✅ #یادداشت_رشد
📄 "آره منم شنیدم، فلانی، این کاره است"
✴️ یک معلم مدرسه را در نظر بگیرید که بچهای کم سن و سال را دیده که با نشانهای حاکی از ضربهای شدید به مدرسه آمده است. معلم از او میپرسد که چه شده و پاسخ میشنود که پدر آن بچه، فرزندش را با چوب بیسبال تنبیه کرده است. آنچه معلم نمیداند این است که پدر و فرزند اصلا یکدیگر را ندیده بودند بلکه پسر، چوب بیسبال را برداشته و فرار کرده است. به دنبال گزارش این اتفاق از سوی معلم، پلیس به منزل بچه میرود تا علت را بپرسد. هیچکس در منزل نیست. یکی از همسایگان آنها با دیدن پلیس، از پلیس علت حضورشان را میپرسد و پلیس به وی میگوید که در خصوص تحقیقات پیرامون بدرفتاری پدر با فرزندش در آنجا حضور دارد. همسایه قبلا نیز شنیده بود که پدر یکبار فرزندش را زده بود و لباسهای پاره پسر را دیده بود. همسایه گمان کرده بود که بدرفتاری با فرزند، در طول مدت همسایگی وجود داشته، بنابراین به پلیس میگوید که به نظر وی نیز پدر، قبلا هم با پسر بدرفتاری داشته است.(برگرفته از کتاب نظریههای جرمشناسی).
🔹 این نمونه مثال، در ادبیات جرمشناسی، نمونهای از #برچسب_زنی (Labeling Theory) که هرچند در واقع چیزی وجود ندارد بلکه برچسب مجرمانه به فرد، براثر سابقه ذهنی و تفسیر عطف به ماسبقی است که از وی وجود دارد. در واقع در مثال ذکر شده، همسایه بر این باور است که دلیل حضور پلیس در آنجا، این است که اتفاق جدی صورت گرفته و لذا برچسب «بدرفتاری با کودک» که از سوی پلیس ارائه شده است، مورد پذیرش همسایه نیز قرار میگیرد و حوادث قبلی نیز در ذهن وی به گونهای بازسازی میشود که با این برچسب مطابقت پیدا میکند.
🔹 چنین حالتی از دو جنبه قابل بررسی است: از جانب کسی که برچسب میخورد و از جانب کسی که برچسب میزند. در خصوص کسی که برچسب میگیرد باید در نظر داشت که برای جلوگیری از برچسب خوردن بدون دلیل، باید تصویر درستی از خود را در جامعه ارائه نمود. در واقع مدیریت تصویری که در کلام مولا امیرالمومنین وجود دارد که «اتقوا مواضع التهم»، #مدیریت_تصویر است که برچسبهای این چنینی اطلاق نگردد.
🔹 اما در خصوص برچسب زننده، باید دقت کرد که سفارشهای زیادی درخصوص عدم قضاوت و... وجود دارد. نکته ای که وجود دارد این است که هریک از ما یا تجربه همسایه آن مرد را داشتهایم و یا در آینده خواهیم داشت.
🔹 با چنین قضاوتهایی ممکن است برچسبی که به وی اطلاق میگردد، هیچ وقت از وی جدا نشده و مسیر زندگی فرد را عوض کند. چه اینکه ممکن است به عنوان یک مجرم در جامعه شناخته شود، و یا اینکه این #تصور در ذهن بوجود آمده و تعاملات با وی را در مقام همسایگی تحت تأثیر قرار دهد.
🔹 باید متذکر شد که در فرآیند برچسبزنی، فرد چه مجرم باشد چه نباشد، به خاطر تصویری بدی که از وی ارائه شده است، دیگر یارای #بازسازگاری_اجتماعی را نداشته و به خاطر عدم پذیرش از سوی جامعه، تصویر وی از خود (Self-Image) نیز دستخوش تغییر شده و باعث میشود فرد خود را مجرم شناخته و در نتیجه یا (در فرض اینکه وی واقعا جرمی انجام داده است) مسیر مجرمانه قبلی را ادامه میدهد و یا (اگر برچسب اطلاق شده، موهوم باشد) مسیر مجرمانه را آغاز میکند.
✍ #رامین_مالک پژوهشگر مرکز رشد
➖➖➖➖➖
✔️ مرکز رشد دانشگاه امام صادق (علیه السلام)
🌐سروش ↙️
✅ sapp.ir/Rushdisu
🌐ایتا ↙️
✅ eitaa.com/Rushdisu
🌐بله ↙️
✅ ble.im/Rushdisu
✅ #یادداشت_رشد
📄برای دختران ایران زمین
✴️ وقتی خبرهای مربوط به تجاوز به دختران را می شنویم و میخوانیم، اگر بحثهای سیاسی را کنار گذاشته و بخواهیم با اصل ماجرا همراه شویم، با اندکی #غیرت میتوان از عمق اتفاق پیش آمده آگاه شد. اما این موضوع را از چند جنبه میتوان بررسی کرد:
1⃣ بزهکار
🔹از منظر جرمشناسی، علل مختلفی را برای ارتکاب چنین رفتاری میتوان تشریح کرد: مشکلات دوران کودکی، کنترل نشدن درست غریزه جنسی، مشکلات روانی، فشار اجتماعی، افزایش خشونت، رواج تنوع گرایی در همه امور و... . در جامعهای که به دلیل مشکلات اقتصادی و فرهنگی، جوانان نمیتوانند ازدواج کنند و از طرف دیگر، جاذبههای جنسی نیز به وفور در دسترس هست، شاید به خوبی بتوان از تکنیک #آماج_زدایی صحبت کرد. یعنی کاری شود که بزهدیده بالقوه، بزهکار بالقوه را به سمت خود جذب نکند!! @Rushdisu
🔹البته در این نوع علت شناسی باید دقت کرد که عوامل زمینهای استاندارد، نمیتوانند پیشبینی کنند که چه کسانی، درگیر جرم خواهند شد، زیرا بسیاری از آنانی که پیشبینی میشد مرتکب جرم شوند، در حال حاضر، چنین نکردهاند، و خیلی از افرادی که پیشبینی نمیشد مرتکب جرم شوند، تبدیل به #بزهکار حرفهای شدهاند.
🔹پس ممکن است که پیشزمینههای تجربی فرد یعنی چیزهایی که در لحظه برای فرد اتفاق میافتد، به وی در اینکه مرتکب جرم شود یا نه ممکن است کمک کند. و از طرف دیگر، رخدادها و موقعیتها، دارای قدرت فریبندگی متفاوتی برای افراد مختلف هست. پس در تحلیل علل جرم، باید آن را از نگاه فرد بزهکار دید وگرنه، بزه صورت گرفته، چهرهای غیرعقلانی به خود خواهد گرفت. زیرا ممکن است عقلانیت برای بزهکار، در لحظه تصمیمگیری برای ارتکاب جرم، کاملا متفاوت از چیزی است که دیگران در مورد وی میاندیشند.
2⃣ بزهدیده
🔹 #بزهدیده میتواند باعث تحریک بزهکار به انجام رفتار مجرمانه علیه خود باشد، یا از منظر روانی به دنبال بزهدیده واقع شدن باشد و یا بیتقصیر باشد. در هرحال، توجه به بزهدیده در جرایم جنسی، بسیار حائز اهمیت است. چیزی که در این جنس از پروندهها، به وفور دیده میشود، عدم توجه به نیازها و احساسات بزهدیده هست که البته این از مقوله #کیفر_دهی نیز جدا بوده و باید توسط نهادهای مسئول انتظار آن را داشت؛ در کنار رسیدگی درست، سریع و قاطعانه با چنین پروندههایی... .
🔹لازم به ذکر است که در چنین مواردی، آثاری مانند ترس، برهم خوردن حس امنیت، بدبینی، نفرت همچون لکه سیاهی بر پرده ذهنی بزهدیده خودنمایی خواهد کرد.
3⃣ جامعه
🔹بررسی نقش #جامعه در این زمینه، بسیار حائز اهمیت است. یکی از کارهای اساسی، مطالعه جامعه محلی ای است که این رفتارها در آن شکل گرفته. در مثال #دختران_ایرانشهر جامعه سنتی_مذهبی شهر که اتفاقا مردم آن نیز علیرغم مشکلات مختلف، به ازدواج اهتمام ویژهای دارند، قابل تأمل است. مورد بعدی، مطالعه نقش #ساختارهای_اجتماعی در بروز این رفتارهاست. جامعه از جنبه #مردم نیز قابل بررسی است. یعنی مردم شهر، با شنیدن این خبر، حس ناامنی و ترس خواهند داشت و برخورد قاطع و سریع میتواند التیام بخش دردها و ترسهای مردم باشد.
4⃣ مسئولین
🔹چنین پروندههایی، حساسیت بسیار زیادی دارد. از طرفی باید احقاق حق کرد، از طرفی باید مراقب #تشیع_الفاحشه بود، از طرفی باید #افکار_عمومی را مدیریت کرد، از طرفی باید از ایجاد ترس و وحشت در جامعه خودداری کرد، از طرفی باید به مردم دلگرمی داد، از طرفی باید از #عوام_گرایی پرهیز کرد، از طرفی باید مراقب #فشار_نابجا به سیستم قضایی بود تا مسئولین قضایی بتوانند در شرایط بهتر و به دور از عجله، این مسئله را مدیریت کنند و خیلی مسائل دیگر... . @Rushdisu
🔹 شاید از منظر جرمشناسی، بتوان چاره کار را در چند راهبرد دانست: توجه ویژه به مسئله #مدیریت_تصویر و مدیریت افکار عمومی، راهبرد آماج زدایی، رسیدگی فوری اما عادلانه.
🔹ولی باید مراقب یک دام نیز بود: #تک_مسئله_ها تبدیل به یک بحران نشود. یعنی در برخی پروندهها، که با تکثر بزهدیدهها و قربانیان جرم روبرو هستیم در حالی که بزهکار یکی است و هیچ رفتار سازماندهی شدهای وجود ندارد، به گونه ای رفتار شود که آن را به کل جامعه تعمیم دهیم و مشکلات بعدی را بیشتر کنیم.
🔹در واقع باید توجه داشت که «#رسانه، جرم و کنترل آن را مانند کالایی میبیند که باید به مصرفکنندگان فروخته شود، پس در نوع بیان "داستان" جرم و کنترل، منافع زیادی دارند و باید مراقب بود که چه کسی از آن به نفع خود استفاده میکند، چه کسی مخالف آن است و چه کسی این تصویر را دستکاری میکند».
✍ #رامین_مالک پژوهشگر مرکز رشد
➖➖➖➖➖
✔️ مرکز رشد دانشگاه امام صادق (علیه السلام)
🌐سروش ↙️
✅ sapp.ir/Rushdisu
🌐ایتا ↙️
✅ eitaa.com/Rushdisu
🌐بله ↙️
✅ ble.im/Rushdisu
✅ #یادداشت_رشد
📄«جرم»، یک رسانه است...
✴️وقتی از medium یعنی #رسانه و یا Media یعنی رسانهها بحث میشود، منظور اساسی از آن، چیزی نیست جز مفهوم «رساندن» که در آن نهفته شده است. از همین رو، معتقدم که جرم خودش یک رسانه است، زیرا به دنبال رساندن چیزهایی است. در واقع، ممکن است مجرم، با ارتکاب جرم، به دنبال رساندن پیامی به جامعه است و یا ارتکاب هر جرمی، میتواند حاوی پیامی برای جامعه باشد. بررسی علل ارتکاب جرم که در جرمشناسی مدنظر قرار میگیرد نیز میتواند در درک بهتر این پیام کمک کند. در واقع باید در نظر گرفت که جرمانگاری یک رفتار، رسانای یک مفهوم، ارزش و حساسیت هست؛ شاید بی دلیل نباشد که میگویند که برای شناخت #فرهنگ و ارزشهای یک جامعه باید قانون مجازات آن کشور را مطالعه کرد.
🔹اما این همه آنچه باید درباره رسانه و #جرم گفت، نیست... @Rushdisu
1⃣ افکار عمومی
🔹کارگزاران حوزه سیستم قضایی، اغلب به دنبال حمایت #افکار_عمومی هستند. درواقع، آنان میخواهند به مردم بگویند که همواره دغدغه شهروندان خویش را دارند. به همین خاطر، سنجش میزان اعتماد عمومی به سیستم قضایی همیشه مهم میباشد. در این وضعیت، بدون شک، یکی از مهمترین ابزارهای شکلدهی افکار عمومی، رسانه میباشد. رسانه از طریق بازتاب رسانهای جرم و خبرهای مربوط به آن، در نگرش مردم نسبت به سیستم قضایی موثر است. همچنین، رسانه میتواند از طریق بازتاب افکار عمومی به مسئولین، نقش اساسی در سیاستگذاری و تغییر ذهنیت کارگزاران سیستم قضایی دارد.
2⃣ حامی یا مشکلآفرین
🔹رسانه، به دلیل مخاطبین زیادی که دارد، از طرفی میتواند احساس ناامنی را در مردم تشدید کرده و بزهکاران بالقوه را تشویق به جرم نماید و یا از طرف دیگر، میتواند در کاهش جرم و پیشگیری از آن که به ایجاد احساس امنیت در جامعه منجر میشود، کمک کند.
🔹همچنین، اصحاب رسانه، در گزارش خود از جرم، خبرهای خاص را انتخاب میکنند. به عبارت دیگر، جرایم دارای بزهدیده جمعی مانند جرایم محیط زیستی و... زیاد مورد توجه اصحاب رسانه قرار نمیگیرد. اصحاب رسانه، با دستکار ذهنیت مردم از طریق نحوه انعکاس خبر و گزینش اخبار، به نوعی میتوانند #ناکارآمدی سیستم قضایی را نشان دهند. این مهم از طریق گزینش خبرهای خاص و اعطای القاب به مجرمین مانند خفاش شب و... باعث میشود که احساسات مردم نسبت به این مسئله برانگیخته شده و از طرفی سیستم قضایی و احکام صادره از آن را خیلی نرم و منعطف نشان میدهد. نتیجه چنین گزارشگری، ایجاد ذهنیت بد نسبت به نارسایی سیستم قضایی و در نتیجه شکل گرفتن خواست عمومی در سزادهی و تشدید مجازات است، مانند آنچه در پرونده آتنا و بنیتا رخ داد که مردمی که مخالف مجازات اعدام بودند، یکباره خواستار اشد مجازات و حتی اعدام (قصاص) چندباره متهم پرونده شدند.
🔹پس رسانه میتواند کارکردی دولبه داشته باشد. از طرفی افکار عمومی را مدیریت کرده و در راستای خواست خود تغییر میدهد که باعث ایجاد خواست عمومی در تشدید مجازات و... شود و از طرف دیگر، با نحوه بازتاب افکار عمومی به مسئولین، سیاستگذاری و اقدامات بعدی کارگزارن مربوطه را جهتدهی نماید. حال اگر توجه به افکار عمومی در سیاستگذاران و کارگزاران، بیش از حد معمول باشد، میتواند #عوام_گرایی_کیفری را نیز ایجاد کند. @Rushdisu
3⃣ مدیریت #تصویر_سازمانی
🔹یکی از مشکلات اساسی که در سیستم قضایی کشور و نهادهای مربوط دیده میشود، ارائه تصویر نادرست سازمانی است. در واقع هرچند هم سیستم قضایی و نهادهای مبارزه با جرم، کار خود را درست انجام دهند، اگر نتوانند برند و تصویر ارائه شده از سازمان خود را به درستی مدیریت نماید، حتی اگر آمار چیز دیگری را نشان دهد، مردم حس بیعدالتی و ناامنی خواهند کرد. این همان چیزی است که امروزه قوه قضائیه به جد با آن دست و پنجه نرم میکند و به درستی نیز مورد توجه رهبری در دیدار اخیر بود. این مهمّ، به ویژه با توجه به تلاش رسانههای به اصطلاح #آن_ور_آبی، میبایست بیشتر مورد توجه قرار گیرد، چرا که دیده شده یک ترویست مسلح به عنوان یک صلح طلب معرفی شده است. برای مثال در سالگرد مجازات یک تروریست، عکسی از وی در بروشور مربوطه چاپ شد که در عکس کامل، فرد مدنظر اسلحه به دست دارد ولی در عکس چاپ شده، فقط چهره وی که گردن خود را کج کرده و میخندد (و به شدت قیافه مظلومانهای به نظر میرسد)، منعکس شده است.
🔹در چنین جنگ و تقابل رسانهای، کوچکترین غفلت در مدیریت رسانهای و نیز مدیریت درست افکار عمومی، میتواند آثار جبران ناپذیری در وجهه حاکمیت و نظام داشته باشد، همانطور که تاکنون داشته است...
✍ #رامین_مالک پژوهشگر مرکز رشد
➖➖➖➖➖
✔️ مرکز رشد دانشگاه امام صادق (علیه السلام)
🌐سروش ↙️
✅ sapp.ir/Rushdisu
🌐ایتا ↙️
✅ eitaa.com/Rushdisu
🌐بله ↙️
✅ ble.im/Rushdisu