💠
#آموزش_حکمت_اشراق
💠
#استاد_یزدانپناه
💢بخش 1️⃣2️⃣
🌐 مقدمات متافیزیک نوری حکمت اشراق
🔘 مقدمه 3. احکام کلی نور
5️⃣اشرافات و سوانح در انوار
🔺 نورهای عالی به جهت آنکه هویت نوری دارند و مانعی برای شهود در برابر آنها وجود ندارد نورهای دانی را مشاهده می کنند اما نورهای دانی _افزون بر شهودِ نور عالی_ در همان موطن نور عالی دو چیز دیگر نیز از ناحیه نور عالی نصیب آنان می شود:
🔺 اول، اشراق های جوهری که اصل تحقق نورهای دانیِ جوهری را به جعل بسیط تأمین می سازند
🔺 دوم، اشراق های عرضی که _براساس مکاشفات اهل معرفت_ پس از تحقق نورهای دانیِ پدید آمده، از اشراق های جوهری، پیاپی از ناحیۀ نورهای عالی به صورت جعل ترکیبی به نورهای دانی می رسند. شیخ اشراق از این اشراق های عرضی به «سوانح نوریه» یاد می کند. این اشراق های عرضی و سوانح نوری، صفات و کمالات نورهای دانی را سامان می بخشند.
🔺 آنچه در این میان اهمیت فراوانی دارد، کیفیت اشراقات جوهری و عرضی است. شیخ اشراق توضیحاتی در این باره داده است که به شدت مسئله علّیت را عمق بخشیده و فلاسفه بعدی، همچون صدرالمتألهین از آن استفاده فراوان برده اند به گونه ای که امروزه ما در فلسفه اسلامی از آن به «اضافه اشراقیه» در مقابل «اضافه مقولیه» یاد می کنیم.
🔺در تحلیل سهروردی، اشراق جوهری و عرضیِ نور عالی، به انفصال چیزی از نور عالی _در اشراق جوهری_ ، یا به انتقال چیزی از نور عالی _در اشراق عرضی_ نیست، بلکه بی آنکه چیزی از نور عالی کاسته شود، نسبت (اضافه و شعاعِ) جوهری یا عرضی _که از نور عالی ضعیف تر است_ بدو قائم و بدان متوقف و وابسته است؛ یعنی در فرایند علیّت با مجموعه ای روبه رو هستیم که مرحله ای ضعیف تر از نور ، بر مرحله ای قوی تر توقف و تکیه دارد.
🔺 بعدها صدرالمتألهین طرح اشراقیه را می پذیرد ولی برخلاف شیخ اشراق که آن را به اشراق های جوهری و عرضی عالم انوار و اشراق های عرضی مادی عالم ماده اختصاص داده است، وی آن را درهمه نظام عِلّی و معلولی جریان می دهد و کیفیت پیدایش و ظهور عالم ماده از عوالم مافوق را نیز از سنخ اضافه اشراقی می شمارد. این در حالی است که سهروردی اشراق را ویژه نور تلقی کرده است. وی علیت انوار برای جواهر غاسقه مادی ر ابا واژه «ظلّ» تبیین کرده، می گوید: در نورهای پایین تر از نورالانوار دو جهت فقر و غنا وجود دارد. جهت فقر و ضعف همان است که مثلاً نورِ عقل اول (نور اقرب) وقتی خود را با نورالانوار مقایسه می کند، در خود ظلمت و تاریکی ای احساس می کند( استغساق و استظلام) و جهت غنا همان نوری است که با اشراق نورالانوار در عقل اول محقق می شود.
📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 68_70
🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی
🔗
http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac