#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_اول_کلیات_پژوهش
#تعریف_پژوهش
🔹پژوهش از منظر دانش لغوی، واژهای فارسی است. این واژه که بنابر گفته دهخدا به معنی پیجویی است، بنابر احتمال ممکن است از همین واژه نیز گرفته شده باشد. واژههای هم عرض این واژه در زبانهای دیگر نیز معنایی مشابه با این بیان دارند. تحقیق و بحث در عربی، research در انگلیسی همه خود حکایت از نوعی پیجویی و تلاش در جهت یافتن چیزی به حساب میآیند. این معنای لغوی با اندکی تغییرات در قالب یک معنای اصطلاحی خود را آشکار میکند.
🔹برای تبیین یک اصطلاح صرفاً نمیتوان به یک تعریفی شبه منطقی اکتفا کرد. به همین دلیل کوششهایی که در این جهت رخ داده، در بسیاری از موارد با نقض و ابرامهای فراوان و چالشهایی روبه رو گردیده است. جالب آن که بیشتر کسانی که تعاریف را نقد می کنند خود آگاه نیستند که با چه ملاکی تعریف مذکور را نقد میکنند. سرّ این قضیه آن است که برخی امور در اذهان روشن است ولی در الفاظ مخفی که پژوهش از این دسته است.
🔹باید دانست که اصطلاحات تعریف نمیشود بلکه شرایط و ضوابط آن تعیین می شود. اما تعاریفی که ذکر میشود صرفاً برای آن است که تصوری اجمالی نسبت به آن در اذهان شکل گیرد. بنابراین جامعیت و مانعیت از این تعاریف به هیچ وجه انتظار نمی رود.
🔹تعاریف مختلفی از سوی صاحب نظران پژوهش، به جامعه علمی عرضه گردیده است. این تعاریف گرچه دارای نقاط قوت و نکات قابل تأملی است اما با یک چالش اساسی مواجه است؛ آیا همه تعریف کنندگان صلاحیت مرجعیت در تعریف را دارند؟
🔹تعاریف ارائه شده یا بیانگر یک حقیقت ارتکازی نزد همگان است و یا در مقام تبیین قوانین پژوهش است. بیانات ایشان حکایت از نوعی ضابطه و تعیین مرز دارد. در این صورت بسیار مشکل است که بیان یک متخصص به عنوان مرز و قلمرو مفهوم پژوهش پذیرفته شود.
🔹این امر نگارنده را بر آن داشت که با برخی محدودیتها مخالفت کرده و با ایجاد توسعه در شمول این مفهوم، قلمرو پژوهش را افزایش دهد. البته در مقام درجهبندی و ارزشگذاری هر نوع از پژوهش باید از جایگاه ارزشی متناسب با خود برخوردار باشد. در نتیجه با نگاهی توسعه یافته تمام آن چه در فضای علمی امروز به عنوان پژوهش شناخته میشود لحاظ شده و در مجالات دیگر ارزشگذاری میشوند.
↩️ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_اول_کلیات_پژوهش
#تعریف_پژوهش
↪️ 🔹 پژوهش مجموعهای از فعالیتهای گام به گام، عالمانه، روشمند و هدفدار در جهت پاسخ به مجهول در گستره یک علم است.
🔹تعریف مذکور تنها سازنده تصور اجمالی پژوهش است و نمیتوان آن را به عنوان بیانگر تمامی قیود و شرایط پژوهش قلمداد کرد.
🔹عنصر گام به گام بودن نشانگر آن است که در این فعالیت باید اقدامات با ترتیب و تدریج پیگیری شود. در هم شکستن ترتیب سبب ایجاد سردرگمی و اتلاف وقت فراوان میگردد. از سوی دیگر باید دانست که نتیجهگیری در این مسیر به دلیل تدریجی بودن آن خیلی کند و آرام است. پژوهشگر هیچ گاه نباید انتظار داشته باشد به میزان تلاشهایش موفقیت ملموس کسب کند. عجله در به دست آوردن نتیجه در زمان نتیجه گیری و کیفیت نتیجه گیری اثر عکس خواهد داشت. کوتاه سخن آن که عبور از هر مرحله ای در گرو به پایان کامل آن مرحله است.
🔹پژوهش روندی مانند تفکر و جریان اندیشه دارد. به دیگر بیان تجلّی تفکر در عالم پیرامون پژوهش نام دارد. در جریان تفکر به عنوان یک تجارت در مسیر افزایش معلومات، سرمایه انسان معلومات اوست. طبیعی است که اندیشیدن هنگامی مقدور و میسّر خواهد بود که مبادی علمی در ذهن وجود اشته باشد.
🔹پژوهش یکی از مراحل زندگی علمی یک فراگیر دانش است. کسی که در طول حیات علمی خود در شاخه ای از علوم معلوماتی کسب کرده باشد، پس از گذراندن برخی دورهها شایستگی آن را مییابد که در رابطه با مسائل آن علم به پژوهش بپردازد. البته این به معنای پایان یادگیری او نیست بلکه به این معناست که حیات علمی او شکل جدیدی پیدا میکند. از این رو پژوهش شایسته است عالمانه باشد به این معنی که عالم به آن علم در حدّ مطلوب باشد. البته در مورد میزان قدرت علمی نباید از حدّ اعتدال خارج شد.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_اول_کلیات_پژوهش
#تعریف_پژوهش
↪️ 🔹روند پژوهش هنگامی میتواند با کیفیت مطلوب به نتیجه برسد که تلاش های عالمانه و گام به گام، با اسلوب و ساختاری ایده آل پیگری شود. هنگامی که یک پژوهشگر تلاش علمی خود را آغاز میکند، دست به یک حرکت اختیاری زده است.
🔹حضور عنصر اختیار به طور معمول با گزینه انتخاب رو به رو خواهد شد و هر جا سخن از انتخاب باشد، صحت و خطای در انتخاب نیز مطرح میگردد. پژوهشگر در پیمودن راه پر فراز و نشیب پژوهش بارها با انتخاب مواجه خواهد شد.
❓از کجا شروع کند؟
❓چگونه اطلاعات جمع آوری کند؟
❓با اطلاعات به دست آمده چه باید کند؟
🔻که هر کدام از این پرسشها
در مقابلش چندین گزینه وجود دارد که تمامی آنها شایستگی برگزیدن را ندارند. این چالش سبب میشود که نیاز به یک عامل تشخیص و یک مدل کاری در جهت تصحیح رفتارهای پژوهشی در وجود پژوهشگر احساس شود.
🔹رهیافت اندیشمندان برای دوری از این مشکل، پرداختن به مباحث روشی است. ایشان معتقدند که در کنار تلاشهای علمی مربوط به هر رشته علمی، تواناییهای عمومی وجود دارد که در به نتیجه رسیدن در تمام رشتهها پژوهشگران را یاری خواهد نمود. این مباحث امروزه با نام روش تحقیق عمومی به صورتی جدّی به عنوان یک مهارت تخصصی، مورد بررسی قرار می گیرد.
🔹متأسفانه برخی با بی اعتنایی به مباحث روشی و با استفاده از شیوه آزمون و خطا سرمایههای فراوانی از خود و دیگران فانی ساختهاند. این مجموعه فعالیتها توسّط یک دانش و آگاهی مشخص و صحیح پشتیبانی میشود.
🔹چرا که در یک حرکت مرحلهای انتخاب مراحل و نحوه چینش آنها خود باید بر اساس ملاکهایی دقیق و عالمانه باشد تا از بهترین راه و در کمترین زمان حرکت به مقصد منتهی شود. باید پذیرفت که حرکت و پیشرفت نیز لازم است که از یک سری بایدها و نبایدهای کارشناسی شده و هوشمندانه پیروی داشته باشد.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_اول_کلیات_پژوهش
#تعریف_پژوهش
↪️ 🔹تمام این امور در یک مسیر اصلی جریان می یابد و آن هم در مسیر دستیابی به هدف پژوهش است. پاسخ به یک مجهول در گستره علم هدفی است که یک پژوهش به دنبال تامین آن است. این که گفته می شود در گستره علم به معنای آن است که پژوهش در مسیر توسعه مرزهای دانش مورد توجه قرار می گیرد نه فراگیران دانش.
پژوهش با مشکلی سروکار دارد که علم با گستره موجود خود نتوانسته است آن را برطرف نماید. بنابراین پژوهش در معنای امروزی خود با فعالیتهای علمی دیگر متفاوت و متمایز است و هر فعالیت و تلاش علمی را نمیتوان پژوهش نامگذاری کرد. در این عرصه برخی کارها وجود دارد که تنها جنبه ترویجی دارد و برآیند آن جمع آوری اطلاعات پراکنده در یک مجموعه منسجم است.
🔹در جانب دیگر روند آموزش وتعلیم وجود دارد که آن نیز پژوهش به شمار نمی رود. این امر هر چقدر هم پربار و قوی باشد باز هم در ردیف کارهای پژوهشی قرار نمیگیرد. در یک کلام پژوهش توسعه دهنده و خدمتگذار مرزهای علم است.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati