💠تفسیر قانون فلسفی «الماهیة من حیث هی لیست الا هی» 🔰 استاد #آیت_الله_فرحانی 🔹اگر این قانون را ذهن دقیق تلقی نکند اولین ابهامی که برای انسان پیش می آید این است که این ارتفاع نقیضین است و امکان ندارد که ماهیت من حیث هی لاموجوده و لامعدومه باشد. 🔸تا قبل از ملاصدرا می گفتند: نقیضین وقتی شکل می گیرند که ما با سلب تحصیلی و موجبه کار کنیم. یعنی نقیض موجبه، سلب تحصیلی (سالبه محصله) است. معنای سالبه محصله این است که سلب همه چیز را ببرد، لذا می گفتند «وَقَدِّمَنْ سَلْباً عَلَى الْحَيْثِيَّة حَتّى‏ يَعُمَّ عارِضَ الْمَهِيَّة» سلب تحصیلی یعنی اینکه سلب چیزی باقی نگذارد. اما در مقابل ایجاب عدولی یعنی سلب را در ناحیه محمول نگاه دارید و سلب را به یک موضوع موجود نسبت بدهی. این سلب وصف یک واقعیتی است و آن موقع یک موضوع موجود دارید و یک محمولی که در آن ، سلب وجود دارد. این غیر سلب تحصیلی است. متأسفانه در بعضی از عبارات محقق خوئی و شهید صدر این اشتباه اتفاق افتاده است وبین سلب تحصیلی و ایجاب عدولی خلط شده است. 📌ما یک دفعه می گوییم سلب در مرتبه ذات یعنی ماهیت در مرتبه ذات نه وجود دارد و نه لاوجود است. سلب در مرتبه ذات، سلب تحصیلی نیست بلکه سلب در مرتبه است. لذا وقتی می گویند ماهیت من حیث هی؛ یعنی ماهیت در مرتبه ذاتش نه این است و نه آن. این سلب تحصیلی نیست بلکه سلب در رتبه ذات، معدوله است و در نتیجه تناقض لازم نمی آید. ♻️ملاصدرا به دلیل اینکه فهم این حرفها سخت است تعبیر روانتری دارد. می فرماید: ماهیت به حمل اولی چنین است که «من حیث هی لیست الا هی». حمل اولی یعنی جنس و فصل یعنی در ذات و ذاتیات ماهیت وجود و عدم نیست. ماهیت به حمل اولی یعنی نه وجود است و نه عدم است و فقط جنس و فصل است ولی در ماهیت به حمل شایع ارتفاع و اجتماع نقیضین محال است. در مرتبه واقع، یا موجود است یا معدوم است در متن واقع نمی شود که هم موجود باشد و هم معدوم یا نه موجود باشد و نه معدوم. 👈🏻علامه طباطبایی مثل ملاصدرا می فرماید به حمل اولی فقط جنس و فصل است ولی به حمل شایع می توان همه چیز به ماهیت داد، یعنی هم طلب و هم وجود داد چون به حمل شایع است. پس شما باید بین حیث حمل اولی و شایع تفکک کنید و قانون من حیث لیست الا هی ناظر به حمل اولی است. #فلسفه #فقه_الخمینی @albayann