هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️اسلام در فعالیت های «اقتصادی» افراد چه محدودیت هایی را قائل شده است؟ (بخش اول) 🔸اگر در ، افراد در جهت پیشبرد «اقتصاد» از هر گونه آزادی برخوردار هستند، ولی در فعالیت های اقتصادی فرد به یک رشته محدودیت های اخلاقی و اجتماعی قائل شده است که از آزادی عمل انسان هنگام تعارض با سعادت فرد و اجتماع می کاهد. اینک به نمونه هایی از این محدودیت ها اشاره می کنیم: 1⃣در ، ارزش اقتصادی هر انسان به دانش او بستگی دارد و تنها کمیت کار نمی تواند ملاک ارزش گردد، بلکه کیفیت کار و اعمال سلیقه و ذوق و قریحه در شکل کار نیز می تواند پایه ارزش معرّفی گردد. از اميرالمؤمنين (ع) نقل است که فرمود: «قِیمَةُ کُلِّ امْرِئٍ مَا یُحْسِنُه‌؛ [۱] ارزش کار هر فرد به آنچه که خوب می داند بستگی دارد». 2⃣در اسلام هر نوع کاری موجب علقه «ملکیت» و یا سبب تعلّق حق نمی گردد؛ بلکه تنها است که چنین کاربردی دارد و مقصود از آن کاری است که به امر کمک کند و یا را به نحوی که به سود مصرف کننده تمام شود بر عهده بگیرد. بنابراین، گردآوری هیزم از صحرا و حمل سنگ از بیابان، احیا و آباد کردن زمین از طریق زراعت و یا درختکاری و یا خانه سازی و دیگر امور مفید، از نوع کارهای سودمند است که می توان آن را کار تولیدی نامید که موجب علقه «ملکیت» می گردد. 3⃣در ، «احتکار» پول و گنج کردن آن اکیداً ممنوع است؛ بلکه تأکید شده که پول باید در راه صحیح به گردش درآید و راکد و معطّل نماند. حتّی اگر اندوخته انسان به حدّ گنج هم نرسد و به صورت پول راکد در خانه بماند در این صورت اگر [درهم و دینار] به حدّ نصاب خاصی برسد باید یک چهلم آن را به عنوان «زکات» بپردازد. 4⃣همچنین در اسلام از بهره کشی به وسیله پول از طریق نیز ممنوع اعلام شده و توصیه شده که پول باید در راه صحیحی به جریان افتد تا مایه بردگی افراد نگردد. قرآن «رباخواری» را به شدت محکوم کرده و آن را یک نوع محاربه با خدا و رسولش اعلام می دارد و می فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ وَذَرُوا ما بَقِی مِنَ الرِّبا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ. فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللهِ وَ رَسُولِهِ...؛ [بقره، ۲۷۸ و ۲۷۹] اى کسانى که ایمان آورده اید! از [مخالفت فرمان] خدا بپرهیزید، و آنچه را از [سود] ربا باقى مانده، رها کنید؛ اگر ایمان دارید. و اگر چنین نکردید [و به رباخواری اصرار ورزیدید] به جنگی بزرگ از سوی خدا و رسولش [بر ضد خود] یقین کنید...». در اسلام، در مقابل ربا به جهت حلّ مسأله احتیاج افراد به وام و پول برای کسب و کار، مسأله را مطرح کرده و ثواب آن را از صدقه بالاتر دانسته است. تأسیس صندوق های «قرض الحسنه» در کشورهای اسلامی که از سوی دولت اسلامی تأمین می شود می تواند کمک شایانی به قشر مستضعف و کم درآمد جامعه داشته و افرادی را که درصدد تولید مفید هستند یاری دهد. 5⃣«اقتصاد» اسلامی با پی ریزی اصولی، امکان تمرکز ثروت در دست فرد یا گروه خاصی را به حدّاقل رسانیده است و اگر به عللی مشروع، ثروت در نقطه ای گرد آمد، برای تعدیل آن گام های مؤثری برداشته است که می تواند از تمرکزهای مضر جلوگیری کند. در بخش بعدی این نوشتار به جهاتی که مانع از تمرکز ثروت می گردد اشاره می کنیم. ... پی نوشت؛ [۱] عیون أخبار الرضا (ع)‏، ابن بابویه، محمد بن على؛ محقّق: لاجوردى، مهدى، نشر جهان، تهران، چاپ اول، ج ‏۲، ص ۵۴ 📕اسلام شناسی و پاسخ به شبهات، رضوانی، علی اصغر، مسجد مقدس جمکران، چ سوم، ص ۴۱۱ منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) @tabyinchannel