✍پایین ترین درجه تعظیم و رعایت تقدس هم در همه شعائر و حرمات لازم است، و آن خوداری کردن از گفتار و رفتاری است که عرفا توهین به حساب بیاید. ✍تعظیم «غیر لازم» که طبیعتا مستحب است، نیز دو مصداق دارد : الف)تعظیمی که شارع خود آن را مستحب شمرده است، مثل مستحبات طواف یا مستحبات نماز جماعت ب)گفتار و رفتاری که نص خاصی ندارد، ولی عرفا مصداق تعظیمی است که قران بیان فرمود. ♻️و نکته پایانی؛ اصل برپایی شعائر حسینی با همه مصادیقش از واجبات کفایی است که انسان با توجه به روایات زیادی که داریم به این مطلب قطع پیدا می کند، البته بعد از تحقق اصل شعائر حسینی انجام آنها مستحب موکد است، زیرا واجبات کفاییه بر دو قسمند : الف)آنجا که بعد از انجام عمل دیگر موضوعی باقی نمی ماند تا استحباب بیاید، مثل غسل و کفن و دفن میت ب)آنجا که واجب انجام شده ولی باز موضوع باقی است، لذا انجام آن عملی که واجب کفایی بود بعد از انجام آن توسط شخصی، برای دیگران مستحب است، مثلا تفقه در دین واجب کفایی است، و اگر به اندازه کفایت فقیه داشتیم، تفقه مستحب خواهد بود. ✍و اینکه ما شعائر حسینی را بر دو قسم [منصوصه به نص عام و منصوصه به نص خاص] کردیم، با توجه به این دو نکته قابل توجیه است. الف)وجود عناوینی مطلق که اتفاقا جزء راهگشاترین واژگانها در باب شعائر حسینی است مثل عنوان جزع و مثل عنوان ادای حق حسین(علیه السلام) چنان که در روایات آمده است «حَقُّ الْحُسَيْنِ(ع) مَفْرُوضٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِم»(۲) ب)وجود عناوین مطلق و راهگشا در اصل باب شعائر مثل احیاء امر اهل بیت(علیهمالسلام) اعلاء کلمة الله، اعلام و تبلیغ حقایق دینی و.. با توجه به این دو نکته نمی توانیم خود را منحصر در شعائر منصوصه به نص «خاص» بدانیم ، بلکه با تمسک به نصوص عامه و با تطبیق مصادیق عرفی دیگر برای شعائر حسینی باید دائره شعائر را گسترش دهیم. و لذا تمام رسوم محلی و قبیله ای، تمام رفتارهایی که جنبه شعائر دارد و لو نص خاصی ندارد و تمام اشیاء و وسیله هایی که در این مراسم به کار می رود از شعائر حسینی محسوب می گردند و بدعت شمردن این امور روا نیست. بله نمی توان خصوص این عمل را به شارع منتسب دانست.(۳) ✍استفتاء از «مراجع تقلید» در باب علامت یا علم در عزاداری : ⁉️سوال : استفاده از عَلَم در مراسم عزادارى سیدالشهدا(ع) یا قرار دادن آن در مجلس عزا و یا حمل آن در دسته عزادارى چه حکمى دارد؟ ✍پاسخ : 👥حضرات و آیات عظام : امام(۴)، تبریزى(۵)، فاضل(۶)، مکارم(۷)، سیستانى(۸) : «اشکال ندارد.» 👤مقام معظم رهبری : «این گونه امور جزء دین شمرده نمی شوند.»(۹) 👤نورى همدانی : «استفاده از آن در حد متعارف اشکال ندارد.»(۱۰) 👤صافى گلپایگانی : «حمل عَلَم بعید نیست از تعظیم شعائر محسوب شود و بى اشکال باشد.»(۱۱) 📚منابع : ۱)بحارالانوار مجلسی، ج۴۴، ص۲۹۳ ۲)کامل الزيارات ابن قولویه قمی، ج۱، ص۱۹۳ ۳)کانال تلگرامی استاد عندلیب همدانی ۴)استفتائات امام خمینی، ج۲، سؤال ۷۲ ۵)استفتائات آیت‌الله تبریزى، سؤال۲۰۰۷ ۶)جامع‌المسائل آیت‌الله فاضل، ج۱، سؤال ۲۱۷۴ ۷)استفتائات آیت‌الله مکارم شیرازی، ج۱ سؤال۵۷۹ ۸)سایت آیت‌الله سیستانى، شعائر دینى، سؤال۶ ۹)اجوبه الاستفتائات آیت‌الله خامنه اى، سؤال ۱۴۴۴ ۱۰)استفتائات آیت‌الله نوری همدانی، ج۲، سؤال ۵۹۸ و ۶۰۴ ۱۱)جامع‌الاحکام آیت‌الله صافى، ج۲، سؤال۱۵۹۵ @AsnadolMasaeb