💠 #آموزش_حکمت_اشراق 💠 #استاد_یزدانپناه 💢بخش 9️⃣3️⃣ 🌐 معاد در حکمت اشراق 1️⃣ بقای نفس 🔺 شیخ اشراق اساساً خود را درگیر مسئله ای به نام نابودی نفس با نابودی بدن نمی داند؛ زیرا وقتی وی هویت نوری نفس و مغایرت آن با بدن را به اثبات رساند، اساساً اضمحلال بدن ارتباطی نفیاً یا اثباتاً با اضمحلال نفس نخواهد داشت. 🔺 چون علت تحقق نفس _یعنی ربّ النوع انسان_ باقی است و تغییری در او روی نمی دهد، نفس نیز باقی خواهد بود و پس از مفارقت از بدن نابود نمی شود. 🔘 دو نکته 🔺1. اگر نفس قابلیت نابودی داشته باشد، این وضعیت در هنگام مقارنت با اسباب فساد و نابودی؛ یعنی در حال تعلق به بدن و عالم ماده فراهم تر است، تا آن هنگام که مفارقت از اسباب فساد یافته است؛ یعنی پس از مفارقت از بدن نه تنها نباید انتظار نابودی داشت، بلکه اسباب فنا و اضمحلال کاسته تر و شرائط بقا فراهم تر است. 🔺2. مرگ به معنای مفارقت نفس ناطقه از بدن است و علت این مفارقت فساد مزاج جسمانی است. 2️⃣ تناسخ 🔺 نفس پس از مفارقت از بدن چه می شود؟ آیا از عالم طبیعت به کلی خارج می شود، یا مجدداً به بدن انسانیِ دیگر، یا بدنِ حیوانی، یا گیاه و جمادات منتقل می شود؟🔺 دیدگاه اخیر را «نقل» یا «تناسخ» می گویند. حکمای مشاء تناسخ را با همۀ انواعش مردود می دانند. شیخ اشراق نیز در بیشتر رسائل کوتاه خود به پیروی از فلسفه مشاء، تناسخ را محال دانسته است. اما در تلویحات، ادلّه مشاء در نقد تناسخ را مطرح کرده سپس بر همۀ آنها اشکال می کند؛ همچنین ادلّه تناسخی ها را طرح و نقد می کند، ولی دیدگاه نهائی خود را ابراز نمی دارد. 🔺 آنچه شیخ اشراق را واداشته تا در آثار اصلی اش نسبت به مسئله تناسخ با احتیاط بیشتری قدم بردارد آن است که به عقیده او حکمای پیشین مانند افلاطون، با آنکه در جزئیات مسئله اختلاف داشته اند، اصل نقل و تناسخ را پذیرفته بودند. با توجه به گرایشی که شیخ اشراق به آرای پیشینیان دارد، این نرمش و تأمّل در مسئله تناسخ طبیعی خواهد بود. 🔘 دو گروه معتقدان به تناسخ 🔺 گروهی اساساً منکر معادند. 🔺 اما گروهی دیگر _که سهروردی حکمای قدیم و تناسخ گرایان اسلامی را از آن می داند و تاحدودی خود بدان ها گرایش نشان می دهد _ با آنکه اصل معاد را می پذیرند، ولی باور دارند انسان هایی که در مدت حیات دنیوی توانسته اند خود را از تعلقات دنیوی و اسارت دنیا رها سازند، پس از مفارقت از بدن به عالم نور رهسپار می شوند و تنها انسان های وابسته و اسیر دنیا گرفتار تناسخ می شوند. 🔺 دلیل این گروه از تناسخی ها آن است که علّت نفس به بدن، استکمال نفس است. کسانی که در مدّت تعلق به بدن، حدّ لازم از کمال را به دست نیاورده باشند، همان علت کماکان در آنها باقی است. 🔘 نظر نهایی سهروردی در مورد تناسخ 🔺 سهروردی سرانجام در کتاب حکمة الاشراق نگاه نهائی خود را اعلام می دارد و ادلّه منکران و معتقدان تناسخ، هر دو را ضعیف و ناکافی می شمارد و درباره وقوع تناسخ پس از مرگ برای شقاوتمندان تردید نشان می دهد. 📚 منبع: کتاب آموزش حکمت اشراق ص 135_138 🇮🇷 مؤسسه فرهنگ و تمدن توحیدی 🔗http://eitaa.com/joinchat/1134034961Cd9295a37ac