💢 پیشینه شناسی مکتب قم ❇️ در برخی وجوه تکامل یافته و ادامه دهنده مکتب سامرایی به حساب می‌آید. مکتب فقهی وحید بهبهانی منشعب شد و شاخه ای از آن به سامراء رفت و بعدها امتداد آن در قم نضج می‌یابد و شاخه دیگرش در می‌ماند که همان مکتب شیخ انصاری (ره) است و توسط شاگردانش ادامه می‌یابد. ❇️ لذا عمدتاً همان مکتبی است که با ورود آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم (آیت‌الله مؤسس) شکل می‌گیرد. البته قم پیش از این و در سال‌های بسیار دور در دوران مغول مکتبی داشته است ولی دیگر پس از آن رونقی نداشت. اوج علمی در ایران در دوران در قم و با محوریت ایشان بود. در آن زمان قم حوزه ای دایر و پر رونق داشت. اما پس از میرزای قمی هرچند بزرگانی نیز آمدند ولی دیگر حوزه قم رونقی نداشت، تا اینکه حاج شیخ به قم آمدند. یعنی وقفه صد ساله ای در این بین بوجود آمد. ❇️ به هر حال آنچه مقصود ما از مکتب قم است، حوزه پس از حاج شیخ است که با ایشان شروع شده و با مرحوم آیت الله به اوج می‌رسد. البته باید توجه داشت بین روش حاج شیخ عبدالکریم حائری و مرحوم بروجردی تفاوت هایی وجود دارد و حاج شیخ بیشتر متاثر از سامرا است و مرحوم بروجردی مستقلا تاسیس مبانی و منهج دارد. به هر روی مکتب قم دارای تفاوت جدی در حوزه روش استنباط با مکتب نجف است. 🆔 @ghaeeni