✡️ نهان‌زیستی بابیان در دوره قاجار (١) 1️⃣ با کشته شدن (که به دستور و با حمایت ناصرالدین‌شاه صورت گرفت) دشمنی بابیان با خاندان قاجار (که بابیان ایشان را «رجعت بنی‌امیه» می‌دانستند) عمیق‌تر شد. 2️⃣ در سال ۱۲۶۸ق. گروهی از بابیان به رهبری ملا (از پیروان برجستهٔ باب که از سوی او، لقب «اسم الله العظیم» داشت) به کُشتن اقدام کردند، اما ناکام ماندند. 3️⃣ پس از آن سوءقصد نافرجام بود که شدت عمل همه‌جانبه‌ای بر سایه افکند. اعدام بسیار خشونت‌بار منسوبان آن حادثه، سبب شد تا نام بابی، با حکم اعدام یا نزدیک به آن مترادف شود. 4️⃣ یکی از آثاری که این سرکوب سخت، بر بابیان باقی گذاشت، آغاز «سنّت نهان‌زیستی» در میانشان بود. به‌روایت فاضل مازندرانی: 👈 پس از حوادث سال ۱۲۶۸، به‌علت شدت تعرض دولت ناصرالدین‌شاهی، شناختگان این ، در ستر و خفا زیستند، و غالباً، مبادرت به اجهار عقیده نکردند، به‌حدی که بی‌خبران پنداشتند که کسی از مؤمنین بر جای نیست، ولی در سترِ ستر، امر تبلیغ جریان داشت… 5️⃣ بعد از ادعای میرزا حسینعلی بهاء در سال ۱۲۸۰ق. و بهائی شدن تدریجی بیشتر بابیان، گروه اقلیتی که بر اعتقاد بابی خود باقی مانده، و به نیز مشهور شدند، همچنان بر سنّت پای فشردند. ایشان، از همین رهگذر، توانستند در تاریخ معاصر ایران، نقش‌هایی گاه بسیار پایدار داشته باشند. ✍️ سیدمقداد نبوی رضوی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter