🔸گفتارگاه: در ماه‌های اخیر، بار دیگر بحث مذاکره با آمریکا بالا گرفت؛ بحثی که در دوره‌های مختلف، به تناسب شرایط، با شدت و ضعف مطرح شده و هر بار نیز گروهی تلاش کرده‌اند با برجسته‌سازی یک جنبه، آن را به نفع موضع خود مصادره کنند. این‌بار هم برخی مخالفان مذاکره، به‌جای آنکه به تجربه #برجام و سابقه بی‌اعتمادی به آمریکا استناد کنند، بر یک گزاره احساسی تکیه کردند: #ترامپ قاتل سردار سلیمانی است، پس مذاکره با او ممکن نیست.
اما این نوع استدلال، بیش از آنکه به حل مسئله کمک کند، خود یک مسئله جدید می‌سازد. زیرا وقتی دلیل مذاکره نکردن، نه بر مبنای اصول سیاست خارجی و تجربه پیشین، بلکه بر یک عامل شخصی و احساسی بنا شود، لاجرم این سوال پیش می‌آید که اگر شخص دیگری در کاخ سفید بود، آیا مذاکره بی‌اشکال بود؟ و مهم‌تر از آن، این نوع روایت‌سازی چه پیامدی در افکار عمومی دارد؟
نتیجه این نگاه، ناخواسته یک دوگانه می‌سازد که ممکن است در جامعه اثرات معکوس بگذارد. یعنی در شرایطی که مشکلات اقتصادی کشور عمیق‌تر می‌شود، عده‌ای این تصور را پیدا کنند که تنها مانع رفع تحریم‌ها و بهبود معیشت، شهادت سردار سلیمانی بوده است. در چنین روایتی، دشمنی ساختاری آمریکا، سیاست تحریمی واشنگتن و حتی بی‌عملی‌های داخلی، نادیده گرفته می‌شود و در عوض، مسئله به یک فرد و یک اتفاق تاریخی تقلیل می‌یابد. این در حالی است که اگر بخواهیم با نگاهی واقع‌بینانه و عقلانی به ماجرا بنگریم، می‌توان گفت که مذاکره با آمریکا به دلایل بسیار جدی‌تری بی‌نتیجه است. دلیل اصلی، تجربه‌ی پیشین توافق با این کشور و نقض عهدهای مکرر آن است. در واقع، اگر استدلال مخالفان مذاکره این بود که آمریکا در برجام نشان داد که به تعهداتش پایبند نیست و به همین دلیل، مذاکره مجدد بی‌معناست، این موضع نه‌تنها قوی‌تر، بلکه در سطح افکار عمومی نیز قابل دفاع‌تر بود.
#رهبر_انقلاب امروز در تبیین مذاکره با آمریکا، دقیقا همین نکته را یادآوری کردند. ایشان فرمودند: مذاکره با آمریکا نه هوشمندانه است، نه عاقلانه و نه شرافتمندانه، و مهم‌تر از همه، تأثیری در حل مشکلات کشور ندارد. دلیل این موضع؟ تجربه(۱۴۰۳/۱۱/۱۹).
تجربه‌ای که نشان داده است آمریکا، فارغ از اینکه چه کسی رئیس‌جمهور آن باشد، منطق مشخصی در برابر ایران دارد: فشار حداکثری برای گرفتن امتیازات بیشتر. بنابراین، مسئله نه به نام یک فرد گره خورده و نه به یک حادثه محدود می‌شود. سیاست خارجی عرصه احساسات نیست، بلکه باید بر مبنای تحلیل واقع‌بینانه شکل بگیرد. در غیر این صورت، هر بار که شرایط تغییر کند، کشور دچار تزلزل در تصمیم‌گیری خواهد شد.
✍🏻 ۱۹ بهمن ۱۴۰۳
🔹@GoftarGah