🔰 شهادت قرآن به اهمیت عید غدیر
🔹عید غدیر در روایات اهل بیت علیهم السلام به عنوان بزرگترین عید مسلمانان معرفی شده است و از مؤمنان خواسته شده که در بزرگداشت این روز اهتمام ویژه ای داشته باشند. امام صادق علیه السلام در پاسخ به پرسش یکی از شیعیان که پرسید: آیا مسلمانان غیر از روز جمعه و عید قربان و عید فطر، عید دیگری دارند؟
فرمود: آری عیدی بزرگتر!
عبدالرحمن دوباره پرسید: فدایت شوم، کدام عید است؟
امام صادق علیه السلام فرمود: روزی که پیامبر خدا امیرالمؤمنین را به خلافت نصب کرد.
روایاتی نیز از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم نقل شده است که روز عید غدیر را به عنوان برترین اعیاد امت معرفی کرده اند.
🔸قرآن مجید نیز به علت اهمیت این روز شهادت داده است. با نگاهی به آیه 67 سوره مائده، آشکار می گردد که اهمیت روز عید غدیر، به جهت امری است که در این روز واقع شده است. خداوند در این آیه می فرماید: «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّـهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّـهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ» (مائده: 67): ای پیامبر! آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، کاملاً (به مردم) برسان! و اگر نکنی، رسالت او را انجام ندادهای! خداوند تو را از (خطرات احتمالی) مردم، نگاه میدارد؛ و خداوند، جمعیّت کافران (لجوج) را هدایت نمیکند.
🔹در این آیه خداوند متعال فرمان ابلاغ و رساندن پیام مهمی را به پیامبر صلی الله علیه وآله میدهد؛ پیامی که نرساندن آن، به معنای نفی رسالت و از بین رفتن همه تلاشهای پیامبر (ص) در دوره رسالت است. به دلیل حساسیت موضوع، پیامبر (ص) در ابلاغ پیام نگران بود که مردم از او سرپیچی کنند، اما خداوند با وعده حفاظت از پیامبر صلی الله علیه وآله، از او رفع نگرانی کرد.
🔸استناد به آیه تبلیغ در گرو فهم صحیح دو فقره «ما انزل الیک» و «و إن لم تفعل فما بلغت رسالته» است. در این آیه خداوند متعال از رسول خود میخواهد آنچه را که به او نازل شده، به مسلمانان برساند و در صورت تخلف از این دستور، وظیفه رسالت الهی را به سرانجام نرسانده است. بر اساس شأن نزول و روایات مفسِّره، رسول خدا صلی الله علیه وآله، مأمور به ابلاغ خلافت امیرالمؤمنین علیه السلام بود، ولی به جهت کارشکنیهای برخی صحابه، نگران واکنش آنان در مواجهه با این دستور الهی بود، از این رو مأموریت را به تأخیر انداخت؛ خداوند افزون بر اینکه پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله را از عواقب ترک این دستور الهی بر حذر داشته، وعده به حفاظت و صیانت از رسولالله صلی الله علیه وآله داده است «والله یعصمک من الناس». سرانجام پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله با تکیه بر این تأکید و نوید، در روز 18 ذیالحجه سال 10 هجرت در حضور جمع بسیاری از مسلمانان، علی بن ابیطالب (ع) را به عنوان خلیفه و جانشین خود معرفی کرد.
🔹ممکن است سؤال شود که چرا در آیه هیچ تصریحی به محتوای پیام نشده است؟ علامه طباطبائی علت بیان نشدن «ما أُنزل» در این آیه را اشعار به بزرگداشت آن امر و اشاره به عدم اختیار پیامبر صلی الله علیه وآله در تعیین آن میداند يعنى بفهماند كه اين مطلب، امرى است كه رسولالله صلی الله علیه وآله در آن هیچگونه اختيارى ندارد.
🔸افزون بر اینکه فقره «و إن لم تفعل فما بلغت رسالته» بر اهمیت و جایگاه محتوای پیام که امامت امیرالمؤمنین علیه السلام است، اشاره دارد. در حقیقت امامت عامل تکمیل دین است به گونه ای که اگر پیامبر صلی الله علیه وآله آن را ابلاغ نمیکرد، گویی رسالت الهی خویش را ابلاغ نکرده بود و زحماتش از بین میرفت؛ بنابراین، بدون امامت دین از هم فرو می پاشد و ایمان کامل نیست.
🔹در نتیجه، قرآن مجید اهمیت روز عید غدیر را در آیه تبلیغ بدین صورت نشان داده است:
👈 1. در این آیه به تبلیغ امری دستور داده شده که همسان با رسالت پیامبر خاتم صلی الله علیه وآله دانسته شده و تخلف از آن، به معنای بهجای نیاوردن وظیفه پیامبری توصیف شده است.
👈2. این دستور در واپسین روزهای حیات رسول خدا صلی الله علیه وآله ابلاغ شده؛ یعنی زمانی که بسیاری از آموزههای اسلام به گوش مسلمانان رسیده بود.
👈3. پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله نگران واکنش مسلمانان به تبلیغ این دستور بود تا آنجا که ممکن بوده است، جان رسول الله صلی الله علیه وآله به خطر بیفتد، بنابراین خداوند به پیامبر صلی الله علیه وآله وعده حفاظت و نگهداری داده است.
🔻با توجه به این سه نکته، می توان به اهمیت روز عید غدیر پی برد. در این روز خداوند متعال، رسول خود را موظف کرد که امامت امیرالمؤمنین علیه السلام را به ابلاغ مسلمانان برساند؛ دستوری که عدم اجرای آن به معنای ناتمام ماندن امر رسالت بوده است. به این جهت، عید غدیر روزی است که رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله که در امتداد رسالت انبیای پیشین است، کامل شده و دین خدا و نعمت دستیابی به هدایت برای بشریت تمام گردیده است.
🔺بر این اساس، پس از ابلاغ امامت امیرالمؤمنین علیه السلام، آیه «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلَامَ دِينًا» (مائده: 3) نازل شد که بر کامل شدن دین اسلام تأکید کرده است. در نتیجه، اهمیت عید غدیر به جهت ابلاغ امامت امیرالمؤمنین علیه السلام و کامل شدن دین اسلام است.
#عید_غدیر
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 توصیه #مهم رهبر انقلاب به ملت ایران؛
⚠️مردم برای حضور در انتخابات #تنبلی نکنند و دست کم نگیرند
📢 این فیلم را حداقل برای #بعلاوه_یک نفر از آشنایان، دوستان و یا نزدیکان خود که دلش برای انقلاب میتپد اما هنوز برای حضور در انتخابات تصمیم نگرفته است، ارسال کنید.
🕰 تنبلی شما به ضرر ملت ایران و جمهوری اسلامی است!
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
💢اگر رای ندهیم چه میشود؟
🔹اگر به فکر امنیت و آزادی مشروع هستید، رأی بدهید. رأی ندادن، جز طمعورزی بیگانگان و پایمال شدن خون شهیدان راه اسلام نتیجه دیگری ندارد.
👌 به نامزدی رأی دهید که خواسته یا ناخواسته نقشه های دشمنان دین را اجرا نکند.
#انتخابات
#نامزد_اصلح
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
🔰دو «ولایت» در ماه ذی الحجه!
ماه ذی الحجه آخرین ماه در ترتیب تقویم هجری قمری و از ماههای حرام و ماههای حج است. مناسبت های متعددی در این ماه وجود دارد که برخی از آنها به عنوان مناسبت های همراه با شادی و سرور شناخته می شوند از قبیل: ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه زهرا(س) (۱ ذیالحجه سال ۲ قمری)، بخشیدن فدک به حضرت زهرا(س) (۱۴ ذیالحجه۷ق)، واقعه غدیر (۱۸ ذیالحجه۱۰ق)، مباهله (۲۴ ذیالحجه ۱۰ق).
از دیگر مناسبت های سرورانگیز این ماه در روز 24 ذی الحجه واقع شده است و مربوط به ماجرای خاتمبخشی امیرالمؤمنین علیه السلام در سال نهم هجری است. در این روز، آیه ولایت نازل شده و مانند حدیث غدیر، واژه «ولی» و منصب «ولایت» برای امیرالمؤمنین علیه السلام به کار رفته است.
✅شأن نزول آیه ولایت
روایات تاریخی بیانگر آن هستند که روزی فقیری وارد مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله شد و تقاضای کمک کرد؛ ولی کسی چیزی به او نداد. او دست خود را به آسمان بلند کرد و گفت: خدایا! شاهد باش که من در مسجد رسول تو تقاضای کمک کردم؛ ولی کسی به من چیزی نداد. در همین حال، امیرالمؤمنین علیه السلام که در حال رکوع بود، با انگشت کوچک دست راست خود اشاره کرد. فقیر نزدیک آمد و انگشتر را از دست حضرت بیرون آورد و این آیه نازل شد.
ابوذر غفاری نیز همین شأن نزول را روایت کرده و در ادامه آورده است: در آن هنگام، پیامبر صلی الله علیه و آله در حال نماز بود و این ماجرا را مشاهده کرد. هنگامی که از نماز فارغ شد، سر به سوی آسمان برداشت و گفت: خدایا! برادرم موسی از تو خواست که روح او را وسیع و کارها را بر او آسان کنی و گره از زبانش بگشایی تا مردم گفتارش را درک کنند و نیز تقاضا کرد هارون را که برادرش بود، وزیر و یاورش قرار دهی و به وسیله او بر نیرویش بیفزایی و در کارهایش شریک سازی.
خداوندا! من محمد، پیامبر و برگزیده توام. سینه مرا گشاده کن و کارها را بر من آسان ساز. از خاندانم، علی علیه السلام را وزیر من گردان تا به وسیلهاش پشتم قوی و محکم شود. هنوز دعای پیامبر صلی الله علیه و آله پایان نیافته بود که جبرئیل آیه ولایت را نازل کرد.
✅تأیید شأن نزول از سوی عالمان شیعه و اهل سنت
این شأن نزول از طرق گوناگون در منابع شیعه و اهل سنت نقل شده است. از جمله اصحابی که این حادثه را نقل کردهاند، امام علی علیه السلام، عبداللّه بن عباس، ابورافع مدنی، عمار بن یاسر، ابوذر غفاری، انس بن مالک، و مقداد بن اسود هستند. در کتاب غایة المرام تعداد 24 حدیث در این باره از اهل تسنن و 19 حدیث از شیعه نقل شده است. شهرت این خبر به حدی بوده که حسان بن ثابت، شاعر رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز این منقبت علی علیه السلام را به نظم آورده است:
فانت الّذی اعطیت اذ کنت راکعاً / زکاة فدتک النفس یا خیر راکع
فانزل فیک اللّه خیر ولایة / و اثبتها اثنی کتاب الشرایع.
تو همانى كه در ركوع بخشيدى / على! جان فدايت، اى بهترين ركوع كننده!
خداوند، بهترين ولايت را در شأن تو فرو فرستاد / و آن را در قوانين استوار دين، تبيين كرد.
محدثان بزرگی از اهل سنت در اعصار گوناگون این روایت را در کتابهایشان آوردهاند. آلوسی گفته است: بیشتر اخباریان برآنند که این آیه در شأن امام علی علیه السلام نازل شده است. احادیث مربوط به نزول آیه در شأن علی علیه السلام که از شیعه و اهل سنت نقل شده در حد تواتر بوده و مفید یقین است، و این احادیث مورد استناد محدثان، مفسران، متکلمان و فقیهان قرار گرفته است؛ تا آنجا که فقها در مسئله فعل کثیر در نماز و اینکه آیا صدقه مستحبی زکات نامیده میشود یا نه، به آن استناد کردهاند.
اهمیت این آیه وقتی نمایان میشود که اهل بیت علیهم السلام و از جمله امیرالمومنین علیه السلام به این آیه در برابر مخالفین، استدلال نمودهاند. امام هادی علیه السلام در نامهای به اهل اهواز، بعد از ذکر این آیه میفرمایند: علماء اتفاق دارند بر این که این آیه در مورد امیرالمومنین علی علیه السلام است، آنگاه که در حالت رکوع، انگشترش را صدقه داد. شیخ طوسی از بزرگان علمای شیعه میفرماید که قویترین نص بر امامت امام علی علیه السلام از قرآن آیه ولایت است.
✅معنای «ولی» در آیه ولایت
مهمترین اختلاف در تفسیر این آیه، پیرامون واژه «ولی» در آن است. از دیدگاه شیعه «ولی» در این آیه مانند «مولی» در حدیث غدیر، به معنای «سرپرست» و «صاحب اختیار» است اما از دیدگاه اهل سنت، واژه «ولی» به معنای «دوست» و «یاور» است.
اگر چه واژه «ولی» بر معانی یا مصادیق متعددی اطلاق شده است، اما منظور از «ولی» در آیه، همان معنای اول است، یعنی امیر مؤمنان(ع) مانند خدا و رسول(ص) می تواند در باره امور مردم، دخالت، تصرّف و تصمیم گیری کرده، بر آنان حکومت کند. دلیل این ادّعا، آن است که:
👈اول) حصر موجود در آیه: معنای دوم و سوم با مفهوم حصر در آیه، سازگار نیست؛ زیرا در ابتدای آیه واژه «انما» به کار رفته شده و آن به معنای انحصار است؛ یعنی حکم را بر آنچه پس از «انّما» ذکر شده اثبات، و از آنچه ذکر نشده، نفی میکند بنابراین کلمه «إنّما» بر ولایتی خاص دلالت میکند، ولایتی که اوّلاً وبالذات به خداوند اختصاص دارد و برای دیگران با اذن و مشیت الهی ثابت میشود. دلیلی ندارد که قرآن کریم، تأکید کند تنها برخی از مؤمنان، دوستدار یا یاور شما هستند؛ امّا دیگر مؤمنان. واقعی که در رکوع زکات نداده اند، دوست و یاور شما نیستند!
👈 دوم) تنافی معنای نصرت با آیات دیگر: در صورتی که معنای آیه، تأکید بر لزوم دوستی و یاری افراد خاصی از مؤمنان باشد، این آیه با آیات و روایاتی که تأکید دارند همه اهل ایمان، دوست و یاور یکدیگرند و همه با هم برادرند و باید با هم تعاون داشته باشند، مانند «وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ» و «إِنَّمَا ٱلْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ» تنافی دارد.
نتیجه سخن اینکه ماه ذی الحجه یادآور فضائل بیشماری برای اهل بیت علیهم السلام است که از جمله آن، ماجرای خاتمبخشی امیرالمؤمنین علیه السلام است که موجب شد خداوند آیه «إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ» را نازل کند و در آن بر ولایت و سرپرستی امیرالمؤمنین علیه السلام تأکید نماند.
📌#فضائل_امیرالمؤمنین_علیه_السلام
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
🔰 آیه ولایت در اشعار شاعران مسلمان
✍️روز 24 ذی الحجه سال نهم هجری، روزی است که ماجرای خاتم بخشی امیرالمؤمنین علیه السلام و نزول آیه ولایت واقع شده است.
✍️بر این اساس، برخی شاعران پیرامون این فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام اشعاری را سروده اند.
1️⃣نخستین شعر سروده شده در این باب به صحابی شاعر حسان بن ثابت برمیگردد که سرودهاست:
🏷 و انت الذی اعطیت اذ کنت راکعا / زکاه فدتک النفس یا خیر راکع
🏷 فانزل فیک الله خیر ولایت / و بینّها فی محکمات الشرایع
💢تو بودی که در حال رکوع زکات بخشیدی، جان به فدای تو باد ای بهترین رکوع کنندگان
💢و به دنبال آن خداوند بهترین ولایت را دربارهٔ تو نازل کرد و در ضمن قرآن مجید آن را ثبت نمود.
2️⃣ سید رضی میگوید:
🏷و من سمحت بخاتمه یمین / تضن بکل عالیه الکعاب
💢و علی آن کسی است که دست پر جودش انگشتری را بخشید، آن دستی که بر هر صاحب فضیلت و شرافتی برتری داشت.
3️⃣دعبل شاعر شیعه در مورد خاتم بخشی علی چنین انشا نمودهاست:
🏷اذ جاءه المسکین حال صلوته / فامتد طوعا بالذراع و بالید
🏷فتناول المسکین منه خاتما / هبط الکریم الاجودی الاجود
💢در آن هنگامیکه مسکینی در حال نماز او به سوی او آمدو او از روی میل و رغبت ذراع و دست خود را به سوی او دراز کرد
💢در این وقت آن مسکین انگشتری را از او گرفت و جبراییل که گرامیترین افراد گرامیست نازل شد.
4️⃣خزیمه بن ثابت در این مورد سرودهاست:
🏷صدق خاتمه راکعا / فاحسن بفعل امام الوری
💢اوست که در رکوع نماز انگشتری خود را صدقه داد، پس چقدر نیکوست این عمل در مقابل همه خلایق عالم.
5️⃣سید حمیری از شعرای بزرگ صدر اسلام در دیوان خود چنین بیان میدارد:
🏷من ذا بخاتمه تصدق راکعا / فاثابه ذوالعرش منه ولاءا
💢کیست آنکه انگشتری خود را در حال رکوع صدقه داد و بدین جهت خداوند صاحب عرش ولای خود را جزای او داد.
6️⃣شهریار تبریزی شاعر معاصرنیز در غزل معروف «علی ای همای رحمت» با اشاره ای به این آیه چنین سروده:
🏷برو ای گدای مسکین در خانه علی زن / که نگین پادشاهی دهد از کرم گدا را
📌 #امامت
📌 #فضائل_امیرالمؤمنین_علیه_السلام
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
✡️ شیپور «شوفار»؛ از کنیسه تا حسینیه!
📍این شیپور از چه چیزی ساخته شده است؟
📍تاریخچه استفاده از آن در مراسم عزاداری چگونه است؟
📍آیا امروزه در مناطق دیگر جهان نیز از این شیپور استفاده می شود؟
📥در فرسته بعد پاسخ این سؤالات بیان شده است
👇👇👇👇
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
✡️ شیپور «شوفار»؛ از کنیسه تا حسینیه!
✍️ رسول چگینی
🔹یکی از رسوم مناطق جنوب ایران که در عزاداری دیده می شود، استفاده از شیپوری استوانه ای شکل و مارپیچ است که برای نواختن صدای بلند به همراه دمام، طبل و سنج استفاده می شود.
این شیپور در واقع نوعی شاخ حیوان است که با ایجاد سوراخی در بدنه آن و دمیدن شدید هوا در آن سوراخ، صدای بلندی از دهانه آن خارج می شود.
🔸استفاده از این شیپور در مراسم عزاداری، یکی از رسوم وارداتی است که نمی توان پیشینه زیادی برای آن در ایران یافت و به نظر می رسد اواخر صفویه این شیپور در مراسم عزاداری جنوب ایران استفاده شده است.
صد البته استفاده از شاخ حیوانات به عنوان شیپور، پیشینه ای طولانی در میان جوامع بشری دارد و امروزه نیز در مناطقی از هند، خاورمیانه و آفریقا همچنان از آن در مراسمات مذهبی استفاده می کنند.
✡️ اما شاید بتوان بیشترین استفاده از این نوع شیپور را در دین یهودیت دانست. یهودیان این شیپور را شوفار نامیده اند.
📣 شوفار (به عبری: שופר) نوعی سازی بادی است که بهطور معمول در آیینهای یهودی از دوران کهن تا به امروز استفاده میشود. این ساز را یهودیان در هنگام نبرد سرزمین کنعان در پشت دیوارهای شهر اریحا استفاده کردند. آن روز یوشع این ساز را نواخت. در سنت یهودی شوفار را در جشنهای روش هشانا و یوم کیپور مینوازند تا نشان دهند که روزه به پایان رسید و وقت افطار است.
📣کابالا معتقد است که شوفار شیطان را گیج می کند و از توطئه های او علیه یهودیان جلوگیری می کند
شوفار تنها سازی است که یهودیان از دوران باستان تاکنون حفظ کردهاند. این ساز با استفاده از شاخ یک حیوان حلال گوشت معمولاً قوچ ساخته میشود.
واژهٔ شوفار و شیپور احتمالاً هردو از یک ریشه هستند.
🕎 دستور نواختن شوفار (دمیدن در شاخ قوچ) بهطور مستقیم در تورات آمده است:
1️⃣ «روز اول ماه هفتم برای شما روز مقدس اعلام شده است. هیچ کار و پیشهای انجام ندهید، برای شما روز نواختن شوفار باشد.» (سِفر اعداد، فصل۲۹، آیه۱)
2️⃣ حتی اگر شخصی بهسبب بیماری یا علل دیگر نتواند به کنیسا آمده و صدای شوفار را بشنود، باید از کسی که شوفار میزند درخواست کند که به خانهٔ او یا به بیمارستان آمده و در آنجا برای او شوفار بزند.
3️⃣ نواختن شوفار در یهودیت میصوای [فریضه و واجب] بسیار مهمی است.
♨️ هرچند نمی توان کاربست شوفار را منحصر در یهودیت کرد، اما به نظر می رسد توجه به جایگاه آن در یهودیت و تبدیل شدن به نمادی برای آنان به گونه ای که حتی شبکه ای تلویزیونی با عنوان «شوفار تی وی» دارند، ضرورت دقت بیشتر برای استفاده از آن را گوشزد می کند تا از آسیب های تمدنی در میان مسلمانان پیشگیری شود.
📌#هزار_و_یک_نکته
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✡️ نواختن شوفار (کرنا) و شادی برخی اعضای «مؤسسه معبد» و سازمان «بنه اسرائیل» بهخاطر پیداشدن مادهگاوهای قرمز
📹 منبع: اندیشکده مطالعات یهود
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
✡️ مراسم دعای یهودی " Slichot " با شوفار در طول روزهای توبه قبل از یوم کیپور در دیوار غربی در شهر قدیمی اورشلیم، 2008.
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
✡️یک مرد یهودی اسرائیلی در دیوار غربی اورشلیم در حال دمیدن شوفار.
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
✡️شلومو گورن خاخام یهودی و فرمانده اسرائیلی در جنگ با اعراب، پس از تصرف موفقیتآمیز اورشلیم شرقی توسط اسرائیل در طول جنگ شش روزه در سال 1967، برای اعلام پیروزی در شوفار دمید.
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
🔰ناحیه مقدسه؛ خیلی دور خیلی نزدیک
✍️ رسول چگینی
یکی از مشهورترین زیارت نامه های امام حسین علیه السلام، زیارت ناحیه مقدسه است. این زیارتنامه که سفارش شده در روز عاشورا خوانده شود، با سلام بر پیامبران و ائمه(علیهم السلام) آغاز میشود و با سلام بر امام حسین(علیه السلام) و یارانش ادامه مییابد. پس از آن، به شرحی از اوصاف و کردار امام، زمینههای قیام، شرح شهادت و مصائب وی و عزادارشدن عالَم و موجودات میپردازد.
درباره اینکه ناحیه مقدسه به چه معناست و بر کدامیک از ائمه علیهم السلام اطلاق می شود، اختلافاتی وجود دارد. در ادامه به این پرسش پاسخ می دهیم.
1️⃣ ناحیه مقدسه به چه معناست؟
ناحیه مقدسه به معنای جهت یا مکان مقدس، اصطلاحی است که از نیمه اول قرن سوم هجری همزمان با امامت امام هادی علیه السلام تا پایان غیبت صغری (۳۲۹ق) به خاطر شرایط سخت سیاسی – اجتماعی شیعیان و محدودیتهایی که خلفای بنی عباس در روابط اجتماعی امامین عسکریین ایجاد کرده بودند، توسط شیعیان استفاده میشد.
شیعیان در این زمان به جهت شرائط تقیه برای نقل مطالب از امام هادی علیه السلام، امام حسن عسکری علیه السلام و امام مهدی علیه السلام یا نائبان خاص ایشان، این اصطلاح را به جای نام امام به کار میبردند. به جهت استفاده شیعیان از این عنوان برای اشاره رمزی به امام مهدی علیه السلام، این واژه در دوران غیبت صغری به عنوان یکی از القاب حضرت به کار رفته است.[۱]
شیعیان با نامهنگاری با امامین عسکریین و امام مهدی علیهم السلام، پاسخ نامه خود را تحت عنوان «توقیع» دریافت می کردند. توقیعها به خط یا املای امامان بود و معمولاً در پاسخ پرسشها و درخواستهای شیعیان صادر میشد و از طریق شبکه وکالت به دست شیعیان میرسید. توقیعات در موضوعات فقهی، اعتقادی، عزل و نصب وکیلان، اعلام وصول وجوهات شرعی، تکذیب مدعیان دروغین نیابت و… بوده است. در منابع حدود ۱۰۰ توقیع به امام مهدی علیه السلام نسبت داده شده که مربوط به دوره غیبت صغری است.
در جوامع روایی شیعه، توقیعاتی نقل شده است که به «ناحیه مقدسه» نوشته یا از ناحیه مقدسه نامهای دریافت شدهاند. علامه مجلسی کتابی با عنوان «توقیعات ناحیه مقدسه» جمعآوری کرده که در آن توقیعهای (نامههای) صادر شده از طرف امام زمان علیه السلام به شیعیان وجود دارد.
بخشی از توقیعاتی که از ادعیه و زیارت نامه هایی هستند که از سوی ائمه علیهم السلام خطاب به عموم شیعیان یا شخص معینی صادر شده اند. زیارات ناحیه مقدسه نیز یکی از این توقیعات است که از سوی امامان معصوم علیهم السلام صادر شده است.
🔹پینوشت:
[۱] . اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج ۲، ص۵۱۹.
📌#عاشورا_پژوهی
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
2️⃣ زیارت نامه های متعدد ناحیه مقدسه
زیارت ناحیه مقدسه، فقط یک زیارتنامه نیست، بلکه دستکم سه زیارتنامه برای امام حسین علیه السلام وجود دارد که همه آنها از ناحیه مقدسه صادر شده اند.
📍زیارتنامه اول: زيارتى است كه در برخى از مصادر به زيارة الشهداء يا «زيارت شهداء در روز عاشورا» موسوم است، و مطابق نقل، توسط محمد بن غالب اصفهانى از ناحيه مقدسه رسيده است.
آغاز اين زيارت با سلام و خطاب به حضرت على اكبر(علیه السلام) و بدين صورت است:
«بسم اللّه الرحمن الرحيم، إذا اردت زيارة الشهداء رضوان اللّه عليهم، فقف عند رجلي الحسين عليه السلام، وهو قبر علي بن الحسين صلوات اللّه عليهما، فاستقبل القبلة بوجهك، فان هناك حومة الشهداء عليهم السلام و اوم و اشر الى علي بن الحسين عليهما السلام وقل:
السلام عليك يا اول قتيل من نسل خير سليل….»[۲]
این زیارتنامه خطاب به شهيدان كربلا و ياران امام حسین علیه السلام است و در آن خطابی به سید الشهدا علیه السلام نشده است.
📍زيارتنامه دوم: معروفترین متن زیارت ناحیه مقدسه، این زیارتنامه است. این زیارتنامه را «زیارتِ ناحیه مشهور» یا «زیارتِ ناحیه معروف» نیز میگویند در مقابلِ زیارة الشهدا که آن را «زیارتِ ناحیه غیرمشهور» هم میخوانند.
اين زيارت با عبارت «السلام على آدم صفوة اللّه من خليقته، السلام على شيث ولي اللّه وخيرته….» آغاز مى گردد.[۳]
📍زيارتنامه سوم: این زیارت نامه ای بوده که سید مرتضی از آن استفاده می کرده است. متن این زیارت نامه نزديك دو سوم متن زيارت دوم ناحيه و اضافات مفصل ديگر و دستور العمل هاى متعددى است. این زیارت از شهرت کمتری نسبت به دو زیارت نامه پیشین برخوردار است.
آغاز اين زيارت بدين صورت است:
«إذا أردت الخروج من بيتك فقل: اللهمّ إليك توجَّهت…ثمّ تدخل القبّة الشريفة و تقف على القبر الشريف و تقول:
السلام على آدم صفوة… إنّك ولي ذلك يا أرحم الراحمين.»[۴]
🔹پینوشت:
[۲] . ابن المشهدی، المزار الكبير، ۱۳۷۸ش، ص ۴۸۵ ـ ۴۹۵، ح ۸.
[۳] . ابن المشهدی، المزار الكبير، ص ۴۹۶ ـ ۵۱۳.
[۴] . ابن طاووس، مصباح الزائر، ۱۴۱۷ق، ص ۲۲۱ ـ ۲۴۴.
📌#عاشورا_پژوهی
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
3️⃣زیارت ناحیه مقدسه از جانب کدام امام صادر شده است؟
در منابع حدیثی تصریح نشده است که زیارت ناحیه مقدسه از جانب کدام معصوم بیان شده است. در کتاب المَزارُ الکبیر اثر ابنمشهدی (م ۶۱۰ق)، تنها آمده که از «ناحیه، علیهالسلام» صادر شده است.[۵] علامه مجلسی نیز که آن را هم از ابنمشهدی و هم از شیخ مفید (م ۴۱۳ق) گزارش کرده، اشاره نکرده که کدام امام آن را بیان کرده است.[۶]
با این همه، برخی از سخن ابنمشهدی هنگام نقل روایت نتیجه گرفتهاند که زیارتنامه را امام زمان علیه السلام به یکی از نواب اربعه گفته است؛ زیرا در متن زیارت نامه تصریح شده: «وَ مِمَّا خَرَجَ مِنَ النَّاحِيَةِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِلَى أَحَدِ الْأَبْوَاب؛ و از چیزهایی که از ناحیه، علیهالسلام، به یکی از ابواب صادر شده است.» در این عبارت قرینه ای وجود دارد که این زیارت از ناحیه امام زمان علیه السلام صادر شده است:
استعمال تعبير كنايى «الأبواب» در فرهنگ شيعى به وُکلای چهارگانه امام عصر علیه السلام در دوره غيبت صغرا باز مى گردد؛ بلكه اساساً استعمال آن درباره و كلاى ديگر امامان علیهم السلام بى سابقه است.
همچنین تعبیر «علیه السلام» در متن حدیث، اشاره به امام معصوم علیه السلام دارد؛ با توجه به اینکه «اصل عدم زيادت»، دلالت بر اضافه نشدن جمله «عليه السلام» از ناحيه روات بعدى دارد، وجود اين جمله دليلى ديگر بر اين است كه مراد از ناحيه، امام معصوم علیه السلام است.
با وجود همه مطالب فوق، اما برخی همچنان در منشأ صدور این زیارت نامه تردیدهای علمی مطرح می کنند. در پاسخ باید گفت حتی اگر قرائن فوق برای انتساب این روایت به امام زمان علیه السلام ناکافی باشد، چه تفاوتى دارد كه منشأ صدور این روایت، کدام یک از سه امام معصوم علیهم السلام باشد؛ آنچه قابل توجه است، اینکه امامان معصوم علیهم السلام این زیارت نامه را به شیعیان تعلیم فرموده اند.
🔹پینوشت:
[۵] . ابنمشهدی، المزار الکبیر، ۱۳۷۸ش، ص۴۹۶.
[۶] . مجلسی، بحار الانوار،۱۴۰۳ق ج۱۰۱، ص۳۱۷، ۳۲۸.
📌#عاشورا_پژوهی
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
🔰ناحیه مقدسه؛ خیلی دور خیلی نزدیک
🖌شفقنا- حجت الاسلام والمسلمین رسول چگینی پژوهشگر بنیاد بین المللی امامت در نوشتاری که در اختیار شفقنا قرار داده، آورده است: «یکی از مشهورترین زیارت نامه های امام حسین علیه السلام، زیارت ناحیه مقدسه است. این زیارتنامه که سفارش شده در روز عاشورا خوانده شود، با سلام بر پیامبران و ائمه(علیهم السلام) آغاز میشود و با سلام بر امام حسین(علیه السلام) و یارانش ادامه مییابد. پس از آن، به شرحی از اوصاف و کردار امام، زمینههای قیام، شرح شهادت و مصائب وی و عزادارشدن عالَم و موجودات میپردازد.
💢 درباره اینکه ناحیه مقدسه به چه معناست و بر کدامیک از ائمه علیهم السلام اطلاق می شود، اختلافاتی وجود دارد. در ادامه به این پرسش پاسخ می دهیم.
📍برای مطالعه متن کامل به آدرس زیر مراجعه کنید:
👇👇👇👇👇
🆔 https://fa.shafaqna.com/?p=1838925
👆👆👆👆👆
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|
🗂 قدیمی ترین متن روضه حضرت رقیه سلام الله علیها
📍عمادالدین طبری (م حدود ۷۰۰ق) قدیمیترین منبع موجود است که نحوه شهادت حضرت رقیه سلام الله علیها را گزارش کرده است.
📚 @rsl_chegini |کانال هزار و یک نکته|