مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیت‌الله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛ ⬅️ از منظر علمای شیعه مبدأ حاکمیت، سیادت و مشروعیتْ نصب الهی است. بر اساس این اندیشه، رأی مردم نزد شیعه جایگاهی نداشته و سبب مشروعیت نمی‌شود؛ هرچند سبب مقبولیت و قدرت است. در مقابل این اندیشه، اهل سنت مبدأ مشروعیت و سیادت را پس از پیامبر ‌اکرم (ص) مردم می‌دانند. ⬅️ مرحوم منتظری در صدد جمع میان این دو اندیشه است از این رو در نگاه ایشان جایی که حاکمیت با نصب الهی تعیین می‌شود -مانند نصب پیامبر اکرم (ص) و امامان شیعه- مردم نقشی ندارند. اما در زمان غیبت امام (عج)، علاوه بر نصب امام معصوم، رأی مردم نیز در حاکمیت مؤثر است و علاوه بر مقبولیت، سبب مشروعیت نیز دانسته می‌شود. ⬅️حکومت اسلامی در منابع دینی با اصطلاح خاصی بیان نشده است. لذا برای پاسخ به چیستی حکومت اسلامی لازم است عناصر دخیل در مفهوم حکومت اسلامی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. ⬅️ عناصر مقوم در یک مفهوم یا به نحو «علی‌التعیین» است یا به نحو «علی‌البدل». اگر یک عنصر به نحو علی‌التعیین در یک مفهوم اخذ شود، همواره در آن مفهوم حضور دارد و از آن جدا نمی‌شود. اما اگر عنصری به نحو علی‌البدل در یک مفهوم اخذ شود، حضورش در آن مفهوم تابع شرایط و عناصر دیگر خواهد بود. ⬅️ از عناصر مقوم حکومت اسلامی به نحو علی‌التعیین، اداره جامعه بر اساس شریعت جامع اسلامی است. بر این اساس قانون حاکم بر جامعه می‌بایست شریعت جامع اسلامی باشد. ⬅️ گاهی برخی پدیده‌های اجتماعی با تک تک قوانین جزئی شریعت اسلامی سازگار است، اما با مقاصد شریعت در تضاد می‌باشد. به عنوان نمونه اگر سیستم اقتصادی جامعه، بر اساس تک تک قوانین مطرح در شریعت فاقد اشکال باشد، اما با برخی مقاصد شریعت مانند عدم تجمع سرمایه نزد قشر خاصی و... در تضاد باشد، نمی‌توان آن حکومت را اسلامی دانست. ————————— 🔎@fiqhenezam_com
1 مشاهده