🚌 "خود «چل شیش» میرم تو پیچپیچی لار!"؛
گذری بر گاراژهای مسافربری و باربری در جهرم قدیم
به گزارش اخبار جهرم، گفته میشود اولین گاراژ یا پایانه به زبان امروزی ترمینال مسافربری جهرم در زمان قدیم، به نام شرکت میهن تور بود که بار و مسافران را به شیراز و شهرهای دیگر میبرد. این گاراژ در اول خیابان ۱۷ شهریور کنونی، جنب بانک سپه، کنار قصابی حاج آقا قصاب قرار داشت. اگر از آنجا گذر کنید هنوز تابلو قدیمی بالای سردر گاراژ را میبینید که روی آن با خط قدیم نوشته شده ایستگاه میهن تور.
بعدها این ایستگاه تعطیل شد و گاراژ مسافربری جهرم به اول بازار صفایی انتقال یافت که در گذشته به آن گاراژ احمدی میگفتند. گاراژ مرحوم احمدی جلوی بازار سرپوشیده بود که هم اکنون پارکینگ عمومی است. بعدتر گاراژی به نام گاراژ راد تأسیس شد که متعلق به آقای حاج صفایی و مکان آن در جای پاساژ مرکزی امروزی و میدان شهدا بود.
جالب آنکه در فرهنگ عامیانه قدیم جهرمی بسیار از رانندگی و کامیون و حمل بار، مقصد و... در دوبیتیهای عامیانه سخن گفته شده است:
خود «چل شیش» میرم تو پیچپیچی لار
به امید خدا و دندهی چار
خدایا این سفر آسون بگردون
برم «جهرم» بیوینم روی دلدار
با آمدن ماشینهای باری در جهرم، مسافران را روی بار سوار میکردند و البته موظف بودند در سربالاییهایی که ماشین بالا نمیرفت، علاوه بر پیادهشدن، مقداری بار نیز به دوش کشیده و بالا ببرند تا ماشین بتواند با سبکباری بالا بیاید! گاهی راهزنان بار کامیونها را در جاده میزدند؛ گاهی هم کامیون با کالاهایش در بیابان خراب میشد و شوفر برای تهیهی لوازم یدکی آن را رها میکرد؛ اما سوزنی از اموال رهاشده به سرقت نمیرفت.
اولین گاراژ در جهرم به نام اتوشاهین نیز در خیابان منوچهری (جمهوری اسلامی کنونی) جلوی میدان ترهبار سابق بود که در کنار آن گود بزرگی به نام گود حلوایی بود که فاضلاب حمام بازار در آن ریخته میشد. بعدها که مرحوم رازقی، شهردار جهرم شد این گود تبدیل به میدان بار شد.
بار زدن میوه و ترهبار در کامیون نیز در دوبیتیهای جهرمی آمده است:
تو که جار میزنی هی جار و هی جار
تو که بار میزنی ماشین خواربار
الهی ماشین خواربار بشه خُرد
که یار جهرمیم همراه خود بُرد
سپستر ترمینال مسافربری به چهار راه پارکینگ و در دههی هفتاد به ترمینال شهید رحمانیان امروزی در خارقان انتقال یافت.
نام شوفرها یا رانندگان قدیم کامیون و اتوبوس جهرم و رفتار و فرهنگ آنان نیز در ترانههای عامیانهی جهرم بازتاب دارند:
ماشین خوبه که بارش گُرجه باشه
شوفر خوبه خوراکش جوجه باشه
ماشین خوبه که بارش پمبه باشه
شوفر خوبه لبش پرخنده باشه
اول خیابان ۱۷شهریور نیز پارکینگ اتوبوسهای ایرانپیما بود که هنوز هم نوشتهی ایرانپیما را میتوان یافت.
از رانندگان قدیمی اتوبوسهای جهرم برادران مصلینژاد معروف به حسن پهلوون، رضا پهلوون و قاسم پهلوان از رانندگان شرکت تیبیتی بودند که همگی به رحمت الهی پیوستهاند. علت نامیدن رانندگان به «پهلوان» نیز از آن رو بود که جا انداختن دندههای اتوبوس و کامیون در قدیم کار سختی بود و افراد عادی از عهده آن برنمیآمدند، بنابراین شغل برخی پهلوانان جهرم که قدرت بدنی خوبی داشتند در گذشته رانندگی بود.
یک روایت عامیانه نیز میگوید علت تغییر نام منطقهی «خانهکاهدان» به «خاوران» در شهرستان خفر، به دلیل تعدد کامیونهای خاور و شوفرهای خاور در این منطقه در زمان گذشته بوده است. در دوبیتیهای قدیم جهرمی نیز از بنز خاور یاد شده است:
بیا باهم بنالیم بنز خاور
بیا تا رد بشیم از راه بندر
تو مینالی که رنگت زرد گشته
منم نالم که دلبر نیست بندر
روح همهی رانندگان قدیم جهرم شاد!
📷گاراژ اتوبوس تیبیتی جهرم در دههٔ چهل
#روزی_روزگاری_جهرم
━━━━━━━━━━━━━━━━━━━
🔻اخبار فوری، معتبر و متنوع از جهرم
در پربازدیدترین رسانهی خبری فارس
اینستاگرام👇
instagram.com/akhbarejahrom/
تلگرام👇
t.me/akhbarejahrom
سروش👇
sapp.ir/akhbarejahrom
ایتا👇
eitaa.com/akhbarejahrom
واتساپ اخبار جهرم ۱۹👇
https://chat.whatsapp.com/HgFCq61RWEDJhk18OMio6w