... وَمَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ ... (انفال، ۱۰) 🇵🇸 خداوندا ! مجاهدان حماسه‌ساز غزه را یاری کن و پیروز بگردان. 🔹 سخنرانی در مراسم هفتگی خواندن زیارت عاشورا در دانشگاه باقر العلوم علیه السلام صبح روز پنجشنبه ۱۸ آبان ۱۴۰۲ در مراسم هفتگی خواندن زیارت عاشورا در نمازخانه دانشگاه باقر العلوم علیه السلام که این هفته به یاد پدر همکار خدوم و وَقور و محترم جناب آقای مجید نقدی برگزار شده بود، بحثی کوتاه در باره مرگ‌باوری و یادکرد مرگ در متون و منابع دوره اسلامی مطرح شد. نوع نگاه به مرگ مَجلای یکی از بنیادی‌ترین تفاوت‌های تمدن غربی و تمدن‌های شرقی به ویژه تمدن اسلامی است. امیرالمؤمنین علی علیه السلام در بخش‌هایی از خطبه ۲۰۳ نهج البلاغه می‌فرماید: أَيُّهَا النَّاسُ، إِنَّمَا الدُّنْيَا دَارُ مَجَازٍ وَ الْآخِرَةُ دَارُ قَرَارٍ، فَخُذُوا مِنْ مَمَرِّكُمْ لِمَقَرِّكُمْ؛ ... ، وَ أَخْرِجُوا مِنَ الدُّنْيَا قُلُوبَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تَخْرُجَ مِنْهَا أَبْدَانُكُمْ، فَفِيهَا اخْتُبِرْتُمْ وَ لِغَيْرِهَا خُلِقْتُمْ. إِنَّ الْمَرْءَ إِذَا هَلَكَ قَالَ النَّاسُ مَا تَرَكَ، وَ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ مَا قَدَّمَ؟ ای مردم، زیست این‌جهانی خانه گذراست و زیست جاودانه خانه ماندن ماندگار ... دل‌های خود را این دنیا بیرون ببرید پیش از آن که بدن‌های شما از آن بیرون رود، در این دنیا آزمون می‌شوید و (بدانید که) برای چیزی جز آن آفریده شده‌اید. آدمی وقتی از دنیا می‌رود مردم می‎‌پرسند از خود چه چیز گذاشت و فرشتگان می‌پرسند چه چیز چه چیز فرستاده است؟ این پرسش بدرقه‌کنندگان انسان در دنیا به هنگام کوچ به آخرت و آن پرسش استقبال‌کنندگان از انسان در آغاز پا نهادن به سرای جاودان، دو پرسش بسیار مهم است که توجه به آن و اندیشیدن به پاسخ آن می‌تواند همه ابعاد زندگی ما را دگرگون کند. مسأله مرگ و توصیه به مرگ‌باوری و زنده نگاه داشتن یاد مرگ ویژه متون دینی نیست و اندیشمندان دیگر تمدن‌ها و سرزمین‌ها هم به آن اشاره کرده‌اند. احمد بن محمد مسکویه رازی (۴۲۱ ق.) مؤلف کتاب تاریخی پرآوازه "تجارب الامم" و نیز کتاب اخلاقی "تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق" کتابی دارد به نام "جاویدان خرد" که در آن سخنان برگزیده و حکمت‌هایی از ایران باستان و هند و روم و عرب‌ها گرد آورده است. این کتاب را که به زبان عربی است، عبدالرحمن بدوی تصحیح و دانشگاه تهران آن را در سال ۱۳۵۸ منتشر کرده است و ظاهرا نام الحکمة الخالده را هم بدوی به ابتکار خود بر کتاب نهاده که البته ابتکاری ناستودنی است. مسکویه رازی در این کتاب حدود شانزده عبارت حکیمانه در باره مرگ آورده است، که یکی از آن‌ها این جمله به نقل از یکی از حکیمان ایران دوره پیش از اسلام است: و على العاقل أن يذكر الموت فى كل يوم و ليلة مرارا؛ يباشر القلب و يقدع‏ الطماح، فان فى كثرة ذكر الموت عصمة من الأشر و أمانا من الهلع. (ص ۷۰) و بر خردمند است که شبانروز بارها به یاد مرگ افتد، یاد مرگ با دل آمیخته و همراه می‌شود و آن را از فزون‌خواهی باز می‌دارد، همانا در زیاد یاد کردن مرگ جلوگیری از شادیهای دروغین گذرا و پناهی در برابر آزمندی هست شاید برای دانشگاهیان خوشآیند باشد که بدانند مسکویه در باره ادب دانش‌ورزی نیز در بخش حکمت‌های عرب‌ به نقل از یکی از پادشاهان اهل ادب (ألفاظ لبعض الملوك الأدباء) چنین آورده است: و قالوا: تعلم قول: «لا أدرى!»- فانك إن قلت: «لا أدرى» علموك حتى تدرى؛ و إن قلت: «إنى أدرى» سألوك حتى لا تدرى. و ما أحد من أصحاب رسول اللّه صلى اللّه عليه و سلم قال: «اسألونى!» إلا على بن أبى طالب عليه السلام. (ص ۱۲۵) و گفته‌اند: گفتنِ "نمی‌دانم" را فرابگیر، زیرا وقتی می‌گویی: "نمی‌دانم" به تو آن قدر می‌آموزند تا فرا بگیری، و اگر بگویی: "می‌دانم"، آن اندازه از تو می‌پرسند که دیگر پاسخ آن را ندانی، و هیچ یک از یاران پیامبر ـ که درود بر او (و خاندانش) باد ـ نبود که بگوید از من بپرسید جز علی بن ابی‌طالب ـ که بر او درود باد. جنایت‌های بی‌سابقه صهیونیست‌ها در غزه چهره ناپاک آن‌ها را بیش از پیش رسوا ساخته است، ولی در کربلا هم جنایاتی به صورت همزمان و در یک بازه زمانی کوتاه صورت گرفت در تاریخ مانند ندارد، به گفته ابوریحان بیرونی در کتاب الآثار الباقيه عن القرون الخاليه، (ص ۴۲۰) و فعل به و بهم، ما لم يفعل فى جميع الامم بأشرار الخلق، من القتل بالعطش و السيف و الإحراق بالنّار، و صلب الرؤوس، و إجراء الخيول على الاجساد المؤرّبة و هتك الستر بسبى النساء و الاطفال، و حملهم مشهرين على الجمال. ۱۹ آبان ۱۴۰۲ @MohsenAlviri