✅ #یادداشت_رشد 📄 امکان و امتناع #انتقاد در ایران 📌 قسمت آخر 🔶انتقاد ✴️انتقاد کجای رابطه و تعاملی که در دو قسمت قبل بیان شد، قرار دارد؟ ابتدا باید منظور از انتقاد و چگونگی صورت پذیرفتن آن در تاریخ معاصر ایران مشخص شود. مفهوم نقد، امر به معروف و نهی از منکر، نصیحت و مشورت را در بر می‌گیرد. نقد #حاشیه است نه اصل؛ حالتی سلبی دارد نه ایجابی. در نقد قصد ما ساختن نیست، بلکه بیان #اشکالات_ساختار ساخته شده است. 🔹بیان اشکالات ساختار باید به یک #هنجار مبدل شود؛ مانند خود الزام ساخت ساختار. دو وجه تخصصی و عمومی نقد نیز باید در مکان‌ها و شرایط همگون با خود صورت پذیرند در غیر این صورت نه به هدف نقد خواهند رسید و نه نقد خواهند شد؛ بلکه صورتی از تخریب را شکل خواهند داد. 🔹اما در نقد ایرانی، تضاد و استقلال دولت و ملت از یکدیگر سبب می‌شود تا نقد نخبگان و ملت از دولت، بیشتر حالت عمومی داشته باشد؛ زیرا دولت آن‌ها را در مسائل داخل نمی‌کند تا تجربه عملی کسب نمایند. همچنین به سبب استقلال دولت از ملت، دولت زمینه پذیرش نقد را ندارد؛ چون نقد جامعه از دولت هنجار نیست و دولت قائل به‌نقد خود از سوی ملت و نخبگان نیست؛ حتی در جایی که نقد تخصصی است. فضای واسط هم جدی گرفته نمی‌شود. درنتیجه نقد آن‌ها تأثیرگذار نخواهد بود. 🔹این روحیه به پس از انقلاب اسلامی نیز رسوخ نمود. ساختار بر بخش عمده‌ای از مسئولین دوره پس از انقلاب اسلامی حاکم شده و روحیه آن‌ها را با #نقدناپذیری عجین نمود. از سوی دیگر، نقد عمومی بر نقد تخصصی نیز همچون پیش از انقلاب چیره گشت. مردم‌گرایی پس از انقلاب اسلامی، ازجمله علل شدت یابی نقد عمومی بود؛ به‌نحوی‌که در مسائل کاملاً تخصصی نیز از عموم مردم نظرخواهی می‌شد. 🔹پس بر اساس میراث به‌جامانده از پیش از انقلاب اسلامی، نقد در کشور ما در هر دو سو دچار #نقص است؛ نه دولت دارای روحیه نقدپذیری است و نه آنچه روبروی دولت است مراعی شرایط نقد. 🔹اینکه مسئولین نظام باید جهت‌گیری و روحیه انقلابی را حفظ کنند، در این فضا به معنای ضرورت تلاش برای ادامه هدف نهادهای انقلابی اوایل انقلاب است؛ یعنی تلاش برای پیوستگی لایه‌لایه مثبت با جامعه. تغییر در فضای ارتباطی که نیاز مبرم کشور ماست. 🔹رهبر معظم انقلاب در دیدار چند سال پیش شان با هیئت دولت سه کلیدواژه در رابطه با نقد و نقادی بیان داشتند: منطق، انصاف و خونسردی. نبود تجربه و سابقه‌ی تضاد سبب شده تا این سه کلیدواژه در رابطه‌ی مدنظر این متن گم شوند. #منطق فضای کلی رابطه را در بر دارد. حاکم شدن منطق، به معنای اشتباه بودن استقلال دو سوی رابطه از یکدیگر است. این استقلال به نظام اجتماعی اسلامی که هدف غایی انقلاب اسلامی و دو بال جامعه‌ی اسلامی و دولت اسلامی است ضربه خواهد زد. 🔹#انصاف به نقاد اشاره دارد. واقع امر آن است که نقد غیرمنصفانه وجود ندارد. نقد غیرمنصفانه نام محترمانه تخریب است. اینکه تخریب تا این حد زیاد مشاهده می‌شود به سبب پندار جدایی و استقلال است. 🔹آیت‌الله خامنه‌ای #خونسردی در نقدپذیری را نیز مدنظر قرار داده‌اند. خونسردی یعنی صبر به هنگام روبرو شدن با اشکالات ساختاری که نقدشونده ساخته است. این خونسردی، سبب تعمق نقدشونده در مفاهیم نقد خواهد شد؛ تعمقی که قطعاً به نفع خود نقدشونده است. 🔶جایگاه محوری دولت 🔹نکته‌ای که باید بدان دقت نمود آن است که در هر ارتباطی که دولت یک سوی آن است، دولت قدرت بیشتری برای اداره فضای ارتباط دارد. در نقد نیز دولت اصل است؛ یعنی اگر ویژگی خونسردی نقدشونده از سوی دولت رعایت شود و نیز اگر دولت به هنگامی‌که در جایگاه نقاد قرار گرفته ویژگی انصاف را رعایت نماید، شرایط حاکم شدن منطق بر ارتباطِ مدنظر متن بیش‌ازپیش فراهم خواهد شد. علت این امر نیز در قدرت سیاسی دولت و همچنین قدرت تأثیرگذاری دولت بر ملت نهفته است؛ چراکه به گفته معصومین علیهم‌السلام، مردم روش زندگی خود را از مسئولین نظام سیاسی خود می‌آموزند. ✍️ #رامین_مددلو پژوهشگر مرکز رشد 📑 قسمت #اول : (https://t.me/rushdisu/2070 🖇) 📑 قسمت #دوم : (https://t.me/rushdisu/2189 🖇) ➖➖➖➖➖ ✔️ مرکز رشد دانشگاه امام صادق (علیه السلام) 🌐 @Rushdisu