🌐درگذشت اسلام‌شناس برجسته آلمانی راوی #اندیشه: پروفسور یوزف فان‌اس (Josef van Ess)؛ استاد برجسته مطالعات اسلامی در آلمان و نویسنده کتاب مشهور «کلام و جامعه در سده دوم و سوم هجری: تاریخ اندیشه دینی در آغاز اسلام» در سن ۸۷ سالگی درگذشت. تز دکتری این استاد بازنشسته دانشگاه توبینگن درباره عرفان اسلامی بود و رساله استادی‌اش را نیز با تحقیق درباره معرفت‌شناسی در علوم اسلامی به‌پایان رسانده بود. فان‌اس عضو آکادمی علوم هایدلبرگ، آکادمی ادبیات بارسلونا، آکادمی بیت‌الحکمه تونس و عضو سابق انجمن حکمت و فلسفه ایران بود. وی در سال ۲۰۰۹ جایزه پروس و در سال ۲۰۱۰ جایز صلیب بزرگ دولت فدرال آلمان را از آنِ خود کرد. پروفسور فان‌اس بیش از بیست عنوان کتاب به زبان آلمانی به چاب رساند که از این میان با کتاب «کلام و جامعه در سده دوم و سوم هجری: تاریخ اندیشه دینی در آغاز اسلام» شهرت جهانی یافت. این اثر مهم که در شش جلد از سال‌ ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۷ میلادی منتشر شد، به مباحثی چون ترویج اسلام، پیدایش مباحث کلامی جدلی و نگاشته‌ها و تراجم افراد شاخص در مذاهب مختلف اسلامی پرداخته است. متأسفانه فقط جلد اول این اثر مهم به فارسی ترجمه شده است. وی همچنین کتاب‌ «شکوفایی کلام اسلامی» و مجموعه سه‌جلدی «یادداشت‎های کوتاه» را در سال‌های پایانی عمر نوشت و به نکات مهمی درباره فرقه‌های اسلامی به‌ویژه زیدیه و معتزلیان پرداخت. هرچند فان‌اس در نوشته‌های خود دچار اشتباهات چشم‌ناپوشیدنی در مباحثی از جمله تاریخ پیدایش تشیع و مناسبات علی(ع) با خلفا شده است، ولی نمی‌توان آثار او را در اسلام‌شناسی معاصر غربی نادیده گرفت. اهمیت نگاشته‌ها و پژوهش‌های فان‌اس به اندازه‌ای بود که پروفسور مادلونگ؛ اسلام‌شناس برجسته معاصر و استاد بازنشسته دانشگاه آکسفورد هفت سال پیش مقاله‌ای خواندنی در معرفی و نقد کتاب فان‌اس (خدا و دیگری: مشاهدات اسلامی، درباره خدا از دیدگاه انسان) نوشت. @rawinews

🌐درگذشت آخرین بازمانده فقیه-فیلسوف‌های تهران راوی #حوزه: آیت‌الله سید رضی شیرازی؛ نواده میرزای شیرازی (صاحب فتوای تحریم تنباکو) و فقیه و حکیم شهیر حوزه تهران ساعاتی پیش در سن 93 سالگی درگذشت. وی پس از آیت‌الله ضیاءآبادی و آیت‌الله محمدتقی شریعتمداری، سومین عالم برجسته پایتخت است که در یک سال اخیر از دنیا رفته است. مرحوم سید رضی شیرازی؛ نتیجه پسری میرزای شیرازی بزرگ و نوه دختری آیت‌الله شیخ محمدکاظم شیرازی (از فقهای بزرگ نجف) بود. وی در نجف به دنیا آمد و تحصیلات خود را در شهرهای نجف و تهران گذراند. او حتی در نجف زبان فرانسوی را تا حد زیادی آموخت. استادان بزرگ فلسفه حوزه تهران همچون آیات شیخ ابوالحسن شعرانی، سید ابوالحسن رفیعی قزوینی، میرزا مهدی الهی قمشه‌ای و فاضل تونی و نیز استادان بزرگ فقه حوزه نجف همچون آیات شیخ کاظم شیرازی، سید ابوالقاسم خویی و شیخ حسین حلی از استادان مطرح سید رضی شیرازی بودند. آیت‌الله سید رضی شیرازی سال‌ها در مدرسه سپهسالار تهران (دانشگاه مطهری فعلی) به تدریس شرح منظومه پرداخت. در دوره دستگیری آیت‌الله طالقانی توسط ساواک، آقا رضی به جای ایشان درس می‎داد و حق‌التدریس را نیز به خانواده‌ مرحوم طالقانی می‌پرداخت. در سال 1339 آیت‌الله‌‌العظمی بروجردی، آقا رضی را به همراه آقایان شهابی و شهرستانی به‌نمایندگی از خود جهت شرکت در کنگره بین‌المللی بیت‌المقدس به اردن فرستاد. مدتی بعد آیت‌الله دکتر مهدی حائری یزدی برای تحصیل به خارج از کشور رفت و آقا رضی به درخواست دکتر حائری و به جای ایشان در دانشکده الهیات دانشگاه تهران تدریس می‌کرد. در سال 1343 سید رضی و برخی دیگر از اساتید دانشگاه تهران از جمله استاد مطهری، صدر بلاغی و سید مرتضی جزایری به دلیل مواضع و فعالیت‌های انتقادی سیاسی از دانشگاه اخراج شدند. مرحوم شیرازی از سال 1344 به مسجد شفاء در محله یوسف‌آباد تهران رفت و به اقامه نماز و برگزاری جلسات اصول عقائد برای مردم و نیز تدریس دروس سطح و خارج به طلاب مشغول شد. وی اگرچه از منتقدان حکومت پهلوی بود، ولی پس از انقلاب تمایلی به پذیرش مناصب رسمی نداشت. با این حال در برخی مطبوعات، از وی به عنوان رییس کمیته انقلاب اسلامی منطقه یوسف‌آباد نام برده شد و همین بهانه به دست گروه فرقان داد تا ایشان را در تیر ماه سال 1358 هدف ترور قرار دهد که البته نافرجام ماند. الإسفار عن الأسفار، درس‌هایی از شرح منظومه، زلال حکمت و نگاه ناب از جمله آثار مکتوب مرحوم شیرازی است. وی همچنین فعالیت تبلیغی فراوانی انجام داد و علاوه بر سفرهای تبلیغی، در راهنمایی پیروان دیگر ادیان و آیین‌ها به اسلام نقش پررنگی داشت. او همچنین بر تقویت حوزه نجف تأکید می‌کرد و آن را به سود قم می‌دانست. وی از همین رو مؤمنان را به تقلید از آیت‌الله‌العظمی سیستانی راهنمایی می‌کرد. @rawinews

کلیپ به مناسبت درگذشت آیت‌الله سید رضی شیرازی؛ آخرین بازمانده فقیه-فیلسوف‌های تهران @rawinews

کلیپ به مناسبت سالگرد درگذشت آیت‌الله‌العظمی سید احمد خوانساری پست قبلی راوی درباره ایشان را نیز اینجا بخوانید @rawinews

کلیپ به مناسبت سالگرد درگذشت آیت‌الله‌ شیخ محمدتقی آملی پست قبلی راوی درباره ایشان را نیز اینجا بخوانید @rawinews

🌐سید کاظم عصار؛ متفکری در میانه راوی #اندیشه: این روزها چهل و هفتمین سالروز درگذشت آیت‌الله سید محمدکاظم عصار است؛ پژوهشگری که می‌توان او را محققِ در میانه نامید. به این علت که در بسیاری امور، در میانه سنت و تجدد حرکت می‌کرد. عصار اصالتا ایرانی و متولد کاظمین عراق بود که در کودکی به همراه خانواده به تهران آمد و حدود ده ساله بود که به حوزه علمیه رفت. در تهران و در مدرسه مروی و سپس مدرسه صدر به تحصیل فقه و اصول پرداخته بود. اما به این بسنده نکرده و در 15 سالگی به مدرسه دارالفنون هم رفت. از حوزه‌هایی که چارچوب سنتی داشتند، به سمت نظام نوین آموزشی رفته بود. به این بسنده نکرده، برای کسب علم طب جدید، به فرانسه هم سفر کرد. به دانشگاه سوربن پاریس رفت. سید که از دروس طلبگی آغاز کرده بود، حالا در پاریس به دنبال پزشکیِ جدید می‌گشت. می‌گویند که در پاریس، رؤیایی دید که سبب شد دوباره به همان دروس طلبگی مایل شود. دخترش شمسیه عصار گفته بود که پدرم در خواب دید که امام علی(ع) به او می فرماید: «پاریس چرا؟! بیا به نجف!». پس از این رؤیا، سید کاظم هم رخت سفر بسته و ابتدا به ایران و سپس به عراق می‌رود. سید کاظم لباس روحانیت به تن کرد اما طبق مرام میانه‌ای که برگزیده بود، عمامه‌ای کوچک و شل به سر می‌گذاشت. زندگی‌اش هم اگر چه مانند روحانیون سنتی ساده و محقّر بود اما در خانه، مبلمان داشت که در آن زمان امری مدرن محسوب می‌شد. این مرام میانه در خصوص فرزندان هم اعمال شد. برخلاف برخی روحانیون سنتی آن زمان که دختران را از تحصیلات مدرن بی‌نصیب کردند، اما دخترِ عصار به مدرسه رفت. وی به پاریس و سپس به آلمان هم سفر کرد. شمسیه عصار به ادبیات و موسیقی علاقه‌مند شد، با یک کارشناس فرانسوی آثار هنری به نام نیکولا گوپی ازدواج کرد و به شوشا گوپی شهرت یافت. سید نصیرالدین؛ پسر سید کاظم عصار نیز از دیپلمات‌های برجسته دوران پهلوی بود. مرامِ میانه‌روانه عصار به گونه‌ای بود که از مرید و مرادی هم پرهیز داشت و از وجوهات شرعی در زندگی خود استفاده نمی‌کرد. با داشتنِ لباس روحانیت، برخی برای دست‌بوسی او اقدام می‌کردند که وی از این عمل مانع می‌شد و دیگران را از خود می‌راند. وی هم در حوزه به تدریس می‌پرداخت و هم در دانشگاه. از زمانی که دانشگاه تهران تأسیس شد در آنجا به تدریس مشغول بود. حتی مدتی ریاست دانشکده معقول و منقول (دانشکده الاهیات دانشگاه تهران) را به عهده گرفت. لیستی از شاگردانِ وی هم نشان می‌دهد که عصار چگونه در میانه قدم بر می‌داشته است. حضرات آیات سید عبدالاعلی سبزواری و مرعشی نجفی از شاگردانِ او بودند. در عین حال سید احمد فردید، بدیع‌الزمان فروزانفر و سید حسین نصر نیز از افرادی بودند که در جلسات درسش حاضر می‌شده‌اند. همین زیستِ دوگانه و مرامِ میانه بود که سبب شد وی عضو کمیسیونی شود که متن قانون مدنی تهیه‌شده در زمان وزارت علی اکبر داور را برای مطابقت با چارچوب فقه شیعه مورد بازبینی قرار می‌دادند؛ چراکه هم به حقوق جدید آشنایی داشت و هم به متن سنتِ دینی مسلط بود. سید کاظم عصار در اواخر دی ماه 1353 در سن نود سالگی در تهران درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظیم به خاک سپرده شد. @rawinews

🌐پرده‌نشینِ پایتخت‌ راوی #حوزه ، علیرضا دهقانی: آیت‌الله‌العظمی سیداحمد خوانساری (1363-1270 شمسی) از شاگردان آیات عظام آخوند خراسانی، آقاضیاء عراقی و شیخ عبدالکریم حائری یزدی، از سال 1302 تا 1329 شمسی در حوزه قم به تدریس سطوح عالی پرداخت و از سال 1329 تا پایان عمر، امام جماعت مسجد سید عزیزالله تهران را بر عهده گرفت و به مهم‌ترین فقیه پایتخت بدل شد (شریف رازی، آثار الحجة، 2/ 240-242). وی در قم نیز مورد توجه بود و آیت‌الله‌العظمی منتظری که شاگرد سید خوانساری در درس شوارق لاهیجی بود، این ویژگی را درباره نماز خوانساری در همان قم برشمرده است که خیلی از رجال و وجوه به نمازش می‌رفتند (خاطرات منتظری، 1/ 98). امام خمینی در نامه‌ای که پس از جنجال فتوای شطرنج به شاگردش شیخ محمدحسن قدیری نوشته، خوانساری را چنین ستوده است: «یکی بازی با شطرنج در صورتی که ازآلت قمار بودن بکلی‌‎ ‌‏خارج شده باشد، باید عرض کنم که شما مراجعه کنید به کتاب جامع المدارک مرحوم‌‎ ‌‏آیت الله آقای حاج سید احمد خوانساری که بازی با شطرنج را بدون رهن جایز می داند و‌‎ ‌‏در تمام ادله خدشه می کند، در صورتی که مقام احتیاط و تقوای ایشان و نیز مقام علمیت‌‎ ‌‏و دقت نظرشان معلوم است» (خمینی، صحیفه امام، 21/ 150). در پیام تسلیت امام خمینی به مناسبت درگذشت آقای خوانساری حق او بر حوزه‌ها با این علت همراه شده است که با «رفتار و اعمال خود و‌‎ ‌‏تقوا و سیرۀ خویش پیوسته در نفوس مستعده مؤثر و موجب تربیت بود» (همان، 19/ 127). این‌ها همه به‌رغم اختلاف‌نظر سیاسی عمیقی است که میان این دو شاگرد حائری وجود داشت. امام خمینی در نامه 9 آبان 1341 به محمدتقی فلسفی از این‌که اعلامیه خوانساری در اعتراض به تصویب لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی ضعیف عمل کرده نکوهش می‌کند: «اعلامیۀ‌‎ ‌‏آقای خوانساری را ملاحظه کردم و خالی از تعجب نبود. اصل اقدام ایشان بسیار به‌‎ ‎‌موقع و لازم است لکن کیفیت آن خیلی نارسا و سست است. برای این مطلب دینی که‌‎ ‌‏اساس روحانیت و دیانت و ملیت در خطر است، مجلس روضه درست کردن و در ضمن‌‎ ‌‏آن، اساس دیانت را قرار دادن، بسیار موهن است نسبت به مقصد و از آن بدتر آنکه‌‎ ‌‏مسجد سید عزیزالله را که چهار هزار جمعیت مقدس بازاری در آن مجتمع می شود ... بنده از ناراحتی دیگر نمی‌توانم عرض بکنم» (همان، 1/ 85 و 86). وی در نامه‌ 7 خرداد 42 به مرحوم خوانساری می‌نویسد: «... شما كه در مركز هستيد، خانه‌نشين شده‌ايد. اصلًا نه حرفى، نه اعلاميه‌اى. هيچ كار نمى‌كنيد. شما كه در تهران هستيد، مردم را دعوت به قرآن، يعنى وحدت و يگانگى نمى‌كنيد. فايده‌اش چيست؟ شما بايد مردم را دعوت به قيام كنيد. شما بايد مردم را به اتحاد دعوت كنيد تا موقعى كه مى‌خواهيم دستور قيام بدهيم آنها آماده باشند تا ريشه شاه و دولت را از ميان برداريم‌» (همان، 1/ 238). نام سید احمد خوانساری در میان فقهایی که نامه 9 امضایی مورخ 28/11/1341 در اعتراض به اعطای حق رأی به زنان را امضا کردند، نیست. با این حال، گوشه‌گیری او در امر سیاست به معنای آن نبود که در وقتش مداخله نکند. نقل است که علم نخست‌وزیر وقت از خوانساری درخواست کرد تا حکم تکفیر جوانانی را دهد که مرام مارکسیستی و اشتراکی پیدا کردند. خوانساری نیز پاسخ داد «اگر قرار باشد حکم تکفیر بدهیم، حکم تکفیر شماها را باید بدهیم که در مملکت چیزی پیدا نمی شود؛ مردم نان و گوشت و ارزاق اولیۀ خود را ندارند» (انصاریان، مرجع متقین، ص 148). مرحوم منتظری نیز گفته که مرحوم خوانساری چندین بار برای آزادی وی از زندان تلاش کرده بود (خاطرات منتظری، 1/ 338). خوانساری در علمیت مرتبه‌ای والا داشت. آیت‌الله سیدمحمد داماد قائل به اعملیت وی پس از درگذشت آیت‌الله‌العظمی بروجردی بود و آیت‌الله شیخ مرتضی حائری یزدی نیز او را یکی از سه نفری می‌دانست که در مظان اعلمیت‌اند و او را از دو نفر دیگر باتقواتر معرفی می‌کرد (ضیاء الأبصار، 1/ 378). مرحوم خوانساری از فقیهانی است که قائل است اجرای حدود در عصر غیبت امام معصوم(ع) جایز نیست (جامع المدارک، 5/ 411-413). او همچنین مواضع انتقادی نسبت به نحوه مدیریت جنگ ایران و عراق داشت و آن‌گونه که شیخ صادق خلخالی در خاطراتش گفته، آقای خوانساری معتقد بود جنگ عراق و ایران صرفا بر سر دعواهای ارضی است و ربطی به توطئه جهانی علیه انقلاب اسلامی و حکومت جدید ایران ندارد و می‌شد با مذاکره، مانع ادامه جنگ شد (خاطرات خلخالی، 1/ 411). 📸عکس آیات عظام محقق داماد، خوانساری و خویی @rawinews

🌐کلیپ به مناسبت هفتمین روز درگذشت مرحوم آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی @rawinews

🌐آیت‌الله شریعتمداری در چهار پرده راوی #حوزه: چهاردهم فروردین ۱۳۶۵ آیت‌الله‌العظمی سید محمدکاظم شریعتمداری پس از چهار سال حصر خانگی در سن ۸۳ سالگی درگذشت. او یکی از بحث‌برانگیزترین مراجع تقلید شیعه بود و موافقان و مخالفان پرشوری داشت که هر کدام از منظری به او می‌نگریستند. روایت‌ها از ایشان بسیار بود. 1⃣«آیت‌الله شریعتمداری در دوره آیت‌الله بروجردی نیز دارای مقلدینی نه چندان محدود بود و به عنوان یکی از مراجع تقلید شناخته می‌شد؛ تا جایی که دکتر مصدق به مناسبت ارتحال آیت‌الله حجت در کنار آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله صدر به ایشان نیز به عنوان یکی از مراجع تقلید تسلیت گفته و پیامی ارسال کرده‌ است. متن تلگراف این‌چنین است: حضرت آیت‌الله آقای سید محمدکاظم شریعتمداری دامت افاضاته رحلت مرحوم آیت‌الله حجت موجب تألم و تأثر شدیدِ اینجانب گردید. این ضایعه مؤلمه را به جنابعالی تسلیت عرض می‌نماید. محمد مصدق». (نامه‌های دکتر مصدق، محمد ترکمان، ج اول، ص ۲۲۲) 2⃣مرحوم شریعتمداری در نامه‌ای به کانون نویسندگان ایران گفته است: «اینجانب کراراً نظر خود را نسبت به رعایت آزادی‌های فردی و اجتماعی و لزومِ احترام به آزادی بیان و قلم و مطبوعات بر اساس مقرراتِ مملکت و تعالیمِ عالیه اسلام اعلام داشته‌ام. مطبوعات البته باید دارای مبنا و هدفِ انسانی و اسلامی باشند. جانب صدق و امانت را مراعات کنند. یکپارچگیِ مردم آن هم در این برهه از دورانِ سازندگی را کاملاً در نظر بگیرند. چنانچه مطبوعات در موردی عمداً یا سهواً اشتباهی کردند، باید آنان که صلاحیتِ ارشاد دارند، با تمسک به منطق شیوای قرآن به رفع اشتباه بپردازند و در صورتی که نافع نیفتاد از دولت بخواهند که از طریق قانونی اقدام نماید. ولی اگر مردم خودشان رأسا در کارها دخالت کنند، کار به هرج و مرج می‌کشد. اصولاً ریختن به دفترِ مجله یا روزنامه و اعمالِ فشار و تهدید و ارعاب و شکستن و سوزانیدن با هیچ منطقِ انسانی و اسلامی تطبیق نمی‌کند. هر کس روزنامه یا مجله‌ای را نمی‌پسندد، می‌تواند آن رانخواند». (کتاب منتشر شده از طرف کانون نویسندگان ایران، محمد علی سپانلو، ص ۶۸۰؛ نقل از کتاب: فقیهی از شریعتمداران، محمد تقی انصاریان خوانساری، ج۱، ص ۱۵۴). 3⃣آیت‌الله شریعتمداری در مواجهه با وقایع پیش از انقلاب، با فعالین انقلابی چندان همراهی نداشت. از این تعبیر استفاده می‌کرد که: «اگر شاه برود چه کار می‌خواهیم بکنیم؟ یک نفر باید باشد تا این مملکت را داره بکند»(خاطرات آیت‌الله احمدی میانجی، ص ۲۷۸). وی در آستانه انقلاب با اعتصاب کارکنان شرکت نفت موافقتی نداشت. اعلام کرد که: زمستان است، هوا سرد است، دولت هم مسأله اعتصاب شرکت نفت را بهانه قرار می‌دهد و به مردم نفت نمی‌رساند و بعد هم مردم به ما فحش می‌دهند؛ مردم این مسأله را از چشمِ ما می‌بینند و می‌گویند آخوندها نگذاشتند (همان، ص۲۷۸) . در پی همین ماجرا، غلامحسین جمی از روحانیون آبادان که روابط صمیمانه‌ای با مرحوم شریعتمداری داشت به نزد ایشان رفته و گلایه می‌کند که: آقای خمینی دستور داده تا شیرهای نفت را ببندند، لااقل شما هم حرکتی بکنید. مرحوم شریعتمداری پاسخ می‌گوید: من نظرم نبود که این طور بشود. قرار نبود این گونه شلوغ بشود و کار به اینجا بکشد و اوضاع به هم بریزد؛ نگذاشتند ما می‌خواستیم به نحو دیگری عمل بشود (خاطرات حجت الاسلام غلامحسین جمی، ص ۱۶۲). 4⃣یکی از شاعران آذربایجان به مناسبت بازگشت آیت‌الله شریعتمداری از تبریز به قم در ۱۹ جمادی‌الثانی ۱۳۷۱ قمری (اواخر اسفند ۱۳۳۰) این شعر را سروده است: جان به لب آمد ز هجر حضرت جانان ذات شریعتمدار حجت یزدان تا سوی قم رفت شد عزیز در آن شهر یوسفِ ما برنگشت جانب کنعان وارثِ علم رسول کین فلک پیر هست بر دانشش چو طفل دبستان نابغه دهر آیت‌الله المعظم محیی احکامِ حق، مفسرِ قرآن ذات تو گلزار شرع و گلشن دین را ذوق و صفا بخشد همچو گل به گلستان حوزه تدریس و علم و بحث و بیانت گشته نگهبانِ دین و حافظِ قرآن در نظرِ اهل فضل و دانش و بینش ساحتِ قدست شبیه روضه رضوان چون تو یکی ذات صد قرن نه بزاید نه پدر چرخ و چهار مادرِ ارکان گاه بسی رفت ای یگانه گیتی سال بسی گشت ای گزیده دوران بلبل طبعم به شاخسار مدیحت داشت همی گونه مدح و نغمه دستان وصفِ تو رانم چه در حضور و چه از دور مدح تو خوانم چه آشکار چه پنهان سال جدید است و عید فرّخ فیروز تهنیت عرض حضور می‌کنم الان سال و مه و روز و شب و همیشه و هر آن باشی خوش روزگار خرّم و خندان شکر خدا را زبان واصف ذاکر وصف تو گویان رسانده سال به پایان (یاقوت الکلام یا گنجینه‌ فیوضات، حاج میرزا احمد ذاکر، منتشر در تبریز). 📸عکس حضور آیت‌الله شریعتمداری و محمدرضا شاه در جشن آزادی آذربایجان از اشغال قوای شوروی، خرداد ۱۳۲۶ @rawinews

🌐کلیپ به مناسبت چهلمین روز وفات مرحوم آیت‌الله علوی گرگانی(ره) @rawinews

کلیپ به مناسبت چهلمین روز درگذشت حجت‌الاسلام ری‌شهری @rawinews

کلیپ به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت‌الله مهدی بیگدلی(ره) @rawinews

🌐درد دینداری جامعه راوی #حوزه: استاد سید عبدالله فاطمی‌نیا در سن ۷۷ سالگی درگذشت. او از نسل دوم شاگردان آیت‌الله سید علی قاضی بود و محبوبیت نسبی قابل توجهی در میان مردم داشت. آن مرحوم به کتاب‌شناسی و شناختِ نسخه‌های خطی هم شُهره بود. فرزندش می‌گوید نسخه‌ای از یکی از کتب ملاصدرا یافته بود که بسیاری از قسمت‌های این کتاب محو شده بود، اما فاطمی‌نیا با شناختی که از فلسفه صدرا داشت، آن قسمت‌های جا افتاده را تکمیل کرد. سپس آن را نزد علامه طباطبایی برد و آن مرحوم گفت که عبارتِ صدرا هم جز این نمی‌توانسته باشد. فاطمی‌نیا در تحقیقاتِ خود در کتب قدما به نکاتی پی برده بود که گاه این نکات را مکتوب می‌کرد؛ به عنوان نمونه در مواجهه با برخی تعابیر شیخ عبدالرزاق کاشانی گفته بود که: «شیخ عبدالرزاق کاشانی از بزرگان عرفا و اکابر ارباب معرفت و ذوق است، هرچند در مطالعه تفسیر تأویلاتِ وی، به چند مورد از هفوات او برخوردم که هرگز از عارفِ بزرگی چون او توقع نداشتم» (فاطمی نیا، تفسیر منسوب به ابن عربی، مجله گلچرخ، فروردین ۱۳۷۱). نگاهی منتقدانه به آثار داشت. می‌کوشید صحیح را از سقیم باز شناسد. او در خصوص فهم و شناخت از دین هم همین رویّه را به کار می‌بست. وی که پای درس و وعظ عرفایی چون حضرات آیات علامه طباطبایی و برادرش سید حسن الهی، سید رضا بهاء‌الدینی، محمد تقی آملی و مرحوم بهجت نشسته بود، دو نحوه رویکرد در منبر داشت؛ یکی مواقعی بود که او توصیه‌های عرفانی داشت. گاه از ایشان سخنانی نقل می‌شد که خواندن برخی اذکار و ادعیه را توصیه می‌کرد. یکی از آنها توصیه‌ای بود که در خصوص شب قدر عنوان کرد. این سخنانِ او در فضای مجازی هم بازتاب بسیاری داشت. وی در این مواقع عمدتا عنوان می‌کرد که در این اذکار سرّی نهفته است و نخواهید که آن را بازگویم. عمده مواجهه او با این اذکار و بیان آن در عرصه‌ عمومی با این سخن همراه می‌شد. از مخاطب می‌خواست تا به او اعتماد کرده و در مورد آن ذکر پرسشی دیگر بیان نکند و به آن مداومت بورزد. اما این موارد استثناء بود. البته این نوع مواجهه وی با انتقادات برخی اهل شریعت مواجه می‌شد. وجه غالب را رویکرد او در خصوص اخلاق تشکیل می‌داد. می‌گفت که این اذکار نیز اگر بر پایه‌ اخلاق بنا نشود، فایده‌ای نمی‌بخشد. در این خصوص حتی یک عملِ کوچک اما با کیفیت را نشانی از سعادت می‌دانست. به عنوان نمونه عنوان می‌کرد که: «سال‌ها قبل مشرّف شدم به مکه. شخصی در کاروانِ ما بود که وضعیتی داشت. گویا همه می‌خواستند از سر راهش فرار کنند! در این سفر یک چایی داد به دست یک سید دل‌شکسته‌ای، بر اثر این عمل کوچک و خالصانه، وضعیتش تغییر کرد، همه از او استقبال می‌کردند؛ محبوبیت پیدا کرد و خلاصه سرنوشتش عوض شد! گویا نور همین عمل کوچک ولی از روی اخلاص، اثر بسیار بالایی در او داشت و او را متحول کرد. پس کوچک و بزرگ عمل مهم نیست؛ اخلاص و مقبولیت در نزد خداوند مهم است». در جای دیگری گفته بود «من تعجب می‌کنم از بعضی‌ها! یک خانم مؤمن ۲۰ بار به عمره رفته. بار ۲۱ به او می‌گویند بیا این پول عمره را بده برای یک دختر یتیم، می‌گوید: نه من نمی‌توانم. دوستان همه دارند می‌روند عمره. من چطور نروم؟ حالا به این خانم بگو شما این همه عمره رفتی، مساله اخلاق رو در خانه رعایت می‌کنی؟ مگر دین خدا مسخره است؟ هر سال عمره می‌روی یک عیب و بدی را از خودت دور نکردی؟ یا آقا؛ فرقی ندارد. آقا بداخلاق بشود، عبادتش ضایع می‌شود. خانم بداخلاق بشود، عباداتش ضایع می‌شود». او از این حیث گله‌مند بود. از برخی تفسیرهایی که از دین می‌شد گلایه داشت. می‌گفت بسیاری دین را به غلط معرفی می‌کنند؛ «دوره‌ای شده که همه چیز صاحب دارد غیر از دین و معارف. همه متولی دین شده‌اند. اگر درباره طب بخواهیم صحبت کنیم، باید آقای دکتر بیاید. اما دین؛ طرف می‌نشیند چشمش را هم می‌بندد و می‌گوید: فکر می‌کنم فلان آقا اشتباه کرده، فلان چیز حلال است و… دین به همین سادگی است؟! همه الان صاحب معارف شده‌اند. همه عارف شده‌اند. به جوانی گفتم چرا می‌روی فلان جا؟ گفت حاج آقا سیمش متصل است. گفتم تو مبتدی هستی، سیم را هم تشخیص می‌دهی؟! من اسم این عرفان را گذاشتم عرفانِ سیمی. هر کسی را بهر کاری ساختند. متخصص مهم است. یک آسپرین ما از دست غیر متخصص نمی‌خوریم بعد درباره دین...». فاطمی‌نیا در همین خصوص دردمندانه گفته بود: «اگر دین این چیزی بود که در کوچه خیابان می‌دیدیم، صرف نمی‌کرد امام حسین(ع) در راهش شهید بشود». فاطمی‌نیا با این دردِ دینی چشم از جهان فرو بست. دردی که تا روز آخر هم با او همراه بود. @rawinews

کلیپ به مناسبت سالگرد مرحوم آیت‌الله بهاءالدین محلاتی @rawinews

🌐غرایب ادیب غریب راوی #فرهنگ: احمد مهدوی دامغانی در سن 96 سالگی در فیلادلفیای امریکا دیده از جهان فرو بست. او محقق و پژوهشگر در عرصه دین و ادبیات بود و فرزند یکی از علمای مهم حوزه خراسان به شمار می‌رفت. هم‌چنین وی از دوستان دوره تحصیل آیت‌الله‌العظمی سیستانی بود. نیز او را آخرین شاگرد زندۀ محمد قزوینی (ادیب نامدار عصر پهلوی اول) به شمار می‌‌آوردند. او پس از انقلاب به اتهام ارتباط با برخی عوامل حکومت پهلوی بازداشت و محاکمه شد و سال 1366 از ایران مهاجرت کرد. سه گفتارِ ذیل، می‌تواند منظومه فکری او را معلوم کند: 1️⃣«همانطور که دولت در مورد مشکل اعتیاد تلاش می‌کند، باید در مقام مبارزه با مخدّراتِ فکری هم برآید. چرا جوانِ 13-14 ساله امروزی به جای داستان راستان مرحوم مطهری رمانی را بخواند که بر اساس روابط جنسی نوشته شده است و در نتیجه فکرش مسموم شود؟ آیا نباید برای ریاضت و حمایت افکار، دستگاه و مؤسسه‌ای وجود داشته باشد؟ من معنای فضای باز سیاسی را نمی‌فهمم یعنی چه؟ فضای سیاسی محدوده‌ای دارد یا خیر؟ آیا این محدوده باید در چارچوب احترام به قانون اساسی باشد یا خیر؟ مقررات این کشور (امریکا) می‌گوید که افراد تابعه این کشور در انتخاب شغل، مذهب، سخن گفتن و شنیدن و خواندن و نوشتن آزادند. اما در مملکتِ ما چنین نباید باشد. فضای آزاد نباید در حدی باشد که با اصول و مقررات که مایه قوام و دوام مملکت است معارضه داشته باشد. در قانون اساسی مذهب رسمی مذهب شیعه حقه جعفریه اثنی عشریه است، نه تمامی مذاهب. مگر می‌شود اجازه داد کسی علیه مقدسات و معتقدات اسلامی قیام کند و با اسلحه قلم بر خلاف اعتقادات مردم و مذهب مطلب بنویسد؟ آیا می‌شود جواز نشر هر مجله‌ای را داد که باعث مسموم شدن افکار جوانان شود؟ طبعا باید دستگاهی متولی باشد و به این مسائل رسیدگی کند. اما ناگفته نماند که نباید قوه خلاقه هنرمند، نقاش، بازیگر قصه نویس و نویسنده گرفته شود. بلکه باید در راهِ معقولی هدایت شود... آن چیزی که به سلامت روحی فرزندان مملکت صدمه می زند باید کنترل شود. من مخالف آزادی قلم نیستم، اما آزادی هم به معنای گفتن هر چیزی نیست. ... هنوز در مملکت ما عاشورا و رمضان وجود دارد و نزد اکثر مردم سنت‌های اسلامی محترم شمرده می‌شود. نباید چیزهایی نوشت که جوانان و نوجوانان تحریک شوند. و اتفاقاتی که در اینجا مشاهده می شود در آنجا بروز کند. در ایران حیا و متانت و حجاب حکمفرماست. وضعِ ایران با دیگر کشورها قابل قیاس نیست و نمی‌توان در آنجا چیزی را که خلافِ سنت و اعتقادات و باورهاست آموزش داد» (گفتگو با مجله کیهان فرهنگی، بهمن ماه 1370، شماره 80). 2️⃣«عقل در مقابل اسلام چیست؟ اصطلاحاتِ عقلی یعنی چه؟ در تمامِ مذاهبِ اسلامی هیچ مذهبی به اندازه شیعه بر عاطفه و عشق مبتنی نیست. شاید این که جزو اصولِ مذهبِ ما یکی هم عدل است، همان عدل موجبِ این می‌شود که عشق هم جزو عدل باشد. امامت مبتنی بر عشق است. خیلی به عقل اتکا نکنید... ما خدا را در قلبِ خود یافته‌ایم. خدا را با فلسفه نمی‌توان شناخت. فلسفه می‌تواند اثبات کند، اما نمی‌شناسد. ما خدا را با فلسفه نمی‌توانیم بشناسیم. کی فکرِ بشر می‌تواند خالقِ خود را بشناسد؟ هیچ یک از کتبِ مذهبی ادیانِ ابراهیمی تمسک به عقل نمی‌کنند... وحی قابل فهمِ ما نیست. از عالمِ امر است. از عالم خلق نیست... این نیست که به عقل بی اعتنا باشیم. عقل برای کارِ این دنیا است. برای اینکه زندگی این دنیا را به امر عقل بر اساس دستورات دین انجام دهیم» (گفتگو با برنامه شوکران، سال 98). 3️⃣«من ابدا و اصلا اعتقادی به نواندیشی دینی ندارم و هرگونه نواندیشی را با اصول و فروع دین و مذهبِ اسلام و تشیع مغایر و معارض می‌دانم، زیرا آنچه نواندیشان به خیال خودشان از اسلام و تشیع تصور می‌کنند و ارائه می‌دهند، شیرِ بی‌یال و دم و خالی از دیانت و مذهب و تشیع است. آن کسانی که با حرف‌های خود انکارِ وحی محمدی‌ می‌کنند و به آن توهین‌ می‌کنند و توجیه می‌کنند و وحی را در حد خواب دیدن تنزل می‌دهند و در عین حال مثنوی مولوی را با قرآن مقایسه می‌کنند، همان مثنوی را نیز به درستی نخوانده‌اند، چه برسد به قرآن مجید. هر کسی وحی را نمی‌فهمد و وحی در مقام امر است نه در مقام فهم. این حرف‌ها، حرف‌های جسمیان است و از روح و اعتقاد و ایمان خالی است و بیشتر برای این است که خود را از تکالیفِ مذهبی خلاص کنند. نواندیشی در دین معنا ندارد، ما همان دینی را داریم که امیرالمومنین (ع) و سید الشهدا(ع) و ائمه معصومین همان را دارند. من نه تنها اعتقادی به نواندیشی ندارم، بلکه نواندیشی را مخالف دین و مذهب می‌شمارم»(گفتگو با مجله خیمه، شماره 131، تیر 98). @rawinews

کلیپ به مناسبت چهلمین روز درگذشت حجت‌الاسلام فاطمی‌نیا @rawinews

کلیپ به مناسبت سالگرد مرحوم حاج‌آقا رحیم ارباب؛ از فقها و فلاسفه مکتب اصفهان @rawinews