✡ کابالا در فیلم سینمایی شاگرد جادوگر (٢)
🔮 کابالا – قبالا
1⃣ #قبالا یا #کابالا متعارف‌ترین اصطلاح سنّتی به‌کار رفته برای آموزه‌های رازوَرانه یهودیت و عرفان یهود، به‌ویژه عرفان برآمده از سده‌های میانه تا کنون است. واژهٔ قبالا به مفهومی گسترده‌تر، به تمامی جریان‌های پی‌آیند رازآلود یهودیت اشاره دارد، که از پایان دورهٔ معبد دوم پرورش یافته و به‌مثابه سازمان تاریخ یهودیت شده است.
2⃣ گرچه #یهودیت دینی توحیدی بوده و با وحی تورات بر حضرت موسی (ع) آغاز گردیده است، اما درون آن سیستمی به‌نام کابالا شکل گرفته که در بردارندهٔ آداب #جادوگری است که از سوی مذاهب ابراهیمی ممنوع اعلام شده‌اند. این موضوع، به‌خوبی نشان می‌دهد کابالا در واقع عنصری خارجی است که از بیرون به یهودیت وارد شده است.
3⃣ اما سرچشمه این عنصر کجاست؟
👈 فیبر اولیوت مورّخ یهودی، #مصر_باستان را خاستگاه کابالا می‌داند. به‌عقیدهٔ وی ریشه‌های کابالا، سنّتی است که برخی رهبران #یهودی در مصر باستان آن را آموختند و نسل به نسل به‌شکل شفاهی منتقل کردند. بنابراین کابالا ساختاری است که ریشه در #الحاد و #بت‌پرستی قبل از تورات دارد.
4⃣ هستهٔ اصلی کابالا را می‌توان در گفتارهای #تلمود و در دو بخش «خداشناسی» و «خودشناسی» دنبال کرد. #کابالیست‌ها با این مسئله مواجه بودند که چگونه می‌توان بدون بی‌حرمتی و تعدّی به مکتوبات موجود، آنها را پذیرفت که از خداوند فیضان یافته و در نتیجه تغییرناپذیرند؟!
5⃣ راه حل آنها این بود که در متون قدیمی، تنها چیزی را بخوانند که می‌خواهند کشف و ثابت کنند که این معانی از ابتدا در مکتوبات مقدس، مستور بوده است. برای اثبات آن تمهیداتی چون تغییر مرتبهٔ حروف یا به‌عبارت دیگر، جایگزین‌کردن حروفی با حروف دیگر و به‌وجود آوردن کلمات جدید، مطابق تعلیمات کابالایی را تدبیر کردند.
6⃣ کابالا از مفاهیم پیچیده و عناصر گوناگونی برخوردار است. از آنجا که هدف این مقاله بررسی انتقادی #عرفان_یهود در فیلم سینمایی #شاگرد_جادوگر است، در ادامه، ابتدا خلاصه‌ای از فیلم بیان می‌شود؛ سپس به توضیح مؤلفه‌های کابالا و در ادامهٔ هر مؤلفه، تحلیل انتقادی فیلم بر اساس آن مفهوم ارائه می‌شود.
✍ نویسنده: دکتر حفیظه مهدیان
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter