توحید سلسله‌مراتب دارد و پله‌پله است. 🔹مرحلۀ اول توحید، زبانی است؛ یعنی به زبان آوردن «لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ». وقتی كسی این عبارت را صادقانه بر زبان جاری كند، به مرتبۀ اول توحید پای گذاشته است. 🔹اگر توحید زبانی در قلب جای گرفت و برای آن پشتوانه‌سازی شد، تبدیل به توحید قلبی می‌شود. در این حال، با گفتن كلمۀ توحید، بندبند جان برای وحدانیت و یكتایی حضرت حق و دیدن جمالش در وجود می‌تپد. 🔹مرحله‌ای فراتر از توحید قلبی، توحید برهانی است؛ توحیدی كه پشتوانه‌ای آكنده از دلیل و برهان و استدلال دارد. 🔹مرحلۀ چهارمِ توحید، حضوری و شهودی است؛ همان حالت و جایگاهی كه سیدالشهدا(ع) درمناجات عارفانۀ عرفه بیانش می‌كند: «أَ یكُونُ لِغَیرِكَ‏ مِنَ‏ الظُّهُورِ مَا لَیسَ لَكَ حَتَّی یكُونَ هُوَ الْمُظْهِرَ لَكَ مَتَی غِبْتَ حَتَّی تَحْتَاجَ إِلَی دَلِیلٍ یدُلُّ عَلَیكَ.» آیا برای غیر تو ظهوری هست كه آن ظهور برای تو نباشد تا ظاهركنندۀ تو باشد؟! چه زمانی غایب بوده‌ای تا نیازمند دلیلی باشی كه بر تو دلالت كند؟! ▫️کتاب شکوه نیایش، شرح صحیفه سجادیه، ج۱، صص ۲۲۹‌-‌۲۳٠ #لحظۀ‌خوش #شکوه_نیایش_جلد1 @Hedayatnoor