#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_سوم_اجرای_پژوهش
🔻پیشگفتار
1⃣ تهیه لیست منابع
2⃣ یادداشت برداری
3⃣ پردازش اطلاعات
🔹وقتی جهت گیری شما در پژوهش معیّن شد، شما دیگر میدانید باید در کجا به دنبال چه چیزی بگردید. حال که میدانید باید دنبال چه چیزی بگردید، باید به سراغ منابع کسب اطلاعات رفته و گمشدههای خود را پیدا کنید. آن چه باید دائم در ذهن شما حاضر باشد این است که تنها به دنبال پاسخ به پرسشهای مشخص و معین خود در طرح پژوهش باشید.
🔹پس از اتمام کارهای مقدماتی، در این بخش با شیوههای کسب اطلاعات و پردازش این اطلاعات آشنا خواهید شد.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_سوم_اجرای_پژوهش
↪️🔻بخش اول: تهیه لیست منابع
🔹دانشوران منطق نتیجه را تابع أخسّ مقدمات دانستهاند. در جریان پژوهش نیز این قاعده حکمفرماست و عدم توجه به آن پژوهش را خدشه دار میکند.
🔹منابع، یکی از مؤلفههای مؤثر در نتیجهگیری پژوهشهاست. منبع به تمام چیزهایی که پژوهشگر را در شناخت موضوع و ابعاد آن یاری کند، گفته میشود. منابع گوناگون کتبی، شفاهی، الکترونیکی و موارد دیگری که قابلیت استناد در پژوهش را داشته باشند.
🔹التفات جدّی به این قاعده، انتخاب منابع مورد استفاده در پژوهش را با حسّاسیت و دقّت بیشتری رقم خواهد زد. تهیه لیست منابع، تنها به معنای جمعآوری لیستی متشکل از منابع نیست، بلکه عملی دقیق و نقّادانه است که به موجب آن منابع معتبر مورد شناسایی قرار می گیرند.
🔹برای اطلاع از منابع مفید جهت پژوهش، برخی منابع اطلاع رسانی عمومی وجود دارد. این منابع عبارتند از:
🔸 کتب کتاب شناسی
🔸 پایان نامه ها و مقالات مربوط
🔸 پایگاه های اطلاع رسانی
🔸 اساتید
🔹در گام بعدی پژوهشگر خود را موظف میداند که از میان انبوه منابع، تنها موارد قابل استناد را انتخاب کند و در لیست جای دهد. از نگاه صاحب نظران قابلیت استناد یک منبع به سه عنصر بستگی دارد:
🔸اصالت: نقل از یک منبع موقعی اصیل به شمار میرود که بدون واسطه از منبع اصلی نقل شود. هنگامی که نقلها مستقیم از منبع اصلی صورت نگیرد، منبع درجه دو ارزیابی میگردد و هر چه واسطه بیشتر باشد اصالت آن زیر سئوال میرود.
🔸اعتبار: برای کشف اعتبار یک منبع، سه شاخصه موردارزیابی قرار میگیرد؛ سرشناسی مؤلف، صحت انتساب و پیراستگی از جعل و تحریف.
🔸اتقان: برخی از منابع علاوه بر اصالت و اعتبار از استدلالها و استنباطهای محکمی برخوردار است. بهرهمندی اثر از اسالیب مستحکم فنی، سبب اتقان منبع میگردد.
🔹پس از تهیه لیست منابع مناسب، با مراجعه به اماکنی چون کتابخانهها و مراکز تخصصی و همچنین ابزارهایی مانند نرم افزارها و شبکه های اطلاع رسانی، میتوان منابع مورد نظر را برای یادداشت برداری آماده نمود.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_سوم_اجرای_پژوهش
↪️🔻بخش دوم: یادداشت برداری
🔹منابع به گونهای نیستند که از ابتدا تا انتهای پژوهش در اختیار افراد باشند. از سویی حمل و نقل و به همراه داشتن آنها نیز امری مشکل ساز خواهد بود. برای رفع این مشکل، پژوهشگران در این مرحله شروع به یادداشت برداری کرده و به وسیله فیشهای مربوطه با منابع مرتبط میشوند. امروزه قالبهای گوناگونی برای یادداشت برداری وجود دارد که هر یک متناسب با سلیقهای خاص است. پژوهشگر میتواند از هر قالبی استفاده کند اما به شرط آن که دارای دو خصویت باشد: برای او وقت گیر نباشد و دیگری این که دسترسی به آن ها برایش آسان باشد.
1⃣ شیوههای یادداشت برداری
🔹انعکاس مطالب از منبع به فیش میتواند به گونه های زیر باشد:
🔸علامت گذاری در کتاب
🔸خلاصه نویسی در انتهای کتاب
🔸فیش برداری دستی
🔸فیش برداری کامپیوتری
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_سوم_اجرای_پژوهش
↪️🔻بخش دوم: یادداشت برداری
2⃣ انواع یادداشت برداری
🔹پژوهشگران برای برداشت مطالب از منبع، آن را به صورتهای مختلفی منعکس میکنند. نوع یادداشت برداری
ناظر به نوع برداشت مطلب است.
🔸نقل مستقیم
🔸تلخیص
🔸اقتباس
🔸نظر شخصی
3⃣ چه چیزهایی را یادداشت کنیم؟
🔹مراجعه به منابع باید هدفمند باشد. ملاک و معیار در انتخاب، سوالات فرعی است. برداشت یک یادداشت از یک منبع بسته به وجود سه شرط اساسی است:
🔸۱. مطلب منعکس شده برای شخص واضح باشد.
🔸۲. مطلب با مسأله پژوهش و سوالات اصلی و فرعی ارتباط نزدیک داشته باشد.
🔸۳. در میان مطالب، گزاره های باطل و غلط، گنجانده نشود.
🔹شایسته است که یادداشت برداری تا زمان به نتیجه رسیدن ادامه داشته باشد. گاهی اوقات خستگیهای مسیر پژوهش باعث نوعی سستی و تنبلی در این قسمت میگردد. اطلاعات ناقص به حکم تبعیت نتیجه از مقدمات، ثمری ناقص به بار خواهد آورد. پژوهشگران حرفهای با دید وسیع خود به تمام چیزهایی که میتواند در جهت فهم حقیقت به آنها کمک کند، مراجعه میکنند.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_سوم_اجرای_پژوهش
↪️ 🔻بخش سوم: پردازش اطلاعات
🔹پس از اتمام فعالیت در جمع آوری اطلاعات:
🔸باید به تجزیه و تحلیل این اطلاعات پرداخت تا از این رهگذر به اطلاعات جدید دست یافت.
🔸اتمام کار در پژوهش، برداشت پژوهشگر از این اطلاعات است.
🔸مهمترین بخش برای ظهور قوتهای استنباطی و فهمی پژوهشگر، پردازش اطلاعات است.
🔸تا زمانی که پژوهشگر نتواند با نگاهی عمیق و وسیع به بررسی یافتههای خود بپردازد، تنها گزارشگر آثار سایرین است.
🔹پیرامون این قسمت قواعد و ضوابط عمومی تدوین نگردیده و این موارد به صورت روش تحقیق تخصصی بررسی می شود. البته در رابطه با حوزه علوم دینی بحثهای روش شناسی کمتر صورت گرفته است. اما در این باره برخی پیشنهادات وجود دارد که رعایت آن ها تأثیرات مفیدی در پژوهش خواهد گذارد.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati
#آشنایی_با_مهارت_های_عمومی_پژوهش
#فصل_سوم_اجرای_پژوهش
↪️ 🔻بخش سوم: پردازش اطلاعات
⬅️ اصل اول: تعصّب حجاب حقیقت
🔹رسول اکرم صلی الله علیه و آله در کلامی حکیمانه میفرمایند: حُبُّکَ لِلشَّیْءِ یُعْمِی وَ یُصِمُّ. صنو ایشان امیرالمومنین علیه السلام در جایی دیگر میفرمایند: هَلَکَ فِیَّ رَجُلَانِ مُحِبٌّّ غَالٍ وَ مُبْغِضٌّ قَال. این دو بیان در کنار یکدیگر اشاره به آن دارد که از جمله آفات دوستیها و دشمنیها، زمینه سازی آنها برای تعصبات کورکورانه است. اصل محبت و دشمنی در موضع مناسب لازم و ضروریست اما نباید انسان را به ورطه تعصب بکشاند. لاتقف ما لیس لک به علم در قرآن، و نصوص فراوانِ روایات خود مهر بطلانی بر تعصب میزند.
🔹این بیانات نورانی تنها بیان یک امر تعبدی نیست بلکه بیان واقعیتی از حقایق عالم تکوین است. بنابراین پژوهشگر در ابتدای کار باید با خود عهد ببندد که تنها خود را در قبال حقیقت مسئول بداند و برای هیچ چیز دیگری غیر از حقیقت ارزش قائل نباشد.
🔹تعصبات مذهبی هم در این جایگاه مردود است؛ چرا که علی مع الحق و الحق مع علی راهی برای تفکیک بین دین و حقیقت باقی نگذارده است. ایستادن در مقابل حقیقت به معنای مقاومت در برابر همه نیکیها و روشناییها.
🔹البته باید دانست که تعصب تنها در گرایشهای مذهبی نیست بلکه در تمایلهای علمی هم وجود دارد. کسی که آن چنان شیفته یک علم و گزارههای آن شده که اصلاً جایی برای نقد و انتقاد به آنها نمیبیند، او هم متعصب است.
🔹جالب است که این دسته از افراد به هیچ وجه تعصب خود را قبول نمیکنند. برخی نیز نسبت به افراد همین حالت را دارند. این جاست که باید گفت فلانی عزیز است ولی حقیقت عزیزتر.
⬅️ اصل دوم: رعایت انصاف علمی
🔹پژوهشگر باید از کار علمی خود، قصد خدمت به ساحت حقیقت داشته باشد.
🔹کسی که پژوهش را وسیلهای برای عرض اندام در مقابل دیگران تلقّی کرده، به یقین آثار زیان باری برای خود و جامعه علمی به جا خواهد گذاشت.
🔹پژوهشگر حق جو سعی میکند در تمام مسیر پژوهش منصفانه عمل کند.
🔸اگر مطلبی برایش روشن نبود ابراز کند.
🔸اگر میخواهد نظر کسی را نفی کند رعایت عدل و انصاف را بنماید.
🔸بکوشد تا خواننده را در جریان حقیقی مطلب بگذارد و به گونهای فریبکارانه با مخاطبان برخورد نکند.
🔺در یک کلام با مخاطب صادق باشد.
↩️ ادامه دارد.
👉 @raveshsonnati