🔥چهارشنبه سوری یا چهارشنبه سوزی؟
✍مرضیه رمضان قاسم
دیدگاه اسلام در مورد
🔰چهارشنبه‌سوری؟
1⃣ شکی نیست که انسان به تفریح، شادی و هیجان نیاز دارد. اما باید با مبنای عقلی و در بستری سالم انجام‌پذیرد. اگر قرار است با آتش بازی، هیجان آفرینی شود، می‌تواند مباح باشد و اسلام هم هیچ مخالفتی با آن نداشته باشد، به شرط آنکه موجب مردم آزاری، به خطر انداختن جان خود و دیگران نباشد زیرا تجاوز به حقوق مردم اعم از تجاوز به امنیت و آسایش آنها در عرف و ادیان خصوصا در اسلام نکوهش شده است.
مراسم چهارشنبه سوری چون در اغلب مواقع با حرکات خطر آفرین همراه است و
منجر به حوادث غم‌بار خطرناکی می‌شود که پایمال کردن حقوق دیگران را به همراه دارد و با معیارها و موازین عقلانی سازگار نیست مورد تایید اسلام نمی‌باشد.
2⃣ برخی معتقدند ۴شنبه سوری سنتی ملی و ایرانی است، دین و عقل حکم می‌کند که ما آن دسته از سنت‌های ملیِ متناسب با دین، عقل، خرد و دانش را بگیریم و سنت‌های ملیِ خرافیِ ضد عقلِ آفت‌زا و سعادت‌سوز را رها کنیم؛ متاسفانه برخی از ما گاه نسبت به سنت‌های ملی، گزینشی برخورد می‌کنیم، یعنی نسبت به برخی سنت‌های ملی‌‌مان مانند عفیف بودن و پوشیدگی بی‌توجه‌ایم و به آن پایبند نیستیم.
3⃣ توصیه‌ی مکرر قرآن و روایات دعوت به تفکر و نکوهش از تقلیدهای کورکورانه از پدران است تا انسان از سنت‌های ضد دین و ضد عقل رهایی یابد.
خدای سبحان در آيه ۱۰۴ و ۱۰۵ سوره‌ی مبارکه‌ی مائده می‌فرماید:«قالُوا حَسْبُنا ما وَجَدْنا عَلَیْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ كانَ آباؤُهُمْ لا یَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ لا یَهْتَدُونَ * یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا عَلَیْكُمْ أَنْفُسَكُمْ» مى‌گویند از پدران خود یافته‌ایم، ما را بس است آیا اگر پدران آنها چیزى نمى دانستند، و هدایت نیافته بودند (باز از آنها پیروى مى كنند) اى كسانى كه ایمان آورده اید! مراقب خود باشید!»
4⃣ معصومین نیز تاکید به دوری از معیارها و سنت‌های ناسازگار با موازین عقلی و شرعی داشته‌اند از جمله توصیه‌ی حضرت علی هنگامی که مالک اشتر را به منطقه مصر اعزام می‌کنند، به ایشان می‌فرمایند:در مقابل سنت‌های آن منطقه این‌گونه موضع‌گیری کند و آداب پسندیده‌اى را كه بزرگان این امّت به آن عمل كردند، و ملّت اسلام با آن پیوند خورده، و رعیّت با آن اصلاح شدند، بر هم مزن، و آدابى كه به سنّتهاى خوب گذشته زیان وارد مى‌كند، پدید نیاور»📚نهج البلاغه،نامه۵۳
5⃣ از آنجایی که آتش‌بازی‌های چهارشنبه سوری عملی متاثر از زرتشیان و مجوسیان آتش‌پرست است و بسیاری از خرافات منتهی به شرک می‌شود این خرافه نیز منجر به شرک می‌‌گردد زیرا گفتن جملاتی که در هنگام پرش از آتش بر زبان آنها جاری می‌شود نظیر اینکه: زردی من از تو سرخی تو از من که این نوعی تقدس دادن به آتش و مدد گرفتن از آن است و اینچنین الفاظ از نظر اسلام شرک تلقی می‌شود زیرا یک مسلمان علاوه بر توحید ذاتی قائل به توحید افعالی نیز هست و اینچنین جملات شرک‌آلود نافی توحید افعالی است و معتقد بودن به اینکه آتش زردی آنها را می‌گیرد و سرخی و تندرستی را به آنها می‌دهد به نوعی موثر دانستن آتش در سرنوشت خود است که چنین اعتقادی با توحید افعالی سازگاری ندارد زیرا لاحول و لا قوه الا بالله
♻️نتیجه اینکه:
بنا بر آنچه ذکر شد لازم است بدانیم برخی مسائل بیش از آنکه جنبه‌ی دینی داشته باشد جنبه‌ی فرهنگی و اجتماعی دارد و اگر فقط رویکرد دینی و مذ‌هبی آن را مورد بررسی قرار گیرد اثرگذاری لازم را نخواهد داشت، چهارشنبه سوری نیز از همین دسته مسائل است؛ بنابراین شایسته است بجای رویکرد سلبی و پردازش محتوایی، بیشتر به جنبه‌های ایجابی، هدایتگری و رویکرد صحیح مواجهه‌ی با آن پرداخته شود.
بعلاوه اینکه چهارشنبه سوری به سبک کنونی موضوعیت نداشته و جزء سنت و آئین و رسوم نیست و کسانی هم که مسئله‌ی چهارشنبه سوری را دنبال می‌کنند اغلب نوجوانان و جوانان هستند که جنبه‌ی هیجانی آن مد نظرشان است بنابراین بعید به نظر می‌رسد عمل آنها به قصد تشبّه به مجوسیان و انجام آئین آنها باشد همچنین مجوسیان هیچ‌گاه ترقه‌بازی، فشفشه‌بازی، نارنجک و ... نداشتند.
امید که مسئولین ذی‌ربط اسباب و فضای سالمی را برای نوجوانان و جوانان فراهم سازند تا با حفظ جنبه‌های ایمنی زمینه‌ی تخلیه‌ی هیجانات آنها فراهم گردد.
زیرا جهت دهی مراسم موجود به شدت سهل‌تر از حذف و یا بنیانی نو درانداختن است.
بیائیم گرمای آتش را به گرمای حضور در کنار خانواده مبدل کنیم و عید را عزا نکنیم
#چهارشنبه_سوری
#پویش_نوشتن
#مجله_افکار_بانوان_حوزوی
@AFKAREHOWZAVI