🔸️هفت نوع خبرجعلی
کلیر واردل از سازمان «فرست درفت نیوز» که رسالت خود را مبارزه با اطلاعات جعلی و غلط در دنیای آنلاین می داند در فوریه ۲۰۱۷ هفت نوع از اخبار جعلی را برمی شمرد:
۱- هجونامه: بدون سوءنیت منتشر می شود اما قابلیت گمراه کردن افراد را دارد.
۲- ارتباط غلط: وقتی عنوان سرتیتر و تصاویر یک خبر با محتوای آن تطابق ندارد.
۳- محتوای غلط انداز: استفاده غلط انداز از اطلاعات و ارایه گمراه کننده اطلاعات به منظور بدنام کردن یک شخص یا سازمان.
۴- محتوای اشتباه: وقتی محتوای موثق با اطلاعات متنی غلط درآمیخته می شود.
۵- محتوای دغل کارانه: وقتی منابع موثق با منابع جعلی و ساختگی درآمیخته می شود.
۶- محتوای دستکاری شده: وقتی اطلاعات و تصاویر موثق به منظور گمراه کردن مخاطب دستکاری می شوند. مانند حذف بخشی از محتوای یک عکس به صورتی که معنای تصویر کاملا عوض شود.
۷- محتوای ساختگی: این محتوا به طور کامل و ۱۰۰ درصد جعلی است و به منظور گمراه کردن مخاطب و صدمه زدن ساخته شده است.
#اخبارجعلی
#اطلاعات_نادرست
#اخبار_دروغ
🔸️پسا حقیقت| عصری که «واقعیات» بیشرمانه «عقیم» میشوند
🔹️ پسا حقیقت از منبعی بنام «حباب اطلاعاتی» سرچشمه می گیرد که شبکه های اجتماعی آن را شکل می دهند همان چیزی که گفته شد 60 درصد امریکایی ها امروز بر فیس بوک و توئیتر متکی شده اند «پساحقیقت» حرفش این است که دورهای در سپهر سیاسی آغاز شده که در آن به جای «فکت»ها و واقعیتهای عینی «احساسات» و «باورهای شخصی» به تصمیم های افراد جهت می دهد
🔹️ «پساحقیقت» اساسا به دنبال چیست؟ به چه دردی میخورد؟ و ما را قرار است به تفکر در چه اموری ترغیب کند؟
ممکن است عدهای بر این باور باشند که این مسئله که ٢٠١٦ سال پساحقیقت یا به تعبیر سادهسازیشده فایننشالتایمز «سال دروغ» بوده است، فینفسه چالش جدیدی پیشروی دموکراسی نگذارد، چه آنکه کلیشه دروغ و دنیای سیاست و سیاستمدارانی که به وعدههایشان عمل نمیکنند یا جامعهای که برای انتخاب بین سیاستمدار بد و بدتر مدام در حال دستوپازدن است را همه خوب میدانیم. پس در نتیجه شاید بگوییم این چیز جدیدی نیست، اما جعبه سیاهی که پساحقیقت در پیش چشمانمان باز میکند خبر از تغییر ژرفتری در نوع مناسبات اجتماعی- سیاسی، آنهم در عصر اطلاعات و دانش میدهد. پساحقیقت از دروغهای آشکاری حرف میزند که بهآسانی به امری «روزمره» در گفتوگوهای تاکسی و اتوبوس یا پشت میز شام تبدیل شدهاند؛ دروغهایی که سیاستمدار بدون پرداخت هیچ هزینه خاص سیاسی و اجتماعی میتواند در پشت تریبونها و در رسانههای دیداری مقابل چشمان میلیونها بیننده، رسا و بیواهمه بگوید و در پاسخ هرگونه اعتراضی به اصالت حقیقتی که او در پیش همگان برمیسازد، بگوید: «من آن چیزی را که در ذهنم هست، میگویم» و مخاطب او هم از همین صداقت عریانش خوشش بیاید و ستایشش کند. در این دنیا بهعبارتی، «واقعیات» بیشرمانه «عقیم» میشوند و به موجودی بیاثر و خنثی تنزل پیدا میکنند
🔹️زندگی در عصری است که قوانین کلیشهای تولید محتوا کمتر کارا هستند و اطلاعات بنا به خواسته مخاطب و حباب اطلاعاتیاش، تولید و مصرف میشوند. مناسبات تولید محتوا در دنیای آنلاین بهقدری تازه و جدید هستند که گاهی مخاطب هیچ مرز و دیواری بین فکت، پروپاگاندا، شبه علم، نظر و تحلیل کارشناسی حس نمیکند. میتوان فهمید که کارکرد حباب اطلاعاتی چیست. میتوان فهمید چرا بسیاری از آمریکاییها بهویژه ساکنان شهرهایی با سبقه لیبرال و پیوندهای وثیق به پدیده جهانیشدن، صبح روز بعد از انتخابات نمیتوانستند باور کنند ترامپ، چهلوپنجمین رئیسجمهور آمریکا خواهد بود و مدام میپرسیدند: «یعنی چطور ممکن است؟»
وجه مثبت پدیدههایی مثل ترامپ یا برگزیت، این است که «مخاطب امر سیاسی» نسبت به «حباب اطلاعاتی» که توانسته او را از «امر سیاسی» دور نگه دارد، آگاه میشود. این حیرت توأمان با آگاهی، فضای «پرسشگری» را ایجاد میکند و مفهوم پساحقیقت (چه درست یا نامناسب)، در این راستا توانسته و میتواند بسیار کمککننده باشد. اما در نهایت این ما هستیم که باید بیشتر از گذشته «سؤال» بپرسیم و پساحقیقت در این میان تنها یک بهانه است.
🔹️از خودمان بپرسیم، چه چیز باعث شد ابهت آن چیزی که تمدن معاصر به عنوان «فکت» میشناسد، تا این حد تنزل یابد؟ اینکه، چرا «فکت»ها امروزه کمتر مورد اعتماد مردم به عنوان مخاطب اصلی امر سیاسی قرار میگیرند؟ آیا ایراد از «کیفیت» آنهاست یا «تعدد» سرسامآور انواع شاخصها و معیارها که ما را در نوع رابطهمان با آنچه به عنوان «واقعیت» میشناسیم، گیج و مبهوتتر میکند؟ یا شاید مسئله، اعتماد مردم به فکت و فرایند تولیدش نبوده و نیست، بلکه اعتماد به «متخصصانی» است که آنها را تولید میکنند و در اختیار دولتها قرار میدهند؟ یا شاید مسئله حتی یک پله قبلتر باشد؛ یعنی مشکل از «مؤسسات» و «نهاد»هایی است که آن متخصصان را برای تولید آن فکت با سرمایه و پشتوانه سیاسی خاصی استخدام میکنند و دیگر مردم به آن نهادها اعتماد ندارند. یا شاید باز هم یک گام عقبتر و ریشهایتر، مشکل از سایه سیــاه نابرابریها و بیعدالتیهاست که اعتماد به «نظام حکمرانی» که آن «نهاد»ها، آن «متخصص»ها و آن «فکت»ها را درون خود حمل میکند، از بین برده است. سایهای که اعتماد را ذرهذره آب میکند؛ مثل آبشدن آدمبرفی در سرمــای زمسـتان.
/احسان نبوی-پژوهشگر علم و تکنولوژی، دانشگاه هاروارد
#پساحقیقت
#اخبار_دروغ
#اخبارجعلی
#ترامپ
🔸️اخبار جعلی و سیاستمداران |
سیاستمداران چرا و چگونه تعمدا اخبار جعلی تولید می کنند
✍محمدرضا نوروزپور، روزنامه نگار در نشست دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانهها با موضوع رسانهها و بحران اخبار و تصاویر جعلی :
🔹️توسل به اخبار جعلی برای حذف رقیب سیاسی و پایین آوردن مشارکت سیاسی مردم و یا برای رسیدن به هر هدف سیاسی دیگری، نهایتا به کل نهاد و امر سیاسی و کشور داری و خبر و رسانه ضربه می زند و کل جامعه از این فرایند سرخورده و متضرر خواهد شد.
🔹️در ادبیات روزنامهنگاری ما بعضا این حقیقت که سیاستمداران، جریانها و گروههای سیاسی و نهادهای خاص در تولید و توزیع و بازنشر تعمدی اخبار جعلی دخالت دارند مغفول مانده است و این از بزرگترین تهدیدهایی است که متوجه دموکراسی و مشارکت مردم در امر سیاسی میشود و بعضا اصلیترین هدف سیاستمداران از این اقدام نیز همین تحدید و تهدید دموکراسی و کاهش مشارکت مردمی در امور سیاسی است.
🔹️در دوران جدید هم نمونهی جعل خبر را برای توجیه افکار عمومی برای حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ داشتیم، که هم دولت بوش و هم بلر رسما خبر دروغ جعل کرده و در سطح رسانههای بین المللی نشر دادند. دولت بلر به دروغ گفت صدام دارای سلاحهای کشتار جمعی است و در عرض ۴۵ دقیقه میتواند آنها را علیه منافع کشورهای غربی بهکار بگیرد.
🔹️در تحقیقات اخیری که یک سازمان بی طرف بررسی حقیقت به نام پولیتی فکت انجام داده، مشخص شده است که دانلد ترامپ در یک لیست ۲۰ نفره از دروغگوترین کاندیداهای ریاست جمهوری آمریکا رتبه اول را کسب کرده، چراکه ایشان ۷۰ درصد از اظهاراتش در طول یازده ماه تبلیغات انتخاباتی یا دروغ بوده یا تقریبا دروغ بوده و همه این ها در رسانه ها بازنشر شده اند. این تحقیقات نشان داده است که صرفا ۵ درصد از اظهارات او کاملا درست بوده و ۲۵ درصد دیگر نیز نسبتا یا تا حدودی درست بوده اند.
🔹️ضربالمثلی ۳۰۰ سال است در بین سیاستمداران آمریکا مطرح است که می گوید «جعل کنید تا به هدفتان برسید.»( Fake it make it و یا Fake it till you make it) در دوران پساحقیقت ما با مخاطبانی مواجه هستیم که علاقهمند به شنیدن دروغ هستند که این تا اندازه زیادی ناشی از رفتارهای غلط سیاستمداران است. در این دوران اخبار، اطلاعات و منابع خبری و حتی افراد سیاسی به دلیل فهمشان از این دوران، اظهارات و موضع گیری و حتی سخنرانی های خود را بر اساس ذائقه مخاطب تنظیم میکنند و اگر لازم باشد قطعا از اطلاعات دروغ استفاده میکنند. سیاستمداران برای این اینکه به ذائقه مخاطبانشان خوش بیاید و بتوانند مشتریان خود را نگه دارند تعمدا اخبار جعلی به خورد آنها می دهند.
🔹️سیاستمداران و گروه های سیاسی بعضا اهداف و امیال متناقضی را در جعل اخبار دنبال می کنند که در کل می توان به برخی از آنها اینگونه اشاره کرد:
▪️کرخت کردن جامعه نسبت به اخبار و سیاست. در این روش جامعه تعمدا با اخبار منفی و اخبار جعلی نسبت به مشارکت در مسایل سیاسی نا امید و بی حس می شود و نقش و مسئولیت های اجتماعی توده ها بر زمین می ماند.
▪️ بی اعتبار کردن رقیب سیاسی از طریق ساخت و توزیع اخبار جعلی علیه او
▪️انگاره سازی مثبت یا منفی که در هر دو حال برای ساخت انگاره فکت های خبری محدودی وجود دارد و سیاستمداران یا گروه های سیاسی به ساخت اخبار جعلی مثبت یا منفی روی می آورند.
▪️جعل اخبار به منظور ارعاب سیاستمداران و یا شخص روزنامه نگاران و وبلاگ نویسان و فعالان فضای مجازی به منظور ساکت کردن آنها و همراه ساختن آنها با جریان اصلی خبری ـ رسانه ای حاکم. کاستلز این روش را در تلاش ها برای کنترل ارتباطات اینترنت پایه در کشورهایی که در آن ها دولت ها الگوهای غالب در اجتماع هستند حیاتی می داند.
▪️تولید اخبار جعلی، جهت دار، منفی و افشاگرانه با هدف اجرای سیاست رسواگری که منجر به بی اعتمادی کلی مردم به سیاست و نهایتا پناه بردن آنها به احزاب ثالث، یا به رهبران جدید خارج از جریان اصلی حاکم و سیاست های غیرمتعارف آنها منجر می شود.
▪️رسانههای جانبدار، روزنامه ها یا رسانه های ارگان که وابسته به یک حزب یا یک گروه خاص هستند، تحلیلگران رسانه ای غیر مستقل، بیشترین نقش را در تولید اخبار جعلی دارند. در آمریکا شبکه فاکس نیوز به دلیل سیاست های جانبدارانه اش از راست گرایان بیشترین حجم ومیزان تولید خبر جعلی را دارد که در خود آمریکا به آن فالس نیوز می گویند.
▪️ جوامعی با سیستم های سیاسی با ثبات، رفاه اجتماعی بالا، اقتصاد قوی، دموکراسی پایدار و سابقه بالا در روزنامه نگاری با کیفیت کمتر با چالش های اخبار جعلی مواجه هستند.
▪️اصلی ترین هدف سیاستمداران از جعل اخبار، بعد از تخریب چهره سیاسی و از میدان به در بردن رقیب، ضربه زدن به مکانیزم های انتخاباتی و پایین آوردن مشارکت سیاسی در میان نخبگان و مردم است
📗عناصر اساسی فرهنگ رسانه ای در قرن 21
در قرن جدید در سازمانها تغییرات زیادی درساختار، استراتژی، اندازه و محیط خارجی روی داده است. این تغییرات موجب تغییر در مفروضات بنیادی آنها شده است که عباتند از:
1- معرفت شناسی: در سالهای اخیر، تغییر مهم معرفتی، انتقال از واژه و کلام به تصویر بوده است. در فرهنگ رسانهای یک تصویر خوب ارزش هزار واژه را دارد. صدای آمریکا VOA که همراه با تصویر بر روی ماهواره پخش می شود نشانه ای از این تغییر معرفت شناسانه است.
چاپ، جهان واژهها را بصورت ایده ای که باید کشف شود، نشان می دهد، درصورتی که صدا، جهان را به درون فرد میکشاند و تصویر جهان را به بیرون از وجود فرد می آورد. نظریه "کشت" حاکی از نتیجه استفاده زیاد از تصویر در دریافت اطّلاعات در شکل تصویری است.
2- فناوری جدید: همانگونه که در دهه 50 میلادی، ترانزیستور موجب انقلابی در استفاده از رادیو شد، فناوری دیجیتال و رایانه های مختلف در فضای اینترنت تغییرات ناباورانه ای را برای دسترسی سهل و سریع به انواع اطّلاعات فراهم کرده است.
3- شخصی شدن رسانه: وبلاگها نمادی از این امر هستند. شخصی شدن سبب می شود افراد در ایجاد فرهنگ جدید رسانه ای نقش داشته باشند.
4- همگرایی ساحتهای رسانهها: مرزهای بین رسانه ها از بین می رود. ترکیب آنها را در یک رسانه جدید شاهد هستیم.
5- فرا تجارتی شدن فرهنگ رسانه ای: برخی شبکههای تلویزیونی مانند ( MTV) اساساً مرکزی برای تأمین انواع درخواستهای تجارتی شدهاند.
سواد رسانه و روانشناسی
🔶با ده یورو، لایک و فالوئر بخرید!
🔹کمیسیون ارتباطات ناتو در یک گزارش ویژه به بررسی واکنش رسانههای اجتماعی به کمپینهای دستکاری افکار عمومی پرداخته و از مؤسسات و شرکتهایی صحبت کرده است که تنها در ازای ده یورو، چهار هزار لایک در اینستاگرام، بیش از یازده هزار بازدید در فیسبوک و ۲.۴ هزار فالوئر در توییتر فراهم میکنند./پایشگر
#اطلاعات_گمراه_کننده
#اخبارجعلی
#اطلاعات_نادرست
🔸️نتیجه ترویج #اطلاعات_نادرست
🔸️حجم اعظم مطالب عجیب و جالبی که در تلگرام منتشر یا بازنشر میشود و مورد توجه بیشتر کاربران قرار میگیرد و زنجیرهی بازنشرش تداوم مییابد «#جعلی» و «هدفدار» است.
♦️مطالب نادرست:
🔸یکبار خود را بر افکار عمومی تحمیل میکنند؛
🔸یکبار با "پدیدهی چوپان دروغگو" مانع باور شدن مطالب واقعی میشوند؛
🔸و یک نقششان هم کاهش شانس دیده شدن مطالب مهم است.
👈 زیانی که به این روشها در جنبههای متعدد بر افکار و رفتار عمومی و دانش و فرهنگ عموم وارد شده و میتواند وارد شود بسیار سنگینتر از آن است که عموم مردم تصور میکنند/منبع : اندیشه سرا
🚫 ماجرای جاسازی قرصهای مشکوک در کیک های خوراکی
#واقعیت در اطلاع رسانی
#اطلاعات_گمراه_کننده می تواند افکاردعمومی را منحرف کند
✍حدود 10 روز پیش گزارشهایی به مسئولان سلامت آموزش و پرورش منعکس شد مبنی بر اینکه در بستههای کوچک کیک که دانشآموزان برای تغذیه میان وعده به مدرسه آورده بودند و شاید هم از بوفه مدارس خریداری کرده بودند، قرص مشاهده شده است.
🔸این پست همراه تعدادی تصاویر در فضای مجازی چند روز است می چرخد و حرف و حدیت های فراوانی بوجوداورده است ؛
به تمام مدارس بخشنامه شده تیتاب، تاینی، مینو،شیرین عسل،پچ پچ قرص توش بوده و پلیس فتا گفته بشدت داریم پیگیری میکنیم توی این کارخونه ها نفوذی دارن و قرص ها هم قرص بیهوشی و قرص برنج هست ظاهرا
لطفا اصلا استفاده نشه
👈ماجرا چیست؟
در پیامهای منتشره در فضای مجازی آمده است که به تمام مدارس بخشنامه شده از این کیکها که آلوده به قرصهای خطرناک هستند استفاده نشود که این موضوع توسط وزارت آموزشوپرورش تکذیب شد. اما در استان سیستان و بلوچستان و استان هرمزگان، موضوع منجر به جمع آوری برخی محصولات برای بررسی موضوع شده است.
👈مسئولان چه می گویند ؟
🔹 ۲۰ آذر ۹۸ | تمامی کیکهای مشکوک با پیشنهاد دادستان چابهار از سراسر این شهرستان جمعآوری شدند؛ پرونده قضایی تشکیل شد تا واقعیت ماجرا محرز شود
🔹 ۲۱ آذر ۹۸ | سخنگوی سازمان غذا و دارو: موضوع مربوط به خط تولید نیست و طبق بررسیهای صورت گرفته از گزارشات مردمی در دو استان سیستان بلوچستان و هرمزگان، مشخص شد، این قرصها پس از تولید و در مرحله عرضه، داخل کیکها گذاشته شدهاند؛ مردم میتوانند موارد مشابه را به سامانه تلفنی ۱۹۰ گزارش دهند|ایسنا
🔹۲۱ آذر ۹۸ | رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت طبق گزارشاتی که به دست ما رسیده است و بررسیهایی که از شرکتهای صنایع غذایی در این استانها داشتهایم، این قرصها به هیچ عنوان هنگام پروسه تولید درون کیکها گذاشته نشده است|تسنیم
🔹 طی مشاهدات موجود این کار مشکوک و با انگیزه و هدفی نامعلوم توسط فرد یا افرادی در سطح عرضه در استانهای سیستان و بلوچستان و هرمزگان صورت گرفته است. تمام مباحثی که در حوزه اختیارات و بازرسیهای سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت است در حال انجام بوده اما، بررسی سایر عوامل نظیر قصد و نیت انجام این کار در حوزه صلاحیت و اختیارات وزارت بهداشت نیست و مراجع انتظامی و امنیتی باید موضوع را بررسی کنند
🔹 برخلاف ادعاهای موجود مبنی بر اینکه قرصهایی که در کیکهای خوراکی گذاشته شده است، از نوع روانگردانها و مخدرها بوده، بررسیهای ما این موضوع را نشان نمیدهد و این قرصها انواع گوناگونی داشته است.
بررسیهای صورت گرفته از ۳۰ مورد گزارش شده از استان هرمزگان نشان میدهد که موضوع مربوط به خط تولید نیست. مردم هم میتوانند موارد مشابه را به سامانه تلفنی ۱۹۰ گزارش دهند و با معرفی محل عرضه کیک خوراکی ما را در بررسی بیشتر واقعه یاری کنند.
#اخبار_جعلی
🔸️تکنیکهای مورد استفاده در حوزه تصاویرجعلی
🔹️مریم سلیمی یکی از پژوهشگران حوزه ارتباطات :
رسانه ها در همکاری با سایر عوامل موثر مذکور می توانند در مواجهه و مقابله با اخبار و تصاویر جعلی نقش آفرین باشند، هرچند مسئولیت اجتماعی و عمل به وظیفه آنها به خصوص در شناسایی و انتشار اخبار واقعی و غیرجعلی مورد تأکید است. در عین حال، هوشیاری و سواد مخاطبان و کاربران و عدم کمک آنها به شکلی مسئولانه به چرخه نشر و بازنشر اخبار جعلی ضروری است.
تکنیکهای مورد استفاده در حوزه تصاویرجعلی عبارتند از :
1- «تصاویری که وجود نداشته اند و خلق می شوند»
2- «تصاویری که وجود دارند ولی دچار تغییر می شوند»
3- «نسبت دادن تصاویر مرتبط موجود به یک ادعا و یا رویداد جدید»
4- ﮐﺎرﮔﺮداﻧﯽ تصاویر»
5- «بازسازی تصویر/ رویداد»
6- دﺳﺘﮑﺎري ﺗﺼﺎوﯾﺮ
برگرفته از سخنرانی تصویری ارائه شده در نشست تخصصی رسانهها، بحران اخبار و تصاویر جعلی