هدایت شده از مُنتظِرِمنتظَر
ادامه مناظره امام صادق با طبیب هندی قسمت هفتم امام: بنابراین به وجود خداوند به عنوان آفریدگار و سازنده پدیده‌ها اعتراف داری یا باز هم تردید داری؟ طبیب: توقف دارم امام که می‌دانست علت توقف او حل نشدن مسئله شناخته است و طبیب چون راه شناخت را تنها حس می‌پندارد نمی‌تواند به وجود خدا اعتراف کند به همین جهت سخن را به مسئله شناخت کشاند و فرمود: برخلاف آنچه تو میپنداری که عقل برای شناخت موجودات نیازمند حس است من معتقدم که حس برای شناخت موجودات نیازمند به عقل است. طبیب: من این مطلب را بدون دلیل روشن نخواهم پذیرفت امام: این را می‌دانیم که گاهی تمام حواس یا بعضی از آنها موقتاً تعطیل می شود و روح تدبیر بدن را به عهده می‌گیرد طبیب : این سخن شبیه به دلیل است ولی مایلم توضیح دهید امام : این را قبول نداری که روح پس از تعطیل شدن موقتی حواس در بدن باقی است؟ طبیب: چرا ولی وقتی حواست شد دیگر عقل نمی تواند چیزی را درک کند امام : آیا خواب دیده ای که مشغول خوردن و آشامیدنی؟ به طوری که احساس لذت کنی؟ طبیب: آری امام: خود را در خواب در حال خنده یا گریه و یا در حال گردش در شهرهایی که قبلاً آن را دیده ای یا اصلاً آن را ندیده ای مشاهده کرده ای به طوری که مشخصاتی را که از آن شهرها میدانی در خواب ببینی؟ طبیب :آری امام: آیا یکی از اقوام و خویشاوندان خود را که مرده است در خواب دیده ای که مانند پیش از مرگ آنها را بشناسی؟ طبیب: خیلی زیاد امام: در حال خواب به کمک کدام یک از حواس عقل تو مرده ها را شناخته و با آن ها سخن گفته واز غذای آنها خورده و در شهر گردش کرده و خنده یاگریه نموده؟ طبیب : نمی‌توانم بگویم با کدام حواس این کارها در حال خواب از حواس ساخته نیست چون حواس در حال خواب مانند مرده می شوند که نمی شنوند و نمی‌بینند امام: پس از بیدار شدن آنچه در خواب دیده ای کاملاً به یاد داری و برای دوستان نقل می کنی طبیب: همینطور است امام : کدام حس سبب می‌شود که آنچه را در خواب دیده ای در حافظه تو بماند تا پس از بیداری یادت باشد؟ طبیب: در این این امر حس دخالت ندارد امام : باز هم اعتراف می کنی که در حال خواب امور مذکور را روح که مرکز عقل است درک می کند؟ امام به سخن ادامه داد و گفتگو طول کشید تا آنجا که هیچ شعبه‌ای در مسئله شناخت خدا در دل طبیب نماد و با کمال صراحت اعلام کرد : گواهی می دهم خدایی جز الله وجود ندارد و یکتا و بی همتاست. (بحارالانوار جلد ۳ صفحه ۱۵۲ تا ۱۹۳) کانال منتظِرِمنتَظَر @montazeremontazar59