدي علىّ و انّني به لكم دون البريّة راضيا
8. فيا ربّ من والى عليّا فواله و كن للّذي عادى عليّا معاديا
9. و يا ربّ فانصر ناصريه لنصرهم إمام الهدى كالبدر يجلو الدّياجيا
10. و يا ربّ فاخذل خاذليه و كن لهم إذا وقفوا يوم الحساب مكافيا
ترجمه:
1. آيا نمىدانيد كه محمّد پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله كنار درختان غدير خم به حالت ندا ايستاد.
2. و اين در حالى بود كه جبرئيل از طرف خداوند پيام آورده بود كه در اين امر سستى مكن كه تو محفوظ خواهى بود.
3. و آنچه از طرف خداوند بر تو نازل شده به مردم برسان.
4. و اگر نرسانى و از ظالمان بترسى و از دشمنان حذر كنى رسالت پروردگارشان را نرساندهاى.
5. در اينجا بود كه پيامبر صلّى اللّه عليه و اله دست على عليه السّلام را بلند كرد و با صداى بلند فرمود:
6. هركس از شما كه من مولاى او هستم و سخن مرا به ياد مىسپارد و فراموش نمىكند.
7. مولاى او بعد از من على است، و من فقط به او-نه به ديگرى-به عنوان جانشين خود براى شما راضى هستم.
8. پروردگارا هركس على را دوست بدارد او را دوست بدار، و هركس با على دشمنى كند او را دشمن بدار.
9. پروردگارا يارىكنندگان او را يارى فرما به خاطر نصرتشان. امام هدايت كنندهاى را كه در تاريكىها مانند ماه شب چهارده روشنى مىبخشد.
10. پروردگارا خواركنندگان او را خوار كن و روز قيامت كه براى حساب مىايستند خود جزا بده.
پس از اشعار حسّان، پيامبر صلّى اللّه عليه و اله فرمودند: اى حسّان، مادامى كه با زبانت از ما دفاع مىكنى، از سوى روح القدس مؤيّد خواهى بود.
منبع: علیرضا مهرپرور از کتاب پيمانهاى از غدير،ص 65-66.