🔥 مسیر نیست مقصد است ✏️ سید محمد هاشمی ⭕️یکی از اشکالات اساسی برخی جریان های فعلی تحولی که با نیت خوبی هم برای بسط گفتمان تحول در حوزه تلاش می کنند، از بین بردن انگیزه کار علمی فعلی در میان طلاب جوان تر است. ⭕️ وقتی تمام دروس فعلی حوزه از حیّز انتفاع ساقط شد و جایگزین مناسبی هم برای آن معرفی نشد نه شوقی برای دروس سابق باقی می ماند و نه راهی برای آینده باز می ماند. ⭕️ به نظرم طلاب جوان تر باید دقت کنند که تحول نهایی در حوزه، نیست بلکه است یعنی باید به آن رسید نه اینکه تصور کنیم این تحولِ فرضی راهی برای امروز ما می سازد. این عادتا محال است و آثاری که امروز به نام تحول منتشر می شوند نیز مویدی بر همین معنا هستند و ماندن به این آرزو آب در هاون کوبیدن است. ⭕️ به نظر می رسد تنها راهی که می شود پس از آن به تحول فکر کرد این است که: ✅ 1- ابتدا بتوان ترازهای لازم علمی و اجتماعی را در زمانی کوتاه در مسیر تحصیلی حوزه های علمیه به دست آورد. بین چهره های بزرگ تحولی حوزه همه ایشان حائز این رتبه بودند: در تاسیس نظام اصولیش این قوت را داشت، برای باز کردن فضای حکمت متعالیه و تفسیر در حوزه علمیه قم کاملا چنین رتبه ای داشت، مرحوم در نجف از فضلای بسیار مشهور و قطعی الاجتهاد بود، و همین شهرت و قوت باعث شد که حتی مرحوم آیت الله برای تحول در حوزه قم از ایشان تقاضای کمک کند، شهید نیز در نجف دارای قوت علمی و مقبولیت فضای علمی حوزه بود. شهید نیز گرچه متاسفانه مطرود قم واقع شد ولی احدی سخنی در قوت فوق العاده علمی ایشان نداشت. طلاب جوان تر باید بدانند که ما نیاز به جمعی متشکل از مطهری و صدر و مظفر و ... داریم و راه آن همان راهی است که آن بزرگان پیمودند. ✅ 2- باید راهی یافت تا سریعتر بتوان دروس و مدارج فعلی حوزه علمیه را، هم به جهت محتوایی و هم به جهت رسمی طی کرد.در این صورت اشکال مشهورِ اتلاف عمر که برخی منتقدان سیستم آموزشی فعلی حوزه مطرح می کنند نیز (به فرض ورود اشکال) منتفی می شود. به نظر می رسد در یک دوره پنج ساله بتوان تا پایان کفایه و در دوره پنج ساله دیگری کار اساسی در درس خارج انجام را به پایان رساند و پس از آن تخصصی تر به مباحث مختلف در اندیشه اسلامی پرداخت. یعنی همان ده سالِ مشهورِ پیش از خارج می تواند تبدیل به 10 سال تا قریب به صاحب نظر شدن شود. ✅ 3- طلاب جوانترِ خواهان تحول و انقلابی می توانند از اکنون هسته های سخت علمی شکل دهند و گفتمان تحول را با افق های آن با هم به مباحثه بگذارند و جریان گفتمان سازی آن را در حوزه ها رونق بخشند. ✅ 4- در این مدت یک طلبه باید با ساختارهای اصلی اندیشه در غرب آشنا شود و اندیشه ی تحول خواهان اساسی در حوزه خصوصا مرحوم امام (ره) را مرور کاملی کند و فرا گیرد. ✅ 5- اگر کسی خواهانِ تحول آن هم در مسیر انقلاب اسلامی است هرگز نمی تواند در ایام تحصیل از فضای عمومی و واقعی کشور و جهان اسلام غایب باشد و صرفا تبدیل به نیرویی علمی شود به همین علت نیاز است در این ایام نقش آفرینی مشخصی (البته با اولویت کار علمی) در عرصه انقلاب داشته باشد. ⭕️ پیرامون چند موضوع دیگر در این باب باید نوشت تا روند این پروژه روشن تر شود: 1- معنای درست تحول 2- سیره تحولی تحول خواهانی که در بالا از ایشان اسم برده شد. 3- کیفیت سریعتر و با کیفت تر خواندن روال فعلی حوزه 4- نسبت علوم جدید و تمدن مدرن با اندیشه اسلامی و دخالت این عنصر در امر تحول @ofoqemobin