نکات جلسه «عدالت و نفی فاصله طبقاتی در استفاده از فرصت های عمومی»/ دکتر رضاتنهائی مقدم/ 35 🔹 تصور ذهنی ما این است که عدالت در دهه 60 وزن بیشتری از الان داشته است؛ اما واقعیت چیز دیگری است. سال 1365 ضریب جینی حدود 47 و 7 درصد بوده (هرچه ضریب جینی کمتر، وضع عدالت بهتر)، که در همان حال کشورهای اسکاندیناوی زیر 30 و آمریکا حدود 40 بوده است. ضریب جینی بعد از جنگ به 43 و 6 درصد می رسد و تا سال 2018 (بعد از خروج آمریکا از برجام) به 37 و 8 درصد می رسد. سال 2022 نیز ضریب جینی به 34 و 8 درصد رسیده است. 🔹 افزایش یارانه در دولت سیزدهم باعث شد که ضریب جینی کاهش یابد و به حدود 35 برسد. 🔹 وضع عدالت دهه شصت حتی از زمان آقای هاشمی هم بدتر بود. 🔹 رهبر در دهه 60 نفی فاصله طبقاتی را در استفاده از فرصت های عمومی مطرح می کنند. یعنی همه فرصت ها باید بالسویه در اختیار همه قرار گیرد. 🔹ما عدالت را توزیع پس از تولید می فهمیم. اما عدالت دو نوع است: پیش از تولید (پیشینی) و پس از تولید (پسینی). 🔹 رهبر در تاریخ 15 / 1/ 1402 بهترین راه تحقق عدالت را بیان کردند که عبارت است از مشارکت در کسب درآمد و ثروت برای همه. 🔹 راه اسلام برای ایجاد عدالت اقتصادی، اعطای آزادی اقتصادی به همه است. اشکال ما به نئولیبرالیسم این است که حق آزادی را به همه نمی دهند. 🔹 فرق نئولیبرالیسم با لیبرالیسم در این است که اصالت را به اقتصاد می دهد. همه چیز باید در خدمت اقتصاد و آزادی اقتصادی باشد. به عنوان مثال در امر آموزش شما کالائی کردن اقتصاد را مشاهده می کنید. برای همین هم برای نئولیبرالیسم مردم سالاری مهم نیست. اما از نظر اسلام بایستی فرصت ها در اختیار همه قرار گیرد تا همه برای خود تحصیل ثروت کنند و شکاف طبقاتی کاهش یابد. 🔹 لیبرال ها دخالت دولت را شر می دانند اما نئولیبرال ها آن را به نفع اقتصاد مفید می دانند؛ یعنی دولت باید به نفع آزادی اقتصادی وارد عمل شود و صرف آزادی مزخرف است. 🔹 از نظر نئولیبرال ها رسیدن به انحصار اشکالی ندارد، مانند گوگل و تسلا در آمریکا. اما نئولیبرالیسم در آلمان این گونه نیست و ما نئولیبرالیسم را معمولا از نوع آمریکایی آن میشناسیم. 🔹 سیاست گذاری های ما به سمت تحقق عدالت نیست. به عنوان مثال قبلا کالابرگ را در هر کوچه و برزن و روستایی می شد توزیع کرد، اما الان به فروشگاه های بزرگی مانند افق کوروش محدود شده و این یعنی انحصار که متضاد با عدالت است. 🔹 انحصار به معنی تعداد کم عرضه کننده هاست که قدرت تعیین کردن قیمت به آن ها می دهد. همچنین به آن ها امکان اخذ هرگونه مجوزی را با چانه زنی و نه طی کردن معمول فرآیندهای اداری می دهد. 🔹 وظیفه دولت طراحی نظم اقتصادی است که هرکس خودش بتواند کسب منفعت بکند. 🔹 کار پسینی در مورد عدالت ابتدائا و بالذات وظیفه مردم است. 🔹توزیع مواهب کار دولت و توزیع منافع کار مردم است اما دولت باید شیوه آن را مشخص کند. یعنی دولت ساز و کاری تعیین کند تا ما انفاق کنیم. 🔹 اگر زمین های داخل شهر مشهد عرضه بشود بیش از 10 درصد جمعیت شهر خانه دار می شوند. 🔹 مالکیت فکری با دیدگاه فقهی امام خمینی همخوانی ندارد. 🔹دامپینگ به معنی حذف رقییب است. مثلا در مورد اسنپ، بایستی قیمت گذاری توسط راننده انجام شود و شرکت کارمزدش را بگیرد که برعکس ان اتفاق افتاده است. 🔹 انحصار عدم بهره وری ایجاد می کند. حتی در مورد شرکت های دولتی نیز اگر به جای چند شرکت محدود، 50 شرکت خودرو تولید کنند رقابت ایجاد می شود. 🔹 عدالت باید در واقع از طریق مجلس طراحی و مطالبه شود و در این میان، نقش قوه قضائیه خیلی کم است؛ در واقع قوه قضائیه میتواند حس برقراری عدالت ایجاد کند. آدرس در بله، ایتا و اینستاگرام @jebhe_mashhad