❇️ امامت تاریخی و امامت فرا تاریخی
🎙 آیت الله محمد سروش محلاتی
✂️ برش هایی از متن:
🔻 دو تفسیر از امامت و غدیر؛ واسطه فیض و حاکم جامعه
🔸 تفسیر اول این است که امام واسطه فیض بین مبدا هستی و ماست و این واسطهگری، هم تکویناً و هم تشریعاً برقرار است. به این معنا امامت با مرگ امام پایان نمیپذیرد چون این معنا از امامت به حیات مادی وابسته نیست. از این نظر بین امام حی و امام گذشته تفاوتی نیست و این امامت را میتوان امامت فراتاریخی نامید که زمان انقضا ندارد. امام معنای دوم این است که امام یک منصب جعلی است و خداوند قرار داده است که امام متصدی حکومت باشد. این امامت مشروط به حی بودن امام است و نافی امامت به معنای اول نیست و میتوان آن را امامت تاریخی نامید.
🔸 سروش محلاتی با اشاره به نظر آیت الله بروجردی در تفسیر از غدیر گفت که ایشان امامت در تفسیر اول را اصل میدانستند و زمان امامت در معنای دوم را برای حضرت علی(ع) سپریشده تلقی میکردند و تأکید بسیار داشتند که شیعیان باید با تمرکز بر روی امامت در تفسیر اول، به مشاجرات تاریخی با اهل سنت پایان دهند. به این ترتیب هم وحدت در جامعه اسلامی حفظ خواهد شد و هم به دلیل اینکه امامت در معنای اول در بسیاری از آیات و روایات مورد تایید اهل سنت و شیعه میباشد و بسیاری از اهل سنت در مقام معنوی و سخنان تشریعی حضرت علی(ع) بحثی ندارند باعث ارتباط بیشتر اهل سنت با این وجود بزرگوار خواهد شد.
🔸 امام در این نامه با اشاره به حوادث بعد از وفات پیامبر(ص) میفرماید من خوفناک شدم که بعد از پایمال شدن حق من در حکومت با کناره گیری من مصیبتی به دین وارد شود که بزرگتر از متاع حکومت نمودن من بود که به زودی میگذرد (فَخَشِیتُ إِنْ لَمْ أَنْصُرِ الْإِسْلَامَ وَأَهْلَهُ أَنْ أَرَی فِیهِ ثَلْماً أَوْ هَدْماً، تَکُونُ الْمُصِیبَةُ بِهِ عَلَی أَعْظَمَ مِنْ فَوْتِ وِلَایتِکُمُ الَّتِی إِنَّمَا هِی مَتَاعُ أَیامٍ قَلَائِلَ، یزُولُ مِنْهَا مَا کَانَ، کَمَا یزُولُ السَّرَابُ، أَوْ کَمَا یتَقَشَّعُ السَّحَابُ – نامه ۶۲ نهج البلاغه)
🔸 امام علی(ع) در اینجا به معنای دوم ولایت اشاره دارند و نمیخواستند که موضوع حکومت ایشان باعث اختلاف در امت شود. به گفته سروش محلاتی خود حضرت علی(ع) در زمان حکومت خود، خیلی مایل به ورود به این مباحث اختلافی نبودند و میگفتند که فعلاً باید به مسئله معاویه و مشکلات روز جامعه بپردازیم. حتی خطبه شقشقیه هم که در آن به اختلافات اشاره شده است یک سیاست کلی نبوده است و خود حضرت هم فرمود که شقشقهٌ! یعنی از روی ناراحتی بسیار از ایشان صادر شده است.
🔻 نظر آیت الله بروجردی در مورد ولایت و غدیر
🔸 مرحوم آقای بروجردی دقیقاً چنین رویکردی داشتهاند به همین دلیل هم بود که هنگام انتشار کتاب الغدیر توسط علامه امینی که مورد تمجید برخی از علما قرار گرفت آیت الله بروجردی واکنش خاصی نشان نداشتند. وی با نقل خاطره ای از آیت الله بروجردی گفت که ایشان در زمان حمله اسرائیل به مصر نسبت به وضعیتی که در اصفهان به وجود آمده بود اظهار ناراحتی کرده بودند. در آن وقت علامه امینی به اصفهان آمده بودند که منبرهای ایشان به طور طبیعی تعرض نسبت به خلفا را در پی داشت.
🔸 در نگاه آیت الله بروجردی شیعیان در عین حفظ نظرات خود مبنی بر حقانیت امام علی(ع) باید روی موضوع «حجیت قول عترت» تمرکز کنند که اهل سنت هم مخالفتی با این موضوع ندارند. در واقع در نظر ایشان موضوع مرجعیت علمی و معنوی امام علی(ع) و ائمه هدی بسیار مهمتر از موضوع حکومت ایشان است که دیگر زمان آن گذشته است.
🔻 نظر آیت الله بروجردی به نقل از شهید مطهری
🔸 متأسفانه آیت الله بروجردی در این موضوع، کتاب تالیفی ندارند و این سخن ایشان مظلوم واقع شده است و حتی در سطح نخبگان هم شناخته شده نیست. محلاتی با نقل خاطره ای از شهید مطهری از شاگردان آیت الله بروجردی (اسلام و نیازهای زمان-مجموعه آثار -جلد ۲۱-صفحه ۱۲۶) از قول شهید مطهری اضافه نمود:
🔸 دو مطلب است که باید همیشه از یکدیگر تفکیک شوند. آن وقت همیشه اختلافات ما با سنی ها حل میشود و به نفع ما هم حل میشود: ۱- مسئله خلافت و زعامت ۲- مسئله امامت.
🔸 آیت الله بروجردی میگفت که نباید روی موضوع اول با سنی ها بحث کرد چون هم ابوبکر و هم حضرت علی (ع) دیگر نیستند و نباید با بحث روی این موضوع، خودمان را خسته کنیم! ولی احادیثی مانند «انی تارک فیکم الثقلین» در حجیت قول عترت پیامبر(ص) برای اهل سنت هم مورد پذیرش است ......
🔺 جهت مطالعه کامل این مطلب به لینک زیر مراجعه فرمایید:
https://andishehma.com/emammat-tarikhi-va-emamt-fra-tarikhi/
#امامت
#تاریخ
#آیت_الله_محمد_سروش_محلاتی
🖇 مارا در شبکه های اجتماعی همراهی کنید 🙏🏻:
ایتا:
https://eitaa.com/andishemaa
تلگرام:
https://t.me/andishemaa
اینستاگرام:
https://www.instagram.com/andishemaa