امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
📌تاملی در موضوع فقه هنر (هنر یا صنعت) 🔹یکی از فقه های معاصر و نو پدید، فقه هنر است. این فقه ناظر به هر آن چیزی است که امروز در جامعه و بخصوص وزارت فرهنگ و ارشاد نامیده می شود. 🔹اما نکته مهم در این زمینه دقت در موضوع شناسی هنر است، ابتدا می بایست معنای هنر و مصادف آن از منظر حکمت اسلامی روشن شود تا قلمرو هنر و مصادیق اصیل آن از مصادیق غیر اصیل و واقعی آن شناخته شود. 🔸ضرورت این بحث زمانی روشن می شود که بدانیم تاسیس فقه های جدید صرف نام گذاری نیست بلکه با تاسیس یک رشته فقهی، در واقع یک سلسله از اصول، قواعد، حدود و تکالیف فقهی با توجه به ان نیز تولید می شود که شاید در سایر ابواب بدان نیاز نباشد. به طور قطع موضوع هنر به جهت اهمیت و کارکردهای معنوی و فرهنگی آن دارای ملاحظات، حمایت ها و یانظارت هایی است که در سایر ابواب فقهی به گستردگی آن نیست. 🔹هنر یک مفهوم حقیقی نیست بلکه مفهومی اعتباری است که به مجموعه ای از کنش ها و یا محصولات انسانی اطلاق می شود که دارای ویژگی خاص و یا کارکرد ویژه ای است. 🔸حال این پرسش مطرح می شود آن ویژگی و خصوصیت چیست که برخی از کنش ها و محصولات انسانی را ذیل عنوان هنر طبقه بندی می کند؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت هر دستگاه معرفتی و نظری در بستر فرهنگ و اجتماع، پاسخ متفاوتی می دهد. 🔹در دستگاه نظری مدرن، هنر ناظر به سطح خاصی از زندگی انسان مبتنی بر انسان شناسی اومانیستی است و بسیاری از را هم هنر می نامند. 🔸اما در حکمت و معارف دینی و انسان شناسی اسلامی، هنر مفهومی والا و متعالی دارد و هر گونه کنش و محصول انسانی که دارای نظم و یا متعلق احساس زیبایی است هنر نامیده نمی شود بلکه میان و تفاوت جوهری و ماهوی وجود دارد. با مراجعه به ادبیات دینی و فرهنگ اسلامی، آنچه هنر نامیده می شود که حداقل با برخی خصوصیات همراه باشد: ۱. زیبایی و حکمت، ۲. قدسیت و تعالی، ۳. آداب و ترتیب، ۴. تعهد سازنده و مسولیت رهایی بخشی. 🔹اگر این خصوصیت ها را خصوصیت هویت ساز در عنوان هنر قرار بدهیم بخشی از آنچه به جهت سیطره فرهنگ و اعتبار مدرنیته هنر نامیده می شود از دایره فقه هنر خارج می شود و در دایره وارد می شود. 🔸به نظر می رسد که ملاحظات، حمایت ها و کنترل ها در بسیار متفاوت از خواهد بود. https://eitaa.com/hekmat121
1 مشاهده