⭕️#رجال| گفتاری از آیت الله مظاهری در توثیق محمد بن سنان 🔅گفته‌اند روايت ضعيف السند است ضعف سند براى چه‌؟ براى محمد بن سنان، اين محمد بن سنان توى رجال يك اختلافى روى آن است چوب غلوش را هم مى‌خورد و الا نمى‌شود محمد بن سنان را رد كرد، مى گويند غالى است مى‌گويند يك حرف‌هايى در باره ائمه طاهرين عليهم السلام مى‌زده كه اين حرف‌ها را نبايد بزند لذا مثل مرحوم نجاشى فرموده كه اين غالى است اين كذب است اين ضعيف است. 🔅اما همين مرحوم نجاشى و ديگران نقل مى‌كنند اقا امام جواد عليه السلام اين را توثيقش كرده محمد بن سنان از اصحاب حضرت رضا سلام الله عليه بوده البته روايت از امام باقر عليه السلام و امام صادق عليه السلام و موسى بن جعفر عليه السلام زياد روايت نقل مى‌كند شايد 1000 روايت ابن محمد بن سنان در كتب اربعه دارد مخصوصا در كافى آن لفظى كه اقا امام جواد عليه السلام فرمودند فرموده‌اند رضى‌الله عنه برضايى عنه و ما خالفنى و ابى قط توثيقش خيلى بالاست انصافا، و ما خالفنى و ابی قط، لذا بسيارى از بزرگان همين جمله را گرفته اند و گفته‌اند اين موثق است. فرموده‌اند من وكلاء الرضا عليه السلام والجواد عليه السلام. 🔅بالاتر از اين مرحوم علامه در خلاصه فرموده‌اند كه انه من اصحاب السر و اين ديگر خيلى بالاست بعد هم فرموده و هو كثير الروايه ازيد من الف 🔅از همه اين‌ها بگذريم غالب اصحاب اجماع از او روايت نقل مى‌كنند مثل صفوان و ابن محبوب و احمد بن محمد بن عيسى و حالا اين اصحاب اجماع نيست از كسانى است كه لايروى الا عن ثقه، 🔅ولى بالاتر از اين‌ها كه مرحوم آقاى خويى كه اين قدر اصرار در تضعيفش دارد قبول دارد اين‌ها را اين‌كه اين ابن قولويه و على بن ابراهيم در تفسيرش آمده و مرحوم آقاى خويى قبول دارد كه على بن ابراهيم رواياتى كه در تفسير على بن ابراهيم است همه موثق است ابن قولويه در كامل الزيارات خيلى از او روايت نقل مى‌كند و همين مرحوم آقاى خويى مى‌گويد كه هر روايتى در اين كامل الزيارات است اين صحيح السند است 🔅خيلى این محمد بن سنان را اهل رجال به او اهميت داده‌اند، فقط اين جمله كذاب از مرحوم نجاشى است كه غير از اين چاره‌اى هم نداريم كه معنا بكنيم كذاب يعنى انه غال، غلو، حالا اين منافات با آن رواياتش ندارد حالا غالى هم باشد يك حرفهايى هم در باره اهل بيت گفته باشد كه غلو باشد اين‌كه ضرر نمى‌زند به اين‌كه اين روايت را گفته من جدد قبرا او مثل مثالا فقد خرج عن الدين، بنابراين اين روايت اين هم كه اصرار مى‌كنم چون‌كه همين‌طور كه مرحوم علامه فرمودند اين محمد بن سنان بيش از 1000 روايت در كتب اربعه دارد مخصوصا مرحوم كلينى بنابراين نمى‌شود محمد بن سنان را بگوييم ضعيف است و رواياتش به‌درد نمى‌خورد، 🔅رواياتش به‌درد مى‌خورد صحيح السند است بايد هم بگوييم صحيح عال العال است اين قدر كه تعريف از اين محمد بن سنان شده كم افراد است كه اين قدر تعريف شده باشند اتفاقا اين جمله‌اى كه حضرت امام جواد سلام الله عليه فرموده‌اند كه رضى الله عنه برضايى عنه و ما خالفنى و ابى ايشان را با صفوان پهلوى هم گذاشته فرموده رضى‌الله عنهما برضايى عنهما و ما خالفانى وابى قط يعنى پهلوى صفوان بن يحيى كه از اصحاب اجماع است از آن 6 نفرى‌ها هم هست بنابراين روايت از نظر سند اشكال ندارد. 📚آیت الله مظاهری دروس فقه ج1 ص1648 #فقه @almorsalaat