الفقه و الاصول
✍ محمد متقیان ✅ ارتداد در منابع روایی و فقهی متقدم 1⃣ در منابع روایی متقدم؛ 🔹؛ در با عنوان «باب المرتد» ( ج6 ص 174) و در با عنوان «باب میراث المرتد عن الاسلام»(ج7ص 152) و در با عنوان «باب حد المرتد»(ج7ص 256) 🔹 ؛ علاوه بر اخبار منفرده‌ای که در ضمن برخی ابواب آمده است، در دو باب مستقل به موضوع مرتد پرداخته است؛ در (ج3، ص 149) و در با عنوان «میراث المرتد» (ج4، ص332) 🔹 ؛ در با عنوان «میراث المرتد و من یستحق الدیة من ذوی الارحام» (ج9 ص 373) و در با عنوان «المرتد و المرتدة» (ج10ص 136) 2⃣ در منابع فقهی متقدم (از شیخ صدوق تا محقق حلی)؛ 🔹در میان فقهای متقدم، خاصی در موضوع ارتداد و احکام مرتد دیده می‌شود، با وجودی که، منابع روایی در اختیار ایشان بوده است. از میان ایشان؛ فقط شیخ مفید در با عنوان «میراث المرتد و من یستحق الدیة من ذوی الارحام» (ص 702) / ابوالصلاح حلبی در با عنوان «فصلٌ فی احکام الردة» (ص 311) / قاضی ابن براج در با عنوان «کتاب اللعان و الارتداد» (ج2 ص 306) / ابن حمزه طوسی در با عنوان «احکام المرتد و الساحر و غیرهما» (ص 424) / ابن زهره حلبی در ذیل کتاب النکاح با عنوان «فی الردة» (ص 380) / ابن ادریس حلی در با عنوان «باب اللعان و الارتداد» (ج2 ص 696)، در یک باب مستقل به این موضوع پرداخته‌اند. شیخ صدوق در و سیدمرتضی در ، ، و سلار در ، هیچ باب مستقلی را برای این موضوع نگشوده‌اند. 🔹البته روشن است که، در این میان، شیخ طوسی هم در کتاب المبسوط، کتاب مستقلی با عنوان (ج7 ص 281) می‌گشاید و هم در دو کتاب الخلاف و النهایة در ابوابی مستقل به صورتی پرمایه به موضوع مرتد و ارتداد می‌پردازد. و محقق حلی نیز در ، در کتاب الحدود با عنوان «فصلٌ فی المرتد» (ج4 ص 170) به تفصیل می‌پردازد. ↩ در میان منابع روایی متقدم، کتاب مهمترین منبع روایی موضوع ارتداد محسوب می‌شود، به دلیل تراکم اخباری که در این کتاب موجود است. و درباره منابع فقهی متقدم نیز، این سؤال جای تأمل دارد که، با وجود این منابع روایی و ریشه‌های قرآنی موضوع ارتداد، چرا در کتب فقهی متقدم بسیار ضعیف به این موضوع پرداخته شده است؟ هم به جهت دامنه پیگیری موضوع ارتداد در ابواب مختلف و هم به لحاظ حجم مسائل مطروحه. این سؤال زمانی، جدی‌تر می‌شود که، کتب ایشان با سه کتاب فقهی شیخ طوسی مقایسه گردد. @alfigh_alosul‌
272 مشاهده