اسماعیل بن ابیزیاد سکونی: قاضی عامی یا صحابی رازدار امامی؟ (نسخه نویسنده)
عمیدرضا اکبری و محمد قندهاری
مطالعات تاریخی قرآنوحدیث، ش۶۹، ۱۴۰۰ش
اسماعیل بن مسلم سَکونی (د حدود 180ق) را برخی منابع متقدم امامیه عامی دانستهاند. علاوه بر تصریح رجالیان سنی به قضاوت سکونی، قرائن متعددی حکایت از ارتباط او با دربار عباسی دارد که این مسئله در کنار نحوۀ روایتگریاش از امام صادق ع، نوع گرایش عامی او را نشان میدهد؛ اما فراوانیِ روایات او در منابع امامی، مضامین برخی از روایاتش و آشنایی اندک امامیه با او موجب شده تا در قرون اخیر، کسانی دیدگاه متقدم در مورد مذهب سکونی را رد کرده و او را نه تنها امامی، که از اصحاب رازدار و ثقه امام صادق ع بشمرند. این مقاله بعد از ارائه دلایلی جدید بر گرایش عامی سکونی، نشان داده که برخی از روایات او که پیشتر شاهد امامی بودنش تلقی میشدند، روایاتیاند که برگرفته از دفاتر دیگران هستند و نسبت آنها به سکونی نیز اشکالاتی دارد. همچنین، وی روایات زیادی با مضامین عامی و خلاف اعتقاد امامیه دارد؛ مانند اخبار همسو با فقه جریانهای حاشیهای عامه، مناقب خلفا و حتی کتابی تفسیری با فضایی عامی.
@gholow