🎙#مصاحبه 🔻دیالکتیک صدرایی و تدارک جدایی نظر و عمل 🔹ما قرائت‌های مختلفی از دیالکتیک داریم؛ دیالکتیک کانتی داریم، دیالکتیک هگلی داریم، مارکسی داریم، دیالکتیک روی بسکار و… داریم، دیالکتیک متجزی داریم، غیرمتجزی داریم، دیالکتیک باز و دیالکتیک بسته داریم. دیالکتیک در یک کلام یعنی کل و جزء، اتصال و عدم اتصال، هم‌وقوعی تمایز درعین اتصال؛ آیا در ملاصدرا، این هم‌وقوعی درمی‌آید یا در‌ نمی‌آید؟ وحدت در کثرت همین است دیگر! وحدت می‌شود همان اتصال و کثرت هم همان تمایز است. 🔹 خودِ آقای بسکار وقتی مراحل دیالکتیکش را مطرح می‌کند، همین بحثِ وحدت در عین کثرت را مطرح می‌کند و مرحله آخرش هم می‌شود Nonduality یا همان نا دوگانه‌نگری و عدم ثنویت. 🔹 آیا در صدرا نادوگانه‌نگری نیست؟ به نظرم هست. چرا؟ چون صدرا اصالت را به‌وجود می‌دهد، نه ماهیت. پس تفکر صدرا دیالکتیکی است. اصالت ماهیت به تعبیر امام خمینی(ره)، می‌شود کثرات پراکنده، ولی وحدت در عین کثرت این‌گونه نیست. 🔹امام در تقریرات فلسفی تصریح دارد که شما با اصالت ماهیت به یک متباینات متکثر می‌رسید ولی با اصلِ شریفِ اصالت‌الوجود به این نمی‌رسید. کل‌گرایی صدرا، چون متاثر از عرفان است، توحیدی است (وحدت در عین کثرت است). در بسکار هم همین‌طور است، به‌ویژه در مرحله آخر که فرا واقعیت مطرح شده، سر از توحید و خدا در می‌آورد. بسکار البته از ماده شروع کرد، لکن در ادامه قرائتی از ماده مبتنی‌بر ضرورت، به مفهومی به‌نام غیاب رسید که درنهایت سر از وجود مطلق خداوند درآورد. 🔹بنابراین اگر دیالکتیک را یک پیوند درونی درعین ارتباطات بیرونی تعریف کنیم، این در تفکر صدرا نیز هست. اتفاقا دیالکتیک صدرایی و بسکاری به‌جهت اینکه جهت خدایی دارند خیلی هم شبیه یکدیگرند! خیلی عجیب است که کسی بداند که ملاصدرا قائل به حرکت جوهری و حرکت آن به آن است و درعین حال بگوید که صدرا دیالکتیک ندارد! 🔹اما درباره حوزه نظر و عمل باید بگویم کسانی که می‌گویند حکمت عملی و حکمت نظری، چگونه می‌خواهند این دوگانگی را تاویل کنند؟ خود این تقسیم‌بندی نوعی دوگانه‌نگری و نوعی ثنویت است. این را چطور توجیه می‌کنید؟ این ثنویت هم ریشه در جدایی نظر و عمل دارد. چه کسی گفته عمل و نظر از هم جدا هستند؟ اصلا چه کسی گفته در نظر، عمل لازم نیست؟ چه کسی گفته شما بدون عمل به نظر می‌رسید؟ شما مثلا در درکی که از حکمت نظری دارید، می‌خواهید عالَم را بشناسید که آن هم بدون عمل و مفهوم امکان‌پذیر نیست. 🔹شما چطور مفاهیم را کنار می‌زنید؟ با عمل. یک مفهوم را می‌بینید کارایی ندارد، آن را کنار می‌زنید و یک مفهوم دیگر را جایگزین می‌کنید. این کار چگونه انجام می‌شود؟ با عمل! اگر عمل نباشد، نه نظر است و نه عمل. 🎤گفت وگو با: دکتر عماد افروغ •┈┈┈┈┈••✾••┈┈┈┈┈• #فلسفه #ملاصدرا #حکمت #فلسفه_اسلامی 🔻ادامه مطلب در لینک زیر: 🌐http://fekrat.net/2809 📌آدرس کانال؛ 🆔@fekrat_net