💠ادامه 👇
👌بنابراین معنای ظاهری آیه همان است که بیان شد , اما در نقلی که بدون سند آمده است و معاند هم به آن نقل استناد کرد , یک تفسیر باطنی برای آیه مذکور بیان شده است که متاسفانه معاند جاهل نسبت به آن معنا بی اطلاع است .
❕مفضل روایت کرده که از امام صادق علیه السلام در باره آیه «أُحِلَّتْ لَکُم بَهِیمَةُ الأَنْعامِ» پرسیدم و فرمود: « البهیمه» در این جا به معنای«ولی» و « الانعام» به معنای «مؤمنان» است. " عن المفضل، قال: سألت الصادق (عليه السلام)، عن قول الله: أُحِلَّتْ لَكُمْ بَهِيمَةُ الْأَنْعامِ. قال: «البهيمة ها هنا: الولي، و الأنعام: المؤمنون». "
📚 تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۳۱۹، ح ۱۳
👌قرآن دارای بطون و معانی گسترده ای است , چنان که امام باقر علیه السلام فرمود ؛
« برای قرآن باطنی وجود دارد و برای آن باطن نیز ، بطن دیگری وجود دارد و قرآن ظاهری دارد و برای آن ظاهر هم ظاهر دیگری است »
« إِنَّ لِلْقُرْآنِ بَطْناً وَ لِلْبَطْنِ بَطْنٌ وَ لَهُ ظَهْرٌ وَ لِلظَّهْرِ ظَهْر »
📚بحار الانوار ج89 ص94
❗️روایت مذکور در صدد بیان یک معنای باطنی برای آیه مورد بحث است و برای رساندن این معنا از مجاز و استعاره بهره گرفته شده است , چنان که می نویسند :
"استعاره در اصطلاح به كار بردن لفظى است در غير آنچه براى آن وضع شده است (در غير معناى حقيقىاش) به جهت علاقه (پيوند) مشابهتى كه بين معنى منقول عنه (معناى حقيقى) و معنى مستعمل فيه (معناى مجازى) وجود دارد، همراه با قرينه بازدارنده از اراده معنى اصلى آن. و استعاره نيست مگر يك تشبيه مختصر، ليكن ابلغ از تشبيه است.
مانند سخن تو: «رأيت أسدا فى المدرسة» كه اصل اين استعاره «رأيت رجلا شجاعا كالاسد فى المدرسة» بوده است. تو مشبّه (لفظ رجل) و ادات تشبيه (كاف) و وجهشبه (شجاعت) را حذف كردهاى و آن را ملحق به قرينه «المدرسة» ساختهاى تا استعاره دلالت كند بر اينكه مقصود تو از «اسد» شجاع است. "
📚ترجمه و شرح جواهر البلاغة، ج2، ص: 139
👌با توجه به آنکه معنای اصلی " بهیمه " به معنای چیزی است که درک آن مشکل است و شبیه و مانندی ندارد , این لفظ به صورت مجازی و استعاره ای در مورد امامان علیهم السلام به کار رفته است , زیرا آن بزرگواران هم آن شیء خالصی هستند که شبه و نظیری از مخلوقات ندارند :
" البهيمة حينئذ من البهيم؛ بمعنى: الخالص الّذي لم يشبه غيره. "
📚تفسير كنز الدقائق و بحر الغرائب، ج4، ص: 24
👌همینطور انعام نیز به صورت مجازی در مورد مومنان به کار رفته است , زیرا مومنان نیز چون شتر و گاو و گوسفند , برای بشریت پر فایده هستند و حیات معنوی بشریت وابسته به مومنان است , چنان که حیات بدنی و دنیوی بشریت وابسته به تغذیه و پوشش گیری و استفاده های دیگر آنها از حیواناتی اهلی چون شتر و گاو و گوسفند است .
👌بنابراین همانطور که مرد شجاع را به شیر تشبیه می کنند آن هم به خاطر شجاعت , در روایت مذکور هم مومنین را به " انعام " تشبیه کرده است , آن هم به خاطر خیر و منفعت رسانی مومنین به جامعه بشریت , چنان که خداوند فرمود :
" شما بهترين امتى بوديد كه به سود انسانها آفريده شديد (چه اينكه) امر به معروف مىكنيد و نهى از منكر، و به خدا ايمان داريد " " كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ تُؤْمِنُونَ بِالله "( آل عمران ١١٠ )
👌با توجه به این توضیح چرایی استعاره آوردن از ائمه علیهم السلام به " بهیمه " و مومنین به " انعام " روشن می شود , اگر چه روایتی که این تشبیه را بیان می دارد و معاند به آن استناد کرد , بدون سند نقل شده است و از نظر سندی ضعیف است .
@Rahnamye_Behesht
https://instagram.com/porsemane_eteghadi
ipasookh.ir