🌐فقیه مکلّا
راوی #حوزه: آیتالله حاج آقا رحیم ارباب (۱۳۵۵-۱۲۵۹شمسی) از مجتهدان حوزه اصفهان و از آخرین فیلسوفان مهم این شهر بود.
وی جامه روحانیت به تن نمیکرد و به تأسی از استادش جهانگیر خان قشقایی، کلاهی پوستی بر سر میگذاشت. درباره وی گفتهاند که بسیار کمخوراک بود و تنها عادتش خوردن چای و کشیدن قلیان» (مجموعه ارباب معرفت، ص۶۷). او همانند دو استادش جهانگیر خان و مرحوم آخوند کاشی کتابی ننوشت و به یکی از شاگردانش گفته بود که: «آقا چه نعمت بزرگی است خمول!»؛ و خمول یعنی گمنامی (مجله چشمانداز ایران، ش۱۸).
وی افکار شاذ فقهی داشت؛ وجوب عینی نماز جمعه در عصر غیبت، ارث بردن زن از تمام دارایی شوهر حتی زمین، اعطای کل خمس حتی سهم امام به سادات فقیر و عدم اختصاص زکات به موارد نه گانه (گلشن ابرار، بهار ۸۵، ج ۳، ص۳۵۲). آرای او میتوانست مورد مداقه و توجه بیشتری قرار گیرد، اما او «خمول» را بیشتر میپسندید و نظرات فقهیاش نیز مکتوب نشد.
دانشمندان و متفکرانی چون جلالالدین همایی، حسینعلی راشد، عبدالجواد فلاطوری و نعمتالله صالحی نجفآبادی نزد مرحوم ارباب شاگردی کردند. وی رابطه حسنهای با طیف نواندیش دینی داشت.
@rawinews
🌐سقوط دولت شش ماهه لبنان
راوی #سیاست_خارجی: حَسّان دیاب؛ نخستوزیر مورد حمایت حزبالله نتوانست در برابر موج ناشی از انفجار بزرگ بیروت تاب بیاورد و در پی استعفای تدریجی اعضای دولت و پارلمان، دقایقی پیش رسما کنارهگیری خود را اعلام کرد.
او که شش ماه پیش با حمایت حزبالله روی کار آمده بود، از سوی جریان حریری متهم به دست داشتن در انفجار اخیر بیروت شد و در آخرین سخنرانیاش مافیای فساد لبنان را متهم به دخالت در وقایع اخیر کرد.
سال گذشته پس از اعتراضات گسترده خیابانی، دولت سعد حریری سقوط کرد و دیاب نخستوزیر شد، ولی اکنون جریان حریری سردمدار اعتراضات است و حتی وعده دیاب برای برگزاری زودهنگام انتخابات پارلمانی نیز نتوانست معترضان را آرام کند. رییسجمهور فرانسه نیز با تحکم وارد نزاع لبنانیها شده و به آنها ضربالاجل داده است.
در انتخابات پارلمانی گذشته، حزبالله موفقیت بزرگی کسب کرد و توانست دولت را در اختیار بگیرد. باید دید التهابات ناشی از انفجار بیروت چه تاثیری بر انتخابات زودهنگام لبنان خواهد گذاشت، اما تحولات لبنان بیشباهت به تحولات یک سال گذشته عراق نیست.
@rawinews
🌐شورای صدور فتوای شرعی امارات: صلح با اسرائیل از اختیارات ولی امر است
راوی #سیاست_خارجی : اعلام رسمی برقراری رابطه سیاسی میان امارات متحده عربی و رژیم اسرائیل، شوک بزرگی به جهان اسلام وارد کرده است. این رخداد که محصول تلاشهای دولت ترامپ برای بهبود جایگاه اسرائیل در خاورمیانه است، پیروزی بزرگی برای رییسجمهور جاهطلب آمریکا در آستانه انتخابات ریاست جمهوری به شمار میآید؛ چراکه تا پیش از این فقط رؤسای جمهور دموکرات آمریکا یعنی کارتر و کلینتون توانسته بودند در کمپدیوید، مادرید و اسلو بین اعراب و اسرائیل صلح و رابطه برقرار کنند و اکنون نخستین بار است که یک رییسجمهور جمهوریخواه آمریکا به چنین موفقیتی دست یافته است.
این اقدام امارات با واکنش منفی برخی کشورهای مهم اسلامی از جمله ایران و ترکیه مواجه شده، ولی شورای صدور فتوای شرعی امارات به ریاست شیخ عبدالله بن بیه با صدور بیانیهای ضمن تبریک این رخداد به حاکمان امارات، اینگونه امور را شرعا بخشی از اختیارات ولی امر (رییس دولت امارات) دانسته و از تلاشهای حاکمان امارات برای برقراری صلح در منطقه تقدیر کرده است.
شیخ عبدالله بن بَیّه؛ مفتی 85 ساله امارات از علمای برجسته و بانفوذ اهل سنت در جهان اسلام است و حمایت وی از صلح امارات و اسرائیل میتواند به تسریع در مشروعیت یافتن این رخداد میان کشورهای اسلامی بیانجامد.
گفته میشود حدود یک میلیون ایرانی در کشور ده میلیون نفری امارات زندگی میکنند و رابطه اقتصادی مهمی بین دو کشور ایران و امارات برقرار است. باید دید که نزدیکی امارات و اسرائیل، تا چه اندازه بر روابط ایران و امارات سایه خواهد افکند، ولی چالشهای حضور رسمی اسرائیل در امارات برای ایرانیان بسیار جدی خواهد بود. پس از برقراری صلح میان اسرائیل و کشورهای مصر و اردن و سازمان آزادیبخش فلسطین، رابطه ایران با آنها یا قطع شد و یا به سردی گرایید.
📸عکس: شیخ بن بیه در کنار پاپ فرانسیس
@rawinews
🌐همه گناهان علامه مجلسی!
راوی #حوزه: علامه محمد باقر مجلسی (1110-1037قمری) از جمله شخصیتهای اثرگذار فرهنگ شیعه است. او اگر چه با نگارش کتاب گرانسنگ بِحارالانوار خدمتی ارزنده به فرهنگ شیعه کرده، اما پس از سه قرن، همچنان با مخالفتهایی نیز مواجه است. حامد الگار به برخی از این مخالفتها در میان مستشرقین اشاره کرده است. او از برخی محققین نام برده و مواضع منفی آنها به علامه مجلسی را نقد میکند.
🔻یکی از این تاریخنویسانِ غربی سرجان ملکم است. او در تعبیری در وصف علامه مجلسی گفته که: «شاه سلطان حسین صفوی در تمام موارد از رهنمودهای یکی از ذینفوذترین روحانیان مسلمان پیروی میکرد. برای قضاوت درباره این روحانی همین بس که چند روز بعد از جلوس پادشاه مزبور، او را وادار کرد تا فرمانی نه تنها برای دور ریختن تمام شرابهایی که از پدر به ارث برده بود، بلکه برای شکستن خمهای آلوده هم صادر کند. همین روحانی، شاه سلطان حسین را نیز تشویق کرد تا پیروان فرقههای مختلف را که مهمترین آنها صوفیه بود، مورد زجر و تعقیب قرار دهد» (نقل از حامد الگار، علامه مجلسی از نگاه خاورشناسان، کتاب ماه دین، ش 34).
سرجان ملکم میافزاید مشهورترین صوفی که در آن زمان به دستور شاه از اصفهان تبعید شد شیخ محمد علی متخلص به حزین بود که در شهر بنارس هند وفات یافت. الگار این سخنان سرجان ملکم را تحریف تاریخ میداند و میگوید که محمد علی حزین تقریباً بیست و سه سال بعد از وفات علامه، اصفهان را برای همیشه ترک کرده و در خاطرات خود با ستایش فراوان از مجلسی یاد کرده است.
یکی دیگر از مستشرقان که موضع منفی به علامه مجلسی دارد، ادوارد براون است. او علامه مجلسی را «یکی از بزرگترین و مقتدرترین و متعصبترین مجتهدان دوره صفویه» معرفی میکند. وی بزرگترین گناه علامه را در مخالفت او با صوفیهای اواخر دوره صفویه دیده و او را به «تعقیب بی رحمانه صوفیان» متهم میکند و سپس میگوید: «مریدان و معتقدان مجلسی گویند پس از فوتش حوادث و اغتشاشاتی رخ داد که به درجه بالایی از سختی و تیرگی رسید و اظهار میدارند که فقدان چنان شخص بزرگواری، ایران را در معرض مخاطرات گذاشت؛ ولی اشخاصی که بیشتر دماغ تحقیق و قوه انتقاد دارند، آن پیآمدها را تا درجهای به سختگیریها و آزادیکشیهای او و همکارانش مربوط خواهند دانست». حامد الگار در نقدی به این رویکرد، روایت براون را مغرضانه دانسته و معتقد است:« حالا شخصی هر چقدر مقتدر باشد، چگونه میتواند مسؤول حوادثی باشد که بیست سال بعد از وفات او اتفاق افتاد؟»(همانجا).
علاوه بر این انتقادها به مرام و مسلک علامه مجلسی، کتاب بحار الانوار نیز مرکز توجه بوده و برخی تمجیدها و البته نقدها را برانگیخته است. علامه طباطبایی تعلیقاتی بر بحار الانوار نوشت. وی در برخی مواضع به نقد صریح از علامه مجلسی پرداخت. طباطبایی معتقد بود که مرحوم مجلسی در مسائل عمیق فلسفی وارد نبود و مانند شیخ مفید و سید مرتضی نبود که که از متکلمین شیعه و پاسداران و حافظان مکتب بودهاند (مهر تابان، ص 35).
بسیاری از محققان غیر حوزوی هم به تمجید از بحارالانوار علامه مجلسی پرداختهاند. از جمله بهاءالدین خرمشاهی (دائرةالمعارف تشیع، ج3، ص 91-98)، مجتبی مینوی (مجله یغما، اردیبهشت 1334؛ صص 55-49)، محمد تقی ملکالشعرای بهار (سبکشناسی، ج3، ص 303-304) و شاهرخ مسکوب (هویت ایرانی و زبان فارسی، صص 162-163) از آن جملهاند.
🔺البته روشنفکرانی همچون علی شریعتی نیز حملات تندی به علامه مجلسی کردهاند که بازتاب گستردهای در تاریخ اندیشه معاصر یافته است. پژوهشگرانی چون استاد حسن طارمیراد به انگیزه پاسخ به همین ابهامات و حملات، به تألیف آثار پژوهشی درباره علامه همت گماردهاند. آقای طارمی در گفتگویی درباره موضع دکتر شریعتی نسبت به علامه مجلسی گفته است: «با اطمینان میگویم که شریعتی اطلاعات درستی درباره مرحوم مجلسی نداشت و حرفهایی را اینجا و آنجا شنیده یا خوانده بود و طبق آنها قضاوت میکرد. دو قضیهای که درباره امام سجاد و امام کاظم(علیهماالسلام) نقل کرده و طبق آنها مجلسی را کوبیده و این را هم گفته بود که برای من، امام کاظم از مجلسی مهمتر است، حاکی از آن دارد که وی به منابع اصلی مراجعه نکرده بود. البته دغدغه وی یعنی حفظ موضع عزتمندانه امام معصوم کاملا قابل درک است، اما این را هم باید گفت که موضع وی نسبت به مرحوم مجلسی محققانه نبوده و خطا کرده است. اغراقهای وی درباره سربداران نیز از همین موضع قابل نقد است» (مجله تقریرات، شماره 7، ص 29).
✔️روایت پیشین راوی درباره علامه مجلسی را نیز اینجا بخوانید.
📸عکس: مقبره علامه مجلسی و پدرش در اصفهان
@rawinews
15.21M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🌐مفسر آزادی
آیتالله سید محمود علایی طالقانی (۱۳۵۸-۱۲۸۹) اولین امام جمعه تهران پس از انقلاب بود. وی سه روز قبل از وفاتش،در آخرین خطبه خود در ۱۶ شهریور ۱۳۵۸ نسبت به «استبداد دینی» هشدار داد.
طالقانی از میرزای نائینی آموخته بود که خطر استبداد دینی بیشتر از استبداد سیاسی است. او در جوانی مدت کوتاهی در زمان مرجعیت نائینی، در جلسات درس حوزه نجف را شرکت کرده بود و دو سال پس از کودتای ۲۸ مرداد، در سال ۱۳۳۴ کتاب «تنبیهالامه» میرزای نائینی را احیا کرد.
وی حدود ۹سال از عمر خود را در زندان حکومت پهلوی گذراند،سالها در مسجد هدایت و دوره زندان به برپایی جلسات تفسیر قرآن و نهجالبلاغه پرداخت و نقش مهمی در آوردن قرآن به صحنه اجتماع و سیاست داشت.
روش تفسیری او منتقدانی هم داشت و چندان مورد استقبال محققان قرار نگرفت. منتقدان میگفتند که تفسیر او «علمزده» و «سلیقهای» بود و تطابق چندانی با متدهای مقبول تفسیری نداشت.
طالقانی بیشترین رأی تاریخ جمهوری اسلامی را در انتخابات خبرگان قانون اساسی کسب کرد. او اولین رییس شورای انقلاب اسلامی بود.
شورایی و مردمی شدن اداره کشور، مهمترین دغدغه او در پایان عمر محسوب میشد.
@rawinews
🌐حواشی سیاسی مرجع فرهنگی
راوی #حوزه: شهریور امسال، سی سال از درگذشت آیتاللهالعظمی سید شهابالدین مرعشی نجفی گذشت. وی که همزمان با اوایل ماه صفر سال ۱۳۶۹ شمسی در سن ۹۳ سالگی درگذشت، اگرچه از نظر مرجعیتی بیشتر مورد رجوع بخشی از اهل قم بود، ولی به واسطه تأسیس کتابخانهای معروف و گردآوری نسخههای خطی ارزشمند در این کتابخانه به شهرت فرهنگی فراوانی دست یافت؛ کتابخانهای که اکنون به عنوان یکی از مهمترین کتابخانههای ایران و جهان اسلام مطرح است.
آقای مرعشی که پسردایی مهندس بازرگان بود، از همان آغاز حرکت اعتراضی امام خمینی در سال۴۱ به حمایت از ایشان برخاست و طبق گزارش ساواک، وی بیش از مراجع دیگر قم از اعتراضات امام خمینی پشتیبانی میکرد (آیتالله مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک، ج اول، ص ۴۹۴). از همین رو خانه و دفتر وی تحت کنترل جدی نفوذیهای دستگاه امنیتی قرار داشت. فرزندش سید محمود مرعشی میگوید در جریان یک مسافرت «تمام تلاشمان را کردیم که ساواک متوجه برگشتن من نشود. به جای اینکه در خرمشهر سوار قطار شویم، اهواز سوار شدیم و به جای قم هم در اراک پیاده شدیم. اما تا به منزلمان در قم رسیدیم، شاید پنج دقیقه نشده بود که ساواک آمد سراغم. ساواک در بیوت همه آیات عظام جاسوس داشت» (گفتگوی خبرگزاری فارس با سید محمود عرعشی، ۱۳ بهمن ۹۴).
مرحوم شیخ نعمتالله صالحی نجفآبادی (نویسنده کتاب جنجالی شهید جاوید) نیز ادعا کرده که طلبهای در بیت آیتالله مرعشی نجفی رفت و آمد میکرده که با ساواک در ارتباط بوده است. وی مدعی است که این طلبه اخبار بیت را برای ساواک میبرده و همچنین طرح ساواک را نیز در بیت آیتالله اجرا میکرده است (شوکران اندیشه، خاطرات و اندیشههای صالحی نجف آبادی، ص۲۷۴). شیخ صادق خلخالی (نخستین حاکم شرع پس از انقلاب) در خاطرات خود مدعی شده که نفوذیهای دفتر آقای مرعشی سبب شدند که مجلس ترحیمی برای مادر تیمور بختیار (اولین رییس ساواک) در حسینیه ایشان برگزار شود.
حواشی سیاسی مربوط به آقای مرعشی پس از انقلاب نیز ادامه یافت و هاشمی رفسنجانی در خاطرات ۸ شهریور سال ۶۴ از گفتگوی سید احمد خمینی با خود درباره شایعه تحریم انتخابات ریاست جمهوری از سوی آیتالله مرعشی خبر داده و در پاورقی این صفحه از خاطرات هاشمی آمده که آقایان شریعتمداری، صادق روحانی و مرعشی نجفی از شرکت در آن انتخابات خودداری کردهاند. همچنین از قول رسانههای خارجی آمده که دلیل عدم شرکت آقای مرعشی، احتمالا رد صلاحیت مهندس بازرگان بوده است. در آن تاریخ، آقای شریعتمداری در حصر خانگی به سر میبرد و عدم شرکت وی موجه به نظر میرسد، ولی سید محمود مرعشی در گفتگویی گفت که تحریم انتخابات از سوی پدرش دروغ است و او «تا آخر پای انقلاب ماند و هیچگاه از مبارزه دست نکشید و حامی نظام بود» (گفتگو با فارس، ۱۳ بهمن ۹۴).
با وجود تکذیب فرزند آیتالله مرعشی نجفی، در مطبوعات ۲۶ مرداد ۶۴ (فردای انتخابات ریاست جمهوری) فقط به شرکت آیات عظام گلپایگانی و منتظری در انتخابات اشاره شده و خبری از رأی دادن دیگر علمای بزرگ قم از جمله آقای مرعشی به چشم نمیخورد. با این حال، آیتالله مرعشی در اواخر خرداد ۶۸ در پیامی به آیتالله خامنهای، انتخاب وی به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران را تبریک گفت و «به عنوان پدری سالخورده که روزهای آخر عمر را بر حسب ظاهر سپری میکند» از رهبر جدید نظام خواست بیش از پیش در جهت «احیای فرهنگ غنی اسلام و ترویج شریعت مطهر» گام بردارد. حدود یک سال پس از این پیام، آیتالله مرعشی در سن ۹۳ سالگی درگذشت و رهبری در پیام تسلیت خود نوشت: «آن بزرگوار یکی از اساطین حوزه علمیه و از ارکان علمی و عملی آن محسوب میشدند».
✔️در اینجا میتوانید روایت پیشین راوی از حیات آیتالله مرعشی نجفی را بخوانید.
📸عکس: دیدار آیتالله مرعشی نجفی و مهندس بازرگان در سال ۵۸
@rawinews
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌐انتشار بیسابقه فیلم دیدار آیتالله سیستانی با نماینده سازمان ملل
راوی #سیاست_خارجی: سایت اینترنتی دفتر آیتاللهالعظمی سیستانی پس از مدتها فیلمی از ایشان منتشر کرده که به دیدار صبح امروز ایشان با خانم پلاسچارت؛ نماینده سازمان ملل در امور عراق اختصاص دارد.
زعیم نجف در این دیدار بار دیگر بر برگزاری فوری انتخابات آزاد، جمعآوری سلاح گروههای غیر رسمی و عدم دخالت خارجی در امور عراق تأکید کرده است.
خانم پلاسچارت سال گذشته نیز با آقای سیستانی دیدار کرده بود. این نخستین فیلم و تصویر از دیدارهای رهبر شیعیان در شرایط کرونایی است.
@rawinews
🌐پرچمدار جریان «فقه پویا»
راوی #حوزه : مرحوم آیتاللهالعظمی یوسف صانعی در حالی در سن۸۳ سالگی درگذشت که در دو دهه پایانی عمر خود به مهمترین فقیه جریان نواندیش دینی بدل شده بود. اگرچه مرحوم آیتاللهالعظمی منتظری جایگاه بیبدیلی نزد جریانهای نوگرا داشت، ولی فتواهای مرحوم صانعی با نیازها و دغدغههای این جریان منطبقتر بود.
جریان موسوم به «فقه پویا» از اواسط دهه شصت بین برخی شاگردان و نزدیکان امام خمینی در قم و تهران شکل گرفت و داعیه انطباق فقه بر زمان و مکان را داشت. البته آیتالله صانعی در گفتگویی که بهمن۶۷ با مجله کیهان اندیشه داشته، پویایی را ویژگی ذاتی فقه شیعه میداند و در عین حال معتقد است:
«هرگاه اجتهاد و استنباطی در خارج از اصول و قواعد و ضوابط پایدار فقه صورت گیرد، آن اجتهاد و نظر، فقه پویا نیست و اصولا فقه نیست. بلکه کاری نو و بدیع و خودساخته محسوب میگردد و ربطی به اسلام و تفقه اسلامی ندارد ... مرز پویایی فقه از کلیگوییهای غیر علمی و غیر عملی جداست» (کیهان اندیشه، ش۲۲، بهمن۶۷، صص ۱۲-۹).
سی سال پس از این گفتگو، آقای صانعی در اواخر عمرش جلسهای در قم برگزار کرد تا به «چالشهای حقوق زنان در فقه» بپردازد. وی در این جلسه گفت: «ما با نوآوری بر پایه فقه جواهری و فقه شیخ انصاری موافقیم و نوآوری میباید بر اساس کتاب و سنت و عقل باشد».
این دو فراز را که در ابتدا و انتهای دوره نواندیشی آیتالله صانعی بیان شده، میتوان مانیفست نوگرایی و تجدیدنظرطلبی او دانست؛ او به بازخوانی فقه در چارچوب قواعد موجود معتقد بود و از همین رو در اصول فقه نظریه شاذ و بدیعی عرضه نکرد و فقط در نحوه کاربست قواعد و روشهای موجود از سوی برخی فقها مورد انتقاد قرار گرفت. این در حالی است که بهویژه در دوران اوجگیری آرای متفاوت آقای صانعی، برخی نوگرایان دینی خواهان تجدیدنظرهای اصولی و ریشهای در فقه بودند، ولی مرحوم صانعی کوشید از پتانسیلهای پذیرفتهشده و موجود در دانش کنونی اصول فقه به نوآوری بپردازد. به باور او اگر در چارچوب قواعد و ضوابط موجود استدلال کردیم و به نتیجهای متفاوت از فقهای دیگر رسیدیم نباید هراسی از بیان آن داشت. وی در همان سخنرانی جلسه «چالشهای حقوق زنان در فقه» گفت:
«اجماعی که از زمان ائمه به ما رسیده را حجت بدانیم، اما اجماع از زمان شیخ طائفه را برای چه؟ هرکسی هر حرفی میزند فوری نگوییم خلاف اجماع گفته است. ببینیم خلاف کدام اجماع سخن گفته است».
ملاحظه دو اثر «فقه الثقلین» (مثلا بحث شهادت زنان در طلاق در صفحه۱۷۹ کتاب طلاق) و «فقه و زندگی» نشان میدهد که وی کوشیده در چارچوب متدهای مرسوم، نوآوری کند و پوشیده نیست که نیل به فتوای شاذ به معنای خروج از ضوابط اصول فقه نیست. از همین رو بود که وی با وجود اختلاف فتوایی شدید با اغلب فقهای بزرگ زمان خود، در بزنگاههای مخاطرهآمیزی چون وقایع سال۸۸ یا درگذشت خود و همسرش مورد حمایت و تمجید و تکریم مراجع بزرگ قرار گرفت و متهم به فقدان دانش و سواد حوزوی نشد.
❓با این وجود باید به این پرسش نیز پاسخ داد که چرا جریان «فقه پویا» به پرچمداری مرحوم صانعی نتوانست مورد اقبال بخش مهم حوزویان قرار گیرد؟ شاید یک پاسخ این باشد که مواضع سیاسی معترضانه مرحوم صانعی و شاگردانش، حمایت و همراهی با او را برای برخی حوزویان هزینهدار کرده بود. این مواضع سبب شد که او از سال۸۸ حتی نتواند به تدریس در مدرسه فیضیه ادامه دهد و محدود به دفتر کوچک خود شد.
پاسخ دیگر به این پرسش را باید در پیشینه و مواضع حکومتی و سیاسی رادیکال مرحوم صانعی در دهه نخست جمهوری اسلامی جست که او را همانند آیتاللهالعظمی موسوی اردبیلی از جریان علمی حوزه دور کرد. حتی آیتاللهالعظمی منتظری نیز به واسطه فعالیتهای سیاسی و حکومتی پررنگش، دچار چالشهای جدی از نظر جایگاه مرجعیتی و حوزویاش شد.
پاسخ دیگر نیز در غلبه فتواهای آقای صانعی در دفاع از زنان است. میشود گفت که بسیاری از آرای شاذ وی در دفاع از حقوق زنان صادر شده و بهبود وضعیت زنان برای وی موضوعیت و اولویت داشته است. با توجه به مردانهتر بودن فضای نهادهای دینی در همه دنیا و فعالیت و درخشش بیشتر مردان در رشتههای علوم انسانی و دینی، تمرکز حداکثری بر زنان بهویژه در جامعهای که مردان آن نیز از کاستیها و فشارهای متعددی رنج میبرند، میتواند در اثرگذاری یک متفکر و مفتی تعیینکننده باشد.
همچنین ناسازگاریهایی که ارائه یک نظام منسجم فکری از آرای مرحوم صانعی را دشوار میکرد، در میزان اثرگذاری او بیتأثیر نبود. مثلا دفاع همزمان از نظریه ولایت فقیه و حرمت اجرای حدود در عصر غیبت، یا دفاع از قمهزنی در عین تلاش برای ارائه وجهه عقلانی از دین، رسیدن به یک منظومه سازوار فکری را درباره آن مرحوم دشوار میکرد.
📸عکس: حضور آیتالله وحید در منزل مرحوم آیتالله صانعی پس از درگذشت همسرش در سال۹۰
@rawinews
🌐نفوذ چراغخاموش اسرائیل به مرزهای ایران
راوی #سیاست_خارجی : سرعت تحولات و اتفاقات عجیب و غریب در خاورمیانه به قدری زیاد شده که گاه از تحلیلکردن و شاید یافتن نخ تسبیحی که آنها را به یکدیگر متصل کرده عقب میمانیم؛ ترور سردار سلیمانی به دستور شخص ترامپ، اعتراضات گسترده و ادامهدار مردم عراق علیه سیاستهای اقتصادی و معیشتی دولت این کشور، ماجراجوییهای عثمانیگرایانه اردوغان (از حضور در سوریه تا تبدیل ایاصوفیا به مسجد)، انفجار مهیب بندر بیروت، روی کار آمدن دولتهای ناکام و مستعجل در عراق و لبنان و... .
آخرین و شاید مهمترین این تحولات توافق امارات و بهدنبال آن بحرین با اسرائیل در راستای عادیسازی روابط بود. در وضعیتی که جهان هنوز از میدان مبارزه با کرونا رها نشده و کشورها همچنان برای یافتن نوشدارویی برای این ویروس عالمگیر در تکاپو هستند، اسرائیل بهصورت چراغخاموش در قلب خاورمیانه ـ و کنار مرزهای جمهوری اسلامی ـ مشغول ایجاد عمق استراتژیک است.
جرد کوشنر داماد یهودی ترامپ و مشاور ارشد کاخ سفید که بهنظر میرسد با حمایت پدرزنش نقش فعالی در گسترش حوزه نفوذ اسرائیل در کشورهای اسلامی دارد پس از اعلام توافق بحرین و اسرائیل برای عادیسازی روابط گفت: «توافق عادیسازی روابط بین امارات و بحرین و اسرائیل زمینه را برای کشورهای اسلامی فراهم میکند تا منافع ملیشان را پیش از منافع فلسطینیها مدنظر قرار دهند». وی همچنین مدعی شده که بهطور حتم تمام کشورهای خاورمیانه به عادیسازی روابط با اسرائیل روی خواهند آورد. در پاسخ، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیهای به حکام عربی هشدار داده که منتظر انتقام سخت باشند. وزارت خارجه ایران نیز در بخشی از بیانیهای که در واکنش به عادیسازی روابط میان بحرین و اسرائیل منتشر کرده نسبت به هرگونه ایجاد ناامنی رژیم صهیونیستی در منطقه خلیج فارس هشدار داده و عواقب هر اقدامی از این دست را متوجه دولت بحرین و دیگر دولتهای همراه برشمرده است.
از سوی دیگر گویا انگلیس و فرانسه (دو کشور پیشکسوت در تاریخ استعمار خاورمیانه) نیز بدشان نمیآید که به یاد گذشته از این آب گلآلود ماهی بگیرند. سفرهای اخیر امانوئل ماکرون رییسجمهور فرانسه به لبنان ـ پس از انفجار مهیب بندر بیروت ـ و عراق و فضای گفتوگوهای وی با مقامات این دو کشور و نیز توسعه پایگاه نظامی انگلیس در دریای عمان میتواند نشانههایی بر مدعای مذکور باشد. بن والاس، وزیر دفاع انگلیس در سفر اخیرش به منطقه اعلام کرد که وزارت دفاع این کشور ۸/۲۳ میلیون پوند برای توسعه پایگاه «الدقم» در عمان اختصاص داده است. وی همچنین در مصاحبه با الجزیره گفت که لندن در ائتلاف منطقهای امریکا برای مقابله با ایران مشارکت خواهد کرد.
🔺تاریخ روابط بینالملل نشان میدهد که معمولاً بههم خوردن بالانس قدرت در سطح منطقهای یا جهانی بسترساز تنش و جنگ است. آخرین تغییر وضعیت مهم در نظام بینالملل مربوط به پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی سابق بود که جهان از وضعیت دوقطبی بلوک شرق و بلوک غرب عبور کرد. شرایط امروز جهان هم بهگونهای است که گویا با یک تغییر پارادایمیک دیگر مواجهیم (که علل و علائم آن موضوع این یادداشت نیست)؛ تغییری که بهنظر میرسد گرانیگاهش خاورمیانه باشد؛ منطقهای که از قدیم و حتی قبل از کشف نفت و گاز نیز اهمیت ژئوپولتیک بسیاری داشته و حتی از نظر برخی نظریهپردازان و سیاستمداران به قلب دنیا (Heart Land) معروف بوده است؛ از این نگاه هرکس بر خاورمیانه استیلا داشته باشد، گویا بر تمام دنیا استیلا دارد.
امروز و پیرو وضعیت جهانی، بالانس قدرت در خاورمیانه نیز به هم خورده است. اگر در دوره پهلوی ایران با حمایت امریکا ژاندارم منطقه بود، اکنون مدعیان دیگری مثل ترکیه و عربستان نیز اضافه شدهاند. همچنین شکستهشدن تابوی ارتباط با اسرائیل از سوی کشورهای مسلمان ـ بهویژه کشورهای عربی ـ و به رسمیت شناختن این رژیم شرایط را ملتهبتر و حتی خطر جنگ را محتملتر کرده است؛ مخصوصاً که دو کشور مسلمانی که عادیسازی روابط با اسرائیل را استارت زدهاند، مرز آبی مشترک با ایران دارند؛ به عبارت دیگر اگر تا امروز ایران در کنار مرزهای اسرائیل حضور نیابتی داشته (به واسطه حزبالله لبنان)، از امروز اسرائیل در کنار مرزهای ایران حضور آشکار و مستقیم دارد.
✔️در همینباره در اینجا بخوانید: صلح با اسرائیل از اختیارات ولی امر است.
📸عکس: ترامپ و کوشنر در کنار دیوار ندبه در بیتالمقدس
@rawinews
🌐حقیقت دنیای مجازی و رؤیای محدودسازی
راوی #اجتماع: طرح «ساماندهی فضای مجازی» با امضای چهل تن از نمایندگان مجلس یازدهم اعلام وصول شده و منتظر بررسی در صحن علنی است.
برخی مفاد طرح مذکور که حواشی فراوانی به همراه داشته باعث شده که عدهای از این طرح با عنوان «انسداد پیامرسانهای خارجی» تعبیر کنند؛ از جمله تأیید فعالیت شبکههای اجتماعی توسط هیأتی به ریاست رئیس مرکز فضای مجازی و نمایندگان بعضی نهادها (همچون اطلاعات سپاه، سازمان تبلیغات، وزارت اطلاعات، وزارت ارشاد و...) یا جرم بودن استفاده از فیلترشکن و در نظر گرفتن مجازات حبس و جزای نقدی برای آن. فاطمه محمدبیگی یکی از نمایندگان امضاکننده این طرح نیز در اظهار نظری بدیع گفته: «مقاصد فردی که از ۱۲ شب تا ۶ صبح از اینترنت استفاده میکند، با مقاصد کاربران ۶ صبح تا ۱۲ شب متفاوت است». در مقابل حمیده زرآبادی از نمایندگان مجلس دهم در گفتوگو با اعتماد گفته: «انسداد فضای مجازی باقیمانده اعتماد عمومی را هم از بین خواهد برد».
🔹 تکنولوژی ماهیتی پویا و سدشکنانه دارد و چیزی بهنام «محدودیت» را نمیپذیرد. حتی در آبانماه سال گذشته که به دلیل اعتراضات گسترده بنزینی چند روزی دسترسی به شبکههای اجتماعی و سایتهای خارجی قطع بود و بهنظر میرسید اینترنت ملی در سطح پایلوت در حال اجراست، بعضی افراد که با فوت و فن فضای سایبری آشنا بودند به اینترنت بینالمللی دسترسی داشتند. اینترنت ماهوارهای نیز که زمزمههای گسترش آن به گوش میرسد جلوهای دیگر از محدودیتناپذیری فضای مجازی ـ بهعنوان یکی از مهمترین دستآوردهای جهان تکنولوژی ـ است. بنابراین بهتر است سوراخ دعا را گم نکنیم و با اجرای طرحهایی از این دست، وجهه باقیمانده نهاد مجلس را از بین نبریم.
🔹 بارها و بارها متخصصین امر رسانه و نیز نظریهپردازان حوزههای سیاست، اجتماع و فرهنگ گفتهاند که پدیدههایی مانند «فضای مجازی» کاربردی دوگانه دارند؛ مثال معروفش که دیگر هر کمسوادی هم آن را میداند و درک میکند چاقوست که اگر در دست قاتل باشد، انسانی را میکشد و اگر در دست جراحی متخصص باشد، انسانی را از مرگ نجات میدهد. همین الآن و بهویژه در شرایط کرونایی، اغلب هیأتهای مذهبی و تشکلهای دینی از طریق «لایو» در اینستاگرام فعالیت داشته و دارند؛ بعضی چهرههای مذهبی سرشناس حسابهای کاربری پرمخاطبی در بعضی شبکههای اجتماعی خارجی دارند؛ ارتباطات علمی اساتید حوزه و دانشگاه با شاگردانشان نیز در بعضی از این شبکهها رونق دارد و کسبوکارهای بسیاری در این شبکهها شکل گرفته است. قطعاً مانند هر پدیدهی دیگری از این جنس، مضراتی هم میتوان برای آن برشمرد؛ اما راه درست مبارزه، ایجاد چنین محدودیتهایی نیست. تجربه ممنوعیت ویدئو در دهه شصت را فراموش نکنیم. با این منطق باید گوشیهای هوشمند و دوربیندار را بالکل از بین برد، چون با این قابلیتها میتوان کارهای خلاف هم انجام داد.
🔹 خوشمان بیاید یا نیاید، در زمینه ارائه پلتفرمهای جایگزین بسیار عقبیم. اتفاقاً این ایام مصادف است با بازگشایی مدارس و رونق آموزش مجازی به دلیل شرایط کرونایی. در مدارسی که از پیامرسانهای داخلی استفاده میکنند، والدین و دانشآموزان و حتی معلمان غالباً از کیفیت بسیار ضعیف آنها (در حد قطع و وصل شدن زیاد هنگام آموزش) شکایت دارند؛ حتی خود وزیر آموزش و پرورش نیز در جلسهای که قرار بود عصر ۲۶ شهریورماه از طریق اپلیکیشن «شاد» با مدیران مدارس سراسر کشور داشته باشد نتوانست به این اپلیکیشن متصل شود.
🔹اگر نمایندگان مجلس انقلابیِ ارائهدهنده این طرح، دغدغههای سیاسی و امنیتی دارند، بهتر است بر روی اقتصاد ازهمگسیخته و وضعیت معیشتی فلاکتبار مردم تمرکز کنند. در وضعیت موجود، بهترین راه گذار از بحران مشروعیت (نارضایتی عمومی) و بحران نفوذ (بیاعتمادی نسبت به حاکمیت) و اصلیترین راه مقابله با بحرانهای سیاسی و امنیتی، رونق اقتصاد و معیشت است.
سیاست سانسور و فیلتر اگرچه آسانترین راه است، ولی به همان اندازه نیز ناکارآمد و آسیبزاست.
@rawinews
▪️درگذشت راوی اصیل نجف
راوی #حوزه: آیتالله سید هاشم هاشمی گلپایگانی؛ یکی از فقهای برجسته حوزه علمیه قم و از مهمترین شاگردان و مقرران درس آیتاللهالعظمی سیستانی امروز در سن ۷۱ سالگی و پس از چند سال تحمل بیماری در قم درگذشت.
مرحوم آیتالله هاشمی فرزند مرحوم آیتالله سید محمد جمال هاشمی گلپایگانی (فقیه، شاعر و ادیب برجسته نجف در دوره معاصر) و نوه مرحوم آیتاللهالعظمی سید جمال گلپایگانی (عارف و فقیه نامدار نجف در دهههای گذشته) بود و در چهل سال اخیر در قم به تحصیل و تدریس اشتغال داشت. او که در نجف در جلسات درس پدرش و پدر همسرش؛ مرحوم آیتاللهالعظمی سید محمد شاهرودی و نیز آیات عظام خویی، سیستانی، میرزا حسن بجنوردی و شیخ صدرا بادکوبه شرکت کرده بود، پس از اسارت چند ماهه در زندانهای رژیم بعثی، از سال ۱۳۵۹ به ایران هجرت کرد. وی در قم در جلسات درس آیات عظام گلپایگانی، وحید خراسانی و تبریزی شرکت کرد و از استادان و محققان نامدار قم بود.
مرحوم آیتالله هاشمی از مهمترین شاگردان و تقریرنویسان جلسات درس آیتاللهالعظمی سیستانی در نجف بود که آثاری همچون «رسالة فی الربا»، «تقریرات فی علم الاصول» و «تعارض الادلة و اختلاف الحدیث» حاصل چند سال حضور او در جلسات درس آقای سیستانی در دهه پنجاه شمسی است. این آثار وی نقش مهمی در رواج آرا و مبانی آیتالله سیستانی در حوزههای علمیه داشته است.
مجموعه خبری راوی، رحلت فقیه محقق آیتالله سید هاشم هاشمی را به حوزههای علمیه شیعه، بهویژه خاندانهای مکرم هاشمی گلپایگانی، حسینی شاهرودی و شبیری زنجانی تسلیت میگوید.
@rawinews
🌐اختلافها و اتحادها
راوی #حوزه: آیتاللهالعظمی سید عبدالله شیرازی در زمان انقلاب، از مهمترین علمای حوزه مشهد بود. وی پنجم مهر ۱۳۶۳ در ۹۳ سالگی درگذشت و آثار خیریه فراوانی از خود بر جای گذاشت.
او در حکومت پهلوی، جزو منتقدان سنتی محمدرضا شاه و پدرش بود و از جمله در اعتراض به جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی، در نامه تندی به امیرعباس هویدا نخستوزیر گفته بود: «چقدر وقیحانه و خندهآور است در کشور اسلامی ایران و مرکز تشیع، بزرگترین رقم و سنگینترین بودجه با زور و ارعاب از زحمتکشان گرفته شود و برای بزرگداشت مشتی سفاک و جهود و آتشپرست که از خود چیزی جز آثار استبداد و ظلم و ستم به جای نگذاشتهاند، اختصاص داده شود. اساساً میراندن زندگان برای زنده کردن نام مردگان و استخوانهای پوسیده شاهان ستمگر و قلدر، کار عقلایی نیست و با هیچ منطقی سازش ندارد» (اسناد انقلاب اسلامی، ج اول، ص۳۴۶).
با این حال، برخی انقلابیون معتقد بودند که ایشان هم مانند مرحوم آیتاللهالعظمی میلانی؛ زعیم فقید حوزه مشهد، همراهی کاملی با انقلابیون ندارد و باید مراقب گسترش نفوذ او بود. از جمله حجتالاسلام سید منیرالدین حسینی شیرازی؛ از روحانیون انقلابی و فعال که در نجف نیز با جعل چک کوشیده بود مرحوم آیتاللهالعظمی سید محمد روحانی را بدنام کند، درباره آقای شیرازی نیز احتمال میداد که دولت از وجود وی علیه امام خمینی استفاده کند؛ لذا پیشنهاد میدهد که باید شجرهنامه او را چاپ و منتشر کرد. سید منیر مدعی بود که سلسله سیادت مرحوم سید عبدالله شیرازی به عبدالله بن عباس منتهی میشود و در این صورت مردم حاضر نیستند زیر بار تقلید از یک سید از خاندان عباسی بروند ( امام خمینی در آیینه اسناد، ج۱۷، ص ۲۲۵).
با وجود این اختلافات، مرحوم شیرازی در اغلب جریانهای شش سال نخست جمهوری اسلامی، از امام خمینی حمایت کرد و روابط حسنهای با نظام داشت. او در جریان جنگ نیز فرزند خود را به جبههها اعزام میکرد و حامی رزمندگان بود. وی میگفت: « تا صدام بر عراق حکومت میکند هیچ ثباتی در منطقه وجود نخواهد داشت».
✔️در اینجا میتوانید روایت پیشین راوی درباره مرحوم آیتالله شیرازی را بخوانید.
📸عکس: دیدار آیتاللهالعظمی سید عبدالله شیرازی با امام خمینی در سال ۵۸
@rawinews