✍️با دو مفهوم «زکات باطنی» و «زکات ظاهری» آشنا شویم: 🔰زکات باطنی: • به اصل زکاتی که در اموال اغنیای جامعه وجود دارد، اصطلاحاً «زکات باطنی» گفته می‌شود. صاحبانِ ثروتِ بسیار، مالک تمام اموال‌شان نیستند بلکه بخش معینی از آن به سایر جامعه تعلق دارد. این حق و سهم اجتماعی یعنی «زکات»، در بدترین حالت تا جایی در سبد اموال ثروتمندان وجود دارد که به کمک آن تمام نیازهای معیشتی سایر افراد جامعه برآورده شود. اگر این حق پرداخت گردد، کل جامعه از کارکردهای شایسته آن بهره‌مند خواهد شد. «زکات» برای کسانی که توان و وضع مالی خوبی ندارند(نه لزوماً افرادی که از شدّت فقر و بیچارگی، توان تأمین ضروریات اولیه زندگی را نداشته باشند) کمک خرجی است تا بتوانند کسری معیشتی‌شان را به طور کامل با آن پر کنند و این حق در سبد اموال دیگران گذاشته شده است؛ بدین شکل، زکات‌دهندگان و زکات‌گیرندگان کل جامعه را تشکیل می‌دهند. لازم به ذکر است که مازاد زکات نیز، صرف مصالح و امور اجتماعی می‌شود. دین اسلام، زکات را به عنوان فریضه بزرگ می‌شناسد و بر تمام اغنیای مسلمان، آوردن آن در کنار «اقامه نماز»، یک واجب شرعی است. متأسفانه امروزه فقط به خاطر یک سوءفهم عمومی، به این واجب الهیِ مسلّم عمل نمی‌شود! 🔰زکات ظاهری: • به زکاتی که با یک دستورالعمل محاسباتی، تشخیص داده می‌شود اصطلاحاً «زکات ظاهری» می‌گویند.(زکات ظاهری بر زکات باطنی منطبق است نه اینکه در عرض هم قرار داشته باشند.) تا قبل از تشریع احکام اسلامی زکات - که در مدینه رخ داد - خودِ «زکات» به دلیل اعتقاد به اصل توحید، میان مؤمنین یک موضوع پذیرفته شده‌ای بود. یعنی زکات از همان ابتدا به رسمیت شناخته شد و آوردن آن همچون برپاداشتن نماز جزء شئون دین‌داری به شمار می‌رفت؛ بی‌دلیل نیست که در آیات مکّی قرآن کریم، ما شاهد استعمال واژه زکات هستیم!(همانند آیه ۳ سوره نمل که خصوصیّت جامعه مؤمن این چنین توصیف شد: «همان‌هایی كه نماز برپا مى‌دارند و زكات مى‌آورند و تنها آن‌هایند که به آخرت يقين دارند.») کاملاً روشن است که اگر اصل زکات پیش از تشریع احکام آن، برای مردم ناشناخته بود این آیات در مکّه نازل نمی‌شدند. تشریع احکام مربوط به «الگوی محاسباتی برای تشخیص زکات در اموال» که شامل چهار بخش «متعلقات»، «نصاب‌ها»، «شرایط کیفی» و «مقادیر» است، در رمضان سال دوم هجرت همراه با نزول آیه ۱۰۳ سوره توبه رقم خورد. از آن پس مسلمانان می‌توانستند زکات اموال‌شان را با دستورالعمل مفصل و بسیار دقیقی، حساب کنند. لازم به یادآوری است که در صدر اسلام، «زکات» بلافاصله بعد از قابل محاسبه شدن، به مقوله حکومتی برای اداره جامعه تبدیل شد. • مفضّل می‌گوید: نزد امام صادق(ع) بودم که مردی از ایشان پرسید: «زکات در چه مقدار از مال واجب است؟» حضرت از او پرسیدند: «منظورت زکات ظاهری است یا باطنی»؟ عرض کرد: «هر دو را می‌خواهم بدانم» حضرت فرمودند: «زکات ظاهری در هر هزار، بیست و پنج است (یک چهلم) و زکات باطنی یعنی چیزی را که برادر (ایمانی)ات از تو به آن نیازمندتر است، به خود اختصاص ندهی و از او دریغ نداری.»(کافی، ج۳، ص۵۰۰) ➖➖➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat