📚 (قسمت دوم) گروه های قومی پشتون پشتون ها از لحاظ ساختار درون قومی به سه گروه یا سه تیره بزرگ قومی تقسیم می شوند: ۱. درانی (نام اولیه اش ابدالی) ۲. غلزایی ۳. پشتون های شرق یا بردرانی. هر کدام از این سه گروه عمده قومی در درون خود به ده ها طایفه و زیرگروه قومی(خیل) تقسیم می شوند. مرکز اقتدار درانی ها در قندهار و غرب افغانستان، مرکز اقتدار غلزایی ها در ننگرهار و جنوب افغانستان به ویژه استان های پکتیکا، خوست و پکتیا بوده و مرکز اقتدار پشتون های شرق یا بردرانی ها، پیشاور و غرب رود سند در منطقه پنجاب بوده است. قوم درانی(ابدالی) نام قدیم این قوم ابدالی است. معروف است که ابدالیان از اولاد حسن ابدال، که قبرش در پیشاور است هستند و گفته می شود این لقب را ابومحمد ابدال چشتی به این قوم داده است. پس از آنکه احمدخان ابدالی به سلطنت رسید "در پی خوابی که روحانی معروف چمکنی دید" به او لقب درّ(مروارید) دوران یا درّ دران داده شد. بعدها این لقب به قوم او نیز اطلاق شد و نام ابدالی به درانی تغییر یافت و او خود را شاه درّ دران یا به طور خلاصه درانی نامید. این قوم به دو شاخه مهم " زیرک و پنج پا" تقسیم شده بود. از این دو شاخه ۹ شاخه دیگر برخاسته اند: زیرک: پوپلزی، الکوزی، اچکزی پنج پا: نورزی، علی زی، اسحاق زی، خوگیانی و ماکو. پوپلزی ها از همه شاخه ها نامی تر است و شاهان افغانستان از آنان برخاسته اند. هر یک از شاخه های ذکر شده به شعبه ها و تیره های متعدد تقسیم می شود و نام هاي طایفه ای متفاوتی دارند؛ برای مثال نام طایفه احمدخان، سدوزایی است. سدوزایی معروف ترین طایفه قوم درانی و شعبه ای از پوپلزی بوده و مسکن عمده آنان شهرهای صفا و قندهار بوده است. جد اعلای این طایفه فردی موسوم به اسدالله بوده و نام تیره او به تلفظ عامیانه "سدو" نامیده شده است و سدوزایی در واقع بازماندگان اسدالله بوده اند. سدو مخفف اسدالله است. شاخه مهم دیگر قوم درانی، بارکزیی است و طایفه محمدزایی، که از زمان دوست محمدخان حکومت افغانستان را در دست می گیرند، از این شاخه برخاسته اند و زیرمجموعه شاخه بارکزیی محسوب می شوند. بارکزیان در جنوب قندهار، دره ارغستان و کرانه رود هیرمند سکونت داشته اند. درانی ها به نسبت غلزایی ها اصالت قوی و نژادی بیشتری داشتند. در گذشته بر اثر فشار غلزایی ها از حدود قندهار به طرف هلمند، فراه و هرات رانده شدند؛ ولی پس از تصرف قندهار به دست شاه عباس صفوی، ابدالی ها که در این جنگ به او کمک کرده بودند موقعیت بهتری بدست آوردند و به تدریج به حوالی قندهار عودت کردند. کتاب جامعه و فرهنگ افغانستان/ ص ۶۵ ادامه دارد.... @KHURASAN