#رمضانیات
#نکتههای_سوره_قدر
🔹بسم الله الرّحمن الرّحیم
🔹با توجّه به شروع ماه مبارک رمضان و تناسب سورۀ مبارکۀ قدر با این ماه، مناسب دیدیم هر روز نکتهای ادبی یا روایی یا معرفتی یا ... دربارۀ این سوره بیان کنیم.
↪️🔹اشاراتی پیرامون آیۀ اول
2⃣1⃣ معنای ظرفیّت در آیه
🔹آنچه ظاهر آیۀ شریفه و متبادر از واژگان و سیاق این آیه است ظرفیّت شب قدر برای نزول قرآن است و اینکه آیه شریفه میفرماید: شب قدر زمان نزول قرآن است. این برداشت برداشت مشهور مفسّران بلکه قریب به اتّفاق ایشان است.
🔹برخی گمان کردهاند که معنای آیه این است که «ما قرآن را در شأن شب قدر و فضیلت آن نازل کردیم». المحرّر الوجیز ابن عطیّة متوفّای ۵۴۲، ج ۲، ص ۵۰۴ به نقل از جماعة من المتأوّلین.
🔹این قول بسیار ضعیف و مورد انکار مفسّران قرار گرفته است. ظاهرا منشأ این تأویل و تفسیر آیه بر خلاف ظاهر خود، همان شبۀ معروف تضادّ بین نزول قرآن در طول بیست و سه سال از مبعث و نزول آن در شب قدر بوده است، که بحث آن در نکتۀ ششم گذشت. نک: تفسیر کبیر فخر رازی، ج ۳۲، ص ۲۲۸ و ۲۲۹.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#رمضانیات
#نکتههای_سوره_قدر
🔹بسم الله الرّحمن الرّحیم
🔹با توجّه به شروع ماه مبارک رمضان و تناسب سورۀ مبارکۀ قدر با این ماه، مناسب دیدیم هر روز نکتهای ادبی یا روایی یا معرفتی یا ... دربارۀ این سوره بیان کنیم.
↪️🔹اشاراتی پیرامون آیۀ اول
3⃣1⃣ وجه تقدیم ضمیر بر مسند فعلی
🔹یکی از قواعد بلاغی در علم معانی، این است که اگر فاعل معنوی فعل به ویژه اگر ضمیر باشد بر جملۀ فعلی مقدّم شود، مفید تأکید و تقوّی یا حصر و تخصیص است. افادۀ حصر مانند فرمایش خدای متعال: «قالت امرأة العزیز الآن حصحص الحق أنا راودته عن نفسه وإنه لمن الصادقین» «یوسف:۵۱». در این آیۀ شریفه، مسند بودن خبر از قسم سوم در جملۀ «أنا راودتُهُ»، حصرِ خبر (مراوده = قصد ارتباط نامشروع) را در مبتدا (أنا = همسر عزیز مصر«زلیخا») میرساند. (من با او مراوده کردم (نه او)). افادۀ تأکید و تقوّی، مانند فرمایش خدای سبحان «والله یُرید» «النّساء: ۲۶». «وخدا می خواهد»؛ در این آیۀ شریفه که مبتدا، اسم ظاهر است، تأکید و تقویت را میرساند. و مانند قول خدای متعال «قال الذی عنده علم من الکتاب أنا آتیک به قبل أن یرتد الیک طرفک» «النمل:۴۰»؛ در این آیۀ شریفه نیز که مبتدا، ضمیر است، در جملۀ «أنا آتیک»، تأکید حکم و تقویت إسناد را میرساند. مشهور ادباء قائلند که این تقدیم مفید تأکید و تقوّی حکم و إسناد است ولی به نظر میرسد که حقّ این است که این نوع تقدیم مفید تأکید و تقوّی مسندإلیه از این جهت که مسندإلیه است میباشد. به عبارت ساده تر: این نوع تقدیم بیان میکند که متکلّم عنایت خاص و اهتمام زیادی بر روی فاعل فعل دارد، از این رو با تقدیم آن، آن را برجسته ساخته و با برجسته ساختن آن، عنایت و اهمیّت خود را نسبت به آن رسانده و فاعلیّت آن را تأکید میکند. گاهی این تأکید با قرائن مقامیّه به حدّ حصر و تخصیص میرسد.
🔹با توجّه به این مطلب، تقدیم ضمیر فاعلی «نا» بر فعل «أنزلنا» مفید تأکید فاعلیّت خدای متعال برای این فعل است و بر این نکته تأکید دارد که این، مائیم که قرآن را در شب قدر نازل کردیم. از این رو فرق «أنزلناه» با «نحن أنزلناه» یا «إنّا أنزلناه» روشن میشود.
🔹امّا اینکه، حصر انزال در خدای متعال – با اینکه از خارج و در عالم ثبوت حقّ است – از عبارت و این تقدیم فهمیده میشود یا نه؟ به نظر بعید میرسد، گرچه برخی مانند ابن عاشور در تفسیر التّحریر والتّنویر ج ۳۰ ص ۴۰۲ و حقّی برسوی در تفسیر روح البیان ج ۱۰ ص ۴۷۹ قائل به حصر و قصر، آن هم از نوع قصر قلب شدهاند.
🔸ابن عاشور گفته است: «اشتملت هذه الآية على تنويهٍ عظيمٍ بالقرآن فافتتحت بحرف (إنّ) وبالإخبار عنها بالجملة الفعلية، وكلاهما من طرق التأكيد والتقوّي. ويفيد هذا التقديم قصرا وهو قصر قلب للردّ على المشركين الذي نفوا أن يكون القرآن منزلاً من اللّه تعالى». فتأمّل.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#سخن_معصوم
💥 وداع با ماه مبارک رمضان، در آخرین جمعه
✔️ عن جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِيِّ قَالَ:
🔹 دَخَلْتُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صلّی الله علیه وآله و سلّم فِي آخِرِ جُمُعَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَلَمَّا بَصُرَ بِي قَالَ لِي:
🔹يَا جَابِرُ! هَذَا آخِرُ جُمُعَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَوَدِّعْهُ وَ قُلِ:
🔹«اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِيَامِنَا إيَّاهُ، فَإنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِي مَرْحُوماً وَ لَا تَجْعَلْنِي مَحْرُوماً»
🔹فَإنَّهُ مَنْ قَالَ ذَلِكَ ظَفرَ بِإحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ: إمَّا بِبُلُوغِ شَهْرِ رَمَضَانَ مِنْ قَابِلٍ، وَ إمَّا بِغُفْرَانِ اللَّهِ وَ رَحْمَتِهِ.
📚 وسائل الشيعة، ج ۱۰، ص ۳۶۵.
👉 @raveshsonnati
#رمضانیات
#نکتههای_سوره_قدر
🔹بسم الله الرّحمن الرّحیم
🔹با توجّه به شروع ماه مبارک رمضان و تناسب سورۀ مبارکۀ قدر با این ماه، مناسب دیدیم هر روز نکتهای ادبی یا روایی یا معرفتی یا ... دربارۀ این سوره بیان کنیم.
↪️🔹اشاراتی پیرامون آیۀ اول
4⃣1⃣ تعیین مؤکّد در آیۀ نخست
🔹شروع این آیۀ شریفه با واژۀ «إن» که از ادوات تأکید است میباشد، حال چه ثقیله باشد «إنَّ» چه مخفّفه «إن» که بحث آن در نکتۀ یازدهم گذشت. بحث از تأکید در این آیه از دو جهت است:
🔸 ۱. از جهت تعیین مؤکَّد و اینکه دقیقاً چه مطلبی تأکید شده است.
🔸 ۲. از جهت غرض از تأکید و چرایی آن.
🔻در این نکته و نکتۀ بعد آن به بیان و بررسی مطلب نخست میپردازیم.
🔹پیش از پاسخ به آن، دانستن دو مطلب لازم است:
🔶 ۱. مطالب و مضامینی که آیۀ نخست سورۀ قدر، بر آن دلالت دارند، چند مطلب و مضمون است:
🔸أ. اینکه إنزال واقع شده است. «أنزلنا».
🔸ب. اینکه منزَل قرآن است. «أنزلناه».
🔸ج. اینکه نازل کننده خداست. «أنزلنا».
🔸د. تأکید بر روی اینکه نازل کننده خداست. «إنّا أنزلنا» چنانچه در نکتۀ هفدهم گذشت.
🔸 ه. اینکه این انزال در شب قدر رخ داده است. «... في لیلة القدر».
🔶 ۲. برخی از ادیبان و بزرگان علم بلاغت بر این عقیدهاند که در کلامی که قیودی وجود دارد، فائدۀ اصلی کلام روی قید اخیر است و غرض متکلّم این است که آن قید اخیر را به مخاطب برساند. مثلا وقتی گفته میشود: «جاءني حسنٌ راکباً» عمدۀ نظر متکلّم بر روی این است که سواره آمدن حسن نزد وی را به مخاطب برساند نه اصل آمدن و نه آمدن حسن و نه آمدن حسن به نزد متکلّم. عبدالقاهر جرجانی إمام البلاغیّین در کتاب خود دلائل الإعجاز ص ۱۸۳ گفته است:🔻
🔸«هاهنا أصل، وهو أن من حكم النفي إذا دخل على كلام، ثم كان في ذلك الكلام تقييد على وجه من الوجوه، أن يتوجّه إلى ذلك التقييد، وأن يقع له خصوصا. تفسير ذلك ... واعلم أنك إذا نظرت وجدت الإثبات كالنفي فيما ذكرت لك، ووجدت النفي قد احتذاه فيه و تبعه. و ذلك أنك إذا قلت: «جاءني القوم كلهم»، كان «كلّ» فائدة خبرك هذا، و الذي يتوجّه إليه إثباتك، بدلالة أن المعنى على أن الشك لم يقع في نفس المجيء أنّه كان من القوم على الجملة، وإنما وقع في شموله «الكل»، و ذلك الذي عناك أمره من كلامك. وجملة الأمر أنه ما من كلام كان فيه أمر زائد على مجرّد إثبات المعنى للشيء، إلّا كان الغرض الخاصّ من الكلام، والّذي يقصد إليه و يزجّى القول فيه. فإذا قلت: «جاءني زيد راكبا»، و «ما جاءني زيد راكبا» كنت قد وضعت كلامك لأن تثبت مجيئه راكبا أو تنفي ذلك، لا لأن تثبت المجيء و تنفيه مطلقا. هذا ما لا سبيل إلى الشكّ فيه. واعلم أنه يلزم من شكّ في هذا فتوهّم أنه يجوز أن تقول: «لم أر القوم كلهم»، على معنى أنك لم تر واحدا منهم أن تجري النّهي هذا المجرى فتقول: «لا تضرب القوم كلّهم»، على معنى لا تضرب واحدا منهم وأن تقول: «لا تضرب الرجلين كليهما»، على معنى لاتضرب واحدا منهما. فإذا قال ذلك لزمه أن يحيل قول الناس: «لا تضربهما معا، ولكن اضرب أحدهما»، و «لا تأخذهما جميعا، ولكن واحدا منهما»، وكفى بذلك فسادا.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#ویژه
#سخن_بزرگان
💥 زیارت قبر مرحوم مجلسی
✔️ آیة الله شیخ نصرالله شاه آبادی:
🔹در ۱۴ سالگی بعد از معمم شدن تصمیم گرفتم جهت دیدار با ارحام به اصفهان بروم... پس از مراجعت، پدرم آیة الله العظمی شاه آبادی پرسید:
❓در اصفهان به زیارت قبر علامه مجلسی مشرّف شدید؟
🔸گفتم نه.
❓فرمودند: پس اصفهان رفتی چه کار کنی؟!
🔸عرض کردم: من اصلا نمی دانستم قبر علامه مجلسی در اصفهان است.
🔹فرمودند: علامه مجلسی آنقدر عظمت دارد که جا دارد افراد برای زیارت قبر او از اطراف عالَم شدّ رحال کنند و از فیوضات معنوی او بهره ببرند.
📚 حدیث نصر ص ۱۹۸. (از کانال بزم قدسیان)
👉 @raveshsonnati
#ویژه
◼️سالروز ولادت و وفات احیاگر میراث اهل بیت "علیهم السلام"، علامه محمد باقر مجلسی را خدمت بقیه الله الاعظم "عجّل الله تعالی فرجه" تسلیت عرض میکنیم.
▪️ماهرمضانچو بیستوهفتشکمشد.
▪️تاریخ وفات باقر اعلم شد.
🔹توضيح: «ماه رمضان» بحساب ابجد (۱۱۳۷) میشود که اگر عدد بيست و هفت را از آن كم كنيم (۱۱۱۰) خواهد شد!
🔹در ضمن شاعر نكتهسنج با كسر بيست و هفت از ماه رمضان اشاره به روز و ماه وفات ایشان هم كرده است!
👉 @raveshsonnati
#رمضانیات
#نکتههای_سوره_قدر
🔹بسم الله الرّحمن الرّحیم
🔹با توجّه به شروع ماه مبارک رمضان و تناسب سورۀ مبارکۀ قدر با این ماه، مناسب دیدیم هر روز نکتهای ادبی یا روایی یا معرفتی یا ... دربارۀ این سوره بیان کنیم.
↪️🔹اشاراتی پیرامون آیۀ اول
↪️ 4⃣1⃣ تعیین مؤکّد در آیۀ نخست
🔹با توجّه به دو مطلبی که گذشت، با پذیرش مبنای عبدالقاهر (مطلب دوم) و اینکه قید اخیر مفید در آیۀ نخست همان مطلب پنجم است، یعنی اینکه این انزال در شب قدر رخ داده است. «... في لیلة القدر»، مؤکَّد در آیه عبارت است از همین مطلب و تأکید متکلّم بر روی ظرفیّت زمانیۀ شب قدر برای إنزال قرآن است؛ نه اصل وقوع إنزال و نه منزل بودن قرآن و نه فاعل انزال بودن خدا و نه تأکید این فاعلیّت.
🔹این نتیجه مبتنی بر پذیرش کلیّت مبنای عبدالقاهر است، در حالیکه ممکن است کلیّت این قاعده را دست کم در جملات مثبت زیر سؤال برد و قائل بود که این مطلب گرچه در بیشتر موارد یا در برخی موارد پذیرفته است، ولی کلیّت نداشته و همیشگی نیست. بلکه گاهی متکلّم با یک جملهای که قیودی دارد، قصد إعلام و إفادۀ همۀ آن مضامین را دارد. مثلا گوید: دیروز رهبر جامعه با وزیران جلسهای دربارۀ اوضاع اقتصادی جامعه داشت. آیا در این جمله، تکیۀ کلام و عمده قصد متکلّم تنها بر روی قید اخیر است؟!
🔹بنا بر این چه بسا دو یا چند یا همۀ مضامین پنجگانۀ آیۀ شریفۀ سورۀ قدر مقصود اصیل متکلّم باشد، در نتیجه همۀ آنها مقصود به تأکید بوده باشند. والله أعلم بمعنی کلامه.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
هدایت شده از روش سنتیِ تحصیل علوم حوزوی
#سخن_بزرگان
❓چگونه بفهمیم از ماه رمضان استفاده کردهایم؟
✔️ آیت الله بهاءالدینی
🔹خدا توفیقتان بدهد که از ماه رمضان استفاده کامل کنید و ان شاء الله اگر بعد از ماه رمضان، وضعتان طوری شد که فهمیدید نمازتان مورد قبول خدا واقع شده است، روزهتان مورد قبول واقع شده است، محرمات را تعطیل کردهاید، بدانید از ماه رمضان درست استفاده کردهاید؛ و گرنه اگر گرسنگی و تشنگی خورده باشید، و دروغ همان دروغهاست و محرمات همان محرمات است، بدانید استفاده نکردهاید. ان شاء الله از عبادتها به نفع خودتان نتیجه گرفته باشید، موفق باشید از ماه رمضان استفاده کنید که به نفع خود شماست.
📚نردبان آسمان، درس ۳۱
👉 @raveshsonnati