خوبیهای درونی
#یادداشت
یکی از
#خطاهای_عملی ما این است که به خوبیهای بیرونی بیشتر توجه میکنیم تا خوبیهای درونی. اخلاق رواقی و اخلاق اسلامی، که تا حدی متأثر از اخلاق رواقی است، ما را به خوبیهای درونی فرا میخوانند. اما خوبیهای درونی کدام است و تفاوت آن با خوبی بیرونی چیست؟
خوبی درونی: سلامت و قدرتِ روحی و جسمی، پرهیزگاری، شجاعت، حکمت، اخلاص، ایمان، تقوا، توکل، صبر و به طور کلی ساختن درون آدم است. خوبی بیرونی: پول، مدرک، مقام و ... و به طور کلی ساختن چیزی در بیرون آدم است.
یکی از تفاوتهای آنها این است که خوبیهای درونی محدودیت ندارند و با به دست آوردن یک نفر، دیگری محروم نمیشود. همه انسانها میتوانند سالم، عالم، اخلاقی و دیندار باشند. اما همه نمیتوانند در این عالم پولدار، صاحب منصب و به اندازه مساوی از لذات دنیایی بهرهمند شوند. خوبیهای درونی ملکیت بر نمیدارند به خلاف خوبیهای بیرونی.
دوم، خوبیهای بیرونی با فراگیر شدن از ارزش میافتند، وقتی همه پولدار شوند پول بیارزش میشود. وقتی هم دکترا دارند، مدرک دکترا بیارزش میشود. اما اگر همه صبور باشند، اگر همه مهربان باشند، اگر هم خویشتندار باشند، هیچ کدام از این فضایل از ارزش نمیافتند.
سوم، خوبیهای درونی را کسی حقیقتاً درک میکند و میشناسد که خودش آنها را کسب و تجربه کرده باشد اما خوبیهای بیرونی اینگونه نیست. شما برای تعمیر ماشین میتوانید به تعمیرکاری اعتماد کنید که ماشین خودش خراب است (کوزه گر از کوزه شکسته آب میخوره) اما در مشکلات اخلاقی نمیتوانید به دزد و قاتل و جانی و بیاخلاق اعتماد کنید بلکه باید فرد صاحب نفس باشد یعنی خودش آنچه میگوید را کسب و تجربه کرده باشد.
چهارم، خوبیهای درونی مسیر رسیدن به آنها بسیار اهمیت دارد؛ از دو جهت اولاً باید اعمالی انجام دهید و ثانیاً باید خود آن اعمال ارزشمند باشند. انسان از هر طریقی نمیتواند صبور، شاکر و عادل باشد، حتماً باید اعمالی ارزشمند انجام دهد. اگر اینها از طریقی غیر از اعمال ارزشمند حاصل شوند ارزش اخلاقی نداشته و شبه فضیلتند. اما پول و مدرک به عنوان دو خوبی بیرونی لزوماً نیاز به اعمالی خاص ندارند. فرد از هر طریقی که پول و مدرک به دست بیاورد، (به شرط اینکه خود پول و مدرک جعلی نباشند) میتواند از مزایای آنها استفاده کند.
پنجم، یکی از تفاوتهای خوبیهای درونی و بیرونی، امکان تقلب است. در خوبیهای درونی امکان تقلب نیست، هیچ انسان اخلاقی نمیتواند اخلاق را از راه تقلب به دست آورد اما در خوبیهای بیرونی امکان تقلب وجود دارد، شما میتوانید به ناحق مدرک دکتری بگیرید و میتوانید جواب آزمایش را دستکاری کنید و خود را سالم نشان دهید، اما معنای این مدرک و جواب آزمایش علم و سلامت شما نیست. چون علم و سلامت دو خوبی درونی هستند اما مدرک دکتری و برگه جواب آزمایش نهایتاً دو خوبی بیرونی.
خلاصه کلام، راه رسیدن به خوبیهای اخلاقی، انسانی، دینی و درونی «
عمل، تجربه و تمرین» است. نه قابل تقلب است، نه با تنبلی و علّافی سازگار است، نه کم میآید، نه از ارزش میافتد.
🖋سیدمحمدباقر میرصانع
کانال
#آسمان_دیگر
🆔
https://eitaa.com/AnotherSky