✡️ جامعهٔ آرمانی بابیان در کتاب هشت بهشت
1️⃣ #کتاب_هشت_بهشت، نگاشتهٔ #میرزا_آقاخان_کرمانی و #شیخ_احمد_روحی، یکی از آثار مهم بابیان (ازلیان) است، که در شرح احکام آیین باب، و نقد کلامی-تاریخی بر دعوت استقلالی میرزا حسینعلی بهاءالله و با ادبیاتی سخت به نگارش در آمده است.
2️⃣ نویسندگان این کتاب، برخی از «اشارات و بشارات» را دربارهٔ آیندهٔ درخشان #آیین_باب، آورده‌اند. با توجه به این گفتار، دانسته می‌شود که #بابیان (ازلیان)، در انتظار آن بودند که:
🔸 بعد از گذشت صدسال، یکی از نوادگان سیدیحیی دارابی (رهبر بابیان در جنگ نیریز فارس)، به پادشاهی بزرگی دست یابد.
🔸 اسلامبول به‌دست نخستین #پادشاه_بابی فتح می‌شود.
🔸 سلطنت #قاجار، پیش از گذشت هزار ماه از ظهور آیین باب، از میان خواهد رفت. (لیلة القدر خیر من الف شهر)
🔸 ایشان، همچنین، رواج آیین باب، توسط روحانیان موی‌زرد مسیحی! را انتظار داشتند.
3️⃣ در نگاه نویسندگان هشت بهشت، آموزه‌های باب، بیانگر آن است که سلطنت استبدادی و نظام جمهوری، جواب‌گوی ادارهٔ جامعه نیست، و تنها، باید به #سلطنت_مشروطه نظر داشت.
4️⃣ یکی از وظایف #پادشاهان_بابی در کتاب «هشت بهشت» عبارت است از:
👈 نپذیرفتن «فدیه و جزیه» از «منکرین و معاندین دین بیان»، و کُشتن هرکه «به مشعر فؤاد و توحید» نیامده، تا با این #قتل_عامه، «صلح عامه» حاصل شود!!!
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ امیرکبیر؛ سدّ راه بابیان در اشغال ایران!
1⃣ نقش #امیرکبیر در سرکوب شورش #بابیان یکی از اقدامات مهم او بود که مورد تأیید و تصریح مورّخان بابی و بهائی نیز هست.
2⃣ نورالدین چهاردهی از بزرگان ازلی و بهائی شنیده بود که #علی‌محمد_باب و #حروف_حی، درصدد تغییر سلطنت قاجاریه بوده و تمامی قوای خود را صرف برپا شدن #حکومت_بابیت کرده بودند و اگر امیرکبیر نبود، مسلّما به مقصود خود می‌رسیدند. [١]
3⃣ همان حکومت بابیّتی که غیربابیان در آن حق حیات نداشتند و می‌بایست همگی کشته شده و تمامی آثار ادیان قبل در آن از بین برده می‌شد! [٢]
4⃣ لذا امیرکبیر که در مقابل خشونت و بربریّت بابیان ایستادگی کرد و از تصاحب ایران به‌دست شورشیان تمامیت‌خواه و خون‌خوار بابی جلوگیری کرد، با بدترین صفات ممکن توسط پیشوان بابی و بهائی از او یاد شده است.
5⃣ همچنان که درباره‌ی او در کتاب‌های بهائیت می‌خوانیم:
👈 «میرزا تقی‌خان امیرکبیر فرزند مشهدی قربان آشپز قائم‌مقام فراهانی بود... القابش در آثار الهیّه امیر سفّاک، اتابک سفّاک، تقی سفّاک، و اتابک غدّار است». [٣]
6⃣ و یا آن‌جا که فاضل مازندرانی می‌نویسد:
👈 «ميرزا تقی‌خان و ناصرالدين شاه و سعيدالعلماء بارفروشی، نزد طايفه بابيّه در درجه‌ی اولی از نفرت و لعن قرار داشته رجعت اعدا و قاتلين ائمه هدی به‌شمار آمدند». [۴]
7⃣ این در حالی‌است که پیشوایان #بهائی در شعار مدعی بودند:
👈 «کلمه‌ی ناسزا در حقّ احدی بر لسان نرانيد اگر چه دشمن باشد». [۵] و یا:
👈 «بايد با کلّ، حتّی دشمنان به نهايت روح و ريحان مُحِبّ و مهربان بود». [۶]
8⃣ راز همه‌ی این بدگویی‌ها نسبت به امیرکبیر به‌خاطر تدبیر، مقاومت و ایستادگی او در برابر فتنه‌ی #بابیت بود. چراکه امیرکبیر زمانی صدارت را پس از حاجی #میرزا_آقاسی به‌دست گرفت که به‌خاطر بی‌تدبیری و وابستگی او به روس‌ها، از علی‌محمد باب در ذهن مردم، شخصی نورانی و قهرمان ساخته شده بود و با روی کار آمدن امیرکبیر، تمام نقشه‌های سران بابی برای تسخیر ایران، نقش بر آب شد.
📚 منابع:
[١] نورالدین چهاردهی، باب کیست و سخن و او چیست، صص ٨۴-٨۵
[٢] جهت مطالعهٔ بیشتر، بنگرید به مقالهٔ: «نگاهی یک‌سویه به جریان بابی‌گری در زمان قاجار» در سایت ادیان‌نت
[٣] رياض قديمى، سلطان رسل حضرت رّب اعلى، نسخه الکترونیکی، صص ٣۶-٣٧
[۴] فاضل مازندرانی، تاریخ ظهورالحق، نسخه الکترونیکی، ج٣، ص٢١٢
[۵] ج. اي. اسلمنت، بهاءالله و عصر جديد، ترجمه ع. بشير إلهي، برزیل: دارالنشر البهائیه، ١٩٨٨م، ص٩٩
[۶] عباس افندی، مكاتيب، مصر: کردستان العلمیه، ١٩١٠م، ج١، ص٣٠۶
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ لایه‌های زیرین تکاپوهای فعالان بابی ازلی (۱)
1️⃣ #بابیان (ازلیان)، و از آن جمله، کسانی از ایشان که بر ضد حکومت قاجار تکاپو داشتند، آینده‌ای روشن را پیش روی خویش می‌دیدند و براساس #تعالیم_باب، مطمئن بودند که پادشاهانی خواهند یافت، و توسط آنان، بر دشمنان خود، پیروز خواهند شد.
2️⃣ با تأمل در سیر تکاپوهای فعالان بابی ضد قاجار، تأثیر دو بشارت از آن نویدها را در افزایش تکاپوهای ایشان می‌توان دید، گو این‌که بیشتر آن بشارت‌ها عملی نشد. نخستین بشارت، به 👈 «ذلت اعداء الله، و نصرت و ظفر اهل الله» بازمی‌گشت، و دومی، به 👈 «انقراض دولت قاجار» اشارت داشت.
3️⃣ در کتاب «هشت بهشت»، آمده:
👈 «[خداوند،] بشارت می‌دهد ذلّت اعداء الله را قبل از انقضای ۶۵سال از ظهور بیان، و نصرت و ظفر اهل الله را.»
4️⃣ در ادبیات باب، واژهٔ #بیان، هم به تمام آثار او، و هم به‌طور ویژه، به دو کتاب «بيان عربی» و «بیان فارسی» گفته می‌شد. در حالت نخست، شروع نگارش بیان، آغاز دعوت باب، و در حدود سال ۱۲۶۰ق است، و در حالت دوم، شروع نگارش بیان، حدود سال ۱۲۶۴ق است. بنابراین، بابیان، بر آن بودند که پیش از گذشت ۶۵سال از سال ۱۲۶۰ یا ۱۲۶۴ق، به «نصرت و ظفر» دست یافته، «ذلّت اعداء الله» را خواهند دید.
5️⃣ در این مرحله، برای محاسبهٔ ۶۵سال، دو حالت، وجود دارد. محاسبه بر اساس تقویم هجری قمری، و محاسبه بر اساس #تقویم_بیانی. که در هر دو حالت، به دو سال ۱۳۲۵ و ۱۳۲۹ق می‌رسیم.
6️⃣ هنگامی‌که این بشارت به حدّ پایانی خود نزدیک می‌شد، تکاپوگران #بابی چون میرزا نصرالله #ملک‌المتکلمین، #سیدجمال‌الدین_واعظ، و حاج میرزا #یحیی_دولت‌آبادی، دیگر تکاپوگران بابی و یا هم‌مسلکانشان در مخالفت با حکومت قاجار را در باغ میرزا سلیمان‌خان میکده جمع کردند، تا با تمرکز بیشتری به فعالیت بپردازند. تکاپوهای ایشان، سرانجام، به نقش‌آفرینی اساسی در تکوین جنبش #مشروطه، و نیز دخالت در پیشرفت آن، انجامید.
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ لایه‌های زیرین تکاپوهای فعالان بابی ازلی (٢)
💥 بشارت دوم: انقراض دولت قاجار
1️⃣ در کتاب «هشت بهشت» آمده:
👈 «[خداوند،] بشارت می‌دهد انقراض دولت قاجار را قبل از انقضای هزار ماه از دین بیان (ليلة القدر خير من الف شهر).»
2️⃣ قبلاً گذشت که #بابیان، خاندان #قاجار را «رجعت بنی‌امیه» می‌دانستند، و «خبر زوال‌شان را مانند زوال بنی‌امیه به‌دست بني‌العباس، متداول می‌داشتند.» در روایات شیعی، در تفسیر آیه‌ی «ليلة القدر خير من الف شهر»، دربارهٔ هزارماه از دوران حکومت بنی‌امیه، سخن به میان آمده است.
3️⃣ برای به‌دست آوردن زمان این بشارت نیز ابتدا، همان دو معنی بیان را باید در نظر گرفت، و دو سال ۱۲۶۰ و ۱۲۶۴ق را باید نقطهٔ آغاز قرار داد. سپس، با بهره‌گیری از دو تقویم هجری قمری، و بیانی، محاسبه را باید پی گرفت.
4️⃣ در حالت نخست، هزارماه، در حدود ٨۳سال هجری قمری بوده، و در حالت دوم، در حدود ۵۲سال بیانی است. با این حساب، به چهار عدد می‌رسیم: ۱۳۴۳ و ۱۳۴۷ق (با تقویم هجری)، و ۱۳۱۲ و ۱۳۱۶ق (با تقویم بیانی).
5️⃣ دیده می‌شود که #ناصرالدین‌شاه قاجار (قاتل باب)، در پایان سال ۱۳۱۳ق کشته شد، و سلسلهٔ قاجار نیز در سال ۱۳۴۴ق جای خود را به سلسلهٔ پهلوی داد.
6️⃣ تکاپوگران #بابی، ابتدا چون در محاسبهٔ آن هزارماهِ وعده داده شده، #تقویم_بیانی را مبنا قرار داده، و به آن حدود زمانی رسیدند، ناصرالدین‌شاه را کُشتند. اما، چون دیدند که سلطنت قاجار به اضمحلال نرسید، تقویم #هجری_قمری را مبنا قرار دادند، و از قضا، توانستند همراه با دیگر صاحبان نفع در زوال سلطنت قاجار (ازجمله، بریتانیا) به آن هدف نیز دست یابند، و «بنی‌امیه» را از صفحهٔ روزگار برچینند!!!
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ برخی تکاپوهای سیاسی فعالان بابی ازلی
📚 با مطالعه در منابع تاریخی عصر قاجار، برخی تکاپوهای فعالان #بابی (ازلی) را می‌توان یافت. این تکاپوها، بدین قرارند:
1️⃣ تلاش نافرجام برای کشتن #ناصرالدین‌شاه (۱۲۶۸ق.)؛
2️⃣ همراهی با #میرزا_ملکم‌خان در #فراموشخانه (حدود ۱۲۷۵ تا ۱۲۷۸ق.)؛
3️⃣ همراهی با #سیدجمال‌الدین_افغانی (اسدآبادی) در اولین (۱۳۰۴ق.) و دومین مسافرتش به ایران (۱۳۰۷ و ۱۳۰۸ق.)؛
4️⃣ تکاپو بر ضد ناصرالدین‌شاه پس از اخراج سیدجمال‌الدین (۱۳۰۸ق.)؛
5️⃣ همراهی جدی با سیدجمال‌الدین در جنبش اتحاد اسلام (۱۳۱۰ تا ۱۳۱۴ق.)؛
6️⃣ نقش اساسی در کُشتن ناصرالدین‌شاه قاجار (۱۳۱۳ ق.)؛
7️⃣ دخالت در نهضت مدارس جدید و نیز روزنامه‌نگاری عصر مظفری (۱۳۱۴ تا ۱۳۲۴ق.)؛
8️⃣ نقش اساسی در تکوین و پیشبرد جنبش #مشروطیت (۱۳۲۲ تا ۱۳۲۷ق.)؛
9️⃣ تلاش برای قدرت‌یابی #ظل‌السلطان، در سال‌های مشروطیت (۱۳۲۵ق.)؛
و…
💥 با این ترتیب، دانسته می‌شود، #بابیان (ازلیان)، با آن‌که به‌سبب شرایط روزگار، و بعد، از جهت عدم تبلیغ، از نظر جمعیت، رو به افول رفتند، اما، از میان‌شان، تکاپوگرانی برخاستند که در عصر قاجار کارهای مهمی صورت دادند.
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ سنت نهان‌نگاری بابیان
1️⃣ #بابیان (ازلیان)، در نگارش مهم‌ترین منابع تاریخی نیمهٔ دوم سلطنت قاجار دخالت داشتند. ایشان، بر اساس سنت #نهان‌زیستی و کتمان عقیده، بسیاری از واقعیات را به‌شکلی خاص نوشته‌اند که برای همه قابل تشخیص نیست.
2️⃣ دانستن حقیقت، تنها با مطالعهٔ تطبیقی، و سنجیدن آن نگاشته‌ها با آثار و اسناد دیگر (که بیشتر، خطّی و چاپ‌نشده هستند) امکان‌پذیر است.
3️⃣ با بررسی منابع تاریخی #مشروطه، دانسته می‌شود که اغلب منابعی که مورد توجه پژوهشگران است، حاصل کار تکاپوگران #بابی (ازلی) ضد قاجار است. این منابع، بدین قرارند:
🔸 حیات یحیی، اثر: میرزا یحیی دولت‌آبادی؛
🔸 واقعات اتفاقیه در روزگار، اثر: شیخ محمدمهدی شریف کاشانی؛
🔸 خاطرات حاج سیاح، اثر: حاج محمدعلی سیاح محلاتی؛
🔸 تاریخ بیداری ایرانیان، اثر: میرزا محمد ناظم‌الاسلام کرمانی؛
🔸 تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، اثر: شیخ احمد مجدالاسلام کرمانی؛
🔸 تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، اثر: مهدی ملک‌زاده.
💥 همچنین، باید از #ادوارد_براون (دوست و همراه صمیمی بابیان) یاد کرد. او نیز با نگارش کتابی (که با نام «انقلاب ایران» ترجمه شده) در همین گروه قرار می‌گیرد.
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡ آخوند ملا محمدجعفر کرمانی؛ بابی ازلی مخفی (١)
1⃣ برجسته‌ترین شخصیت #بابیان کرمان، و بلکه مؤسس #آیین_باب در آن شهر، #ملا_محمدجعفر_کرمانی (حدود ۱۲۴۱ تا ۱٣۱۱ق.) است. وی، ابتدا، #شیخی بود، و از شاگردان رهبر وقت شیخیان کرمان، حاج محمدکریم خان کرمانی، محسوب می‌شد.
2⃣ ملا محمدجعفر، در حدود نوزده سال داشت که دعوی #علی‌محمد_باب آشکار شد. او، در همان سال نخستِ دعوتِ باب، به‌وسیلهٔ #ملا_صادق_خراسانی، به جمع پیروان او پیوست.
3⃣ هنگام ورود ملا محمدعلی بارفروشی (معروف به «قدّوس») به کرمان، از او پذیرایی کرد، و وسایل حرکتش به مازندران را فراهم ساخت. قدّوس، از سوی #باب دستور داشت تا به تبلیغ حاج محمدکریم خان بپردازد، اما توفیق نیافت.
4⃣ ملا محمد جعفر کرمانی، بعد از ظهور دعویِ «من یظهره اللهی» از سوی میرزا حسینعلی #بهاءالله، او را تمکین نکرده، و همچنان بر زعامت #میرزا_یحیی_صبح_ازل (که به‌عنوان جانشین باب شناخته می‌شد) تأکید نمود، و به‌همراه چهار فرزندش، همچنان بر اعتقاد #بابی خویش پابرجا ماند.
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ سیر دعاوی علی‌محمد باب (٢)
1️⃣ #علی‌محمد_باب در آثارش مردم را به یاری امام دوازدهم فرامی‌خواند. البته این یاری‌رسانی، باید از مجرای خود او -که باب امام بود- انجام می‌شد!!
2️⃣ به‌سبب تکاپوهای #بابیان، و نیز برخوردهای مخالفان ایشان، سه جنگ بزرگ، در مازندران، زنجان، و نیریز روی داد. بابیان، در آن جنگ‌ها به‌سختی با نیروهای دولتی جنگیدند، و ایشان را مدت‌ها سرگردان کردند.
3️⃣ دعوت باب به امام حیّ غائب، و زمینه‌سازی برای #ظهور او، تا سال ۱۲۶۴ق. ادامه داشت. اما وی، در آن سال، زمانی که در زندان ماکو اقامت داشت، به نَسخ شریعت اسلام پرداخت و خود را «قائم آل‌محمد» خواند!
4️⃣ از همین‌رو، برخی از پیروان باب که او را نمایندهٔ امام غائب مُنْتَظَر، و زمینه‌سازِ #ظهور او می‌دانستند، با ظهور دعویِ جدید باب، از اطرافش، پراکنده شدند.
5️⃣ #امیرکبیر از آن‌رو که شورش‌های بابیان را به ضرر مملکت می‌دید، به سرکوب همه‌جانبهٔ ایشان پرداخت و سرانجام، به کُشتن باب فرمان داد. #باب، در روز ۲۸ شعبان ۱۲۶۶ق. در تبریز کشته شد.
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ تکاپوهای بابی میرزا آقاخان کرمانی (٣)
💥 برگی دیگر از پروندهٔ #بت‌شناسی
1️⃣ این کار [نگارش کتاب ضد بابی]، در نگاه نخست، ممکن است عجیب بنماید، اما باید دانست که این دو کتاب ضد بابی، توسط خود #بابیان نسخه‌برداری شده و پخش می‌شدند!!
2️⃣ با فرض پذیرش تغییر کیش میرزا آقاخان، آیا می‌توان پذیرفت که بابیان کتابی ضد دینی را رونویسی کرده، و پخش کنند؟!!
3️⃣ #میرزا_آقاخان_کرمانی در حدود سال ۱۳۱۰ق. (حدود سه سال پیش از مرگ)، کتابی را با عنوان «فصل الخطاب فی ترجمة احوال الباب» تهیه کرد، و به جانب‌داری از آیین او پرداخت. همچنین، در نامه‌ای که در سال ۱۳۱۲ق. به یکی از بستگانش در کرمان نگاشت، احکام #آیین_باب را «قوانین آسمانی» خواند!
4️⃣ بنابراین، برای نگارش کتاب‌های ضد دینی میرزا آقاخان کرمانی باید دلیلی دیگر را سراغ گرفت، و نگارش آن‌ها را نمودی از همان سنّت #نهان‌زیستی بابیان (ازلیان) در عصر قاجار دانست.
5️⃣ ماجرا از این قرار است که مبلّغان #بابی_مخفی از آثار به‌ظاهر ضددینی میرزا آقاخان کرمانی چون #صد_خطابه بدین شکل بهره می‌بردند که: ابتدا با دادن این کتاب به مخاطب او را با هر نوع #دین مخالف می‌کردند.
6️⃣ پس از آن، با به‌دست دادن کتاب دیگر میرزا آقاخان به‌نام #هشت_بهشت (که در تأیید آیین باب است)، #بابیت را طریقتی مناسب خوانده و #باب را یک «مصلح اجتماعی» که می‌خواست #خرافات دینی را براندازد، معرفی می‌کردند و مخاطب را وارد مسلک بابیت می‌کردند!
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ ادوارد براون در خدمت بابیان ازلی (١)
1️⃣ نخستین آشنایی #ادوارد_براون با #بابیان، زمانی بود که در کتابخانه دانشگاه کمبریج با کتاب «مذاهب و فلسفه در آسیای وسطى»، تألیف کنت دو گوبینو، مواجه شد.
2️⃣ بخشی از آن کتاب که دربارهٔ #تاریخ_بابیان است، توجه براون را به خود جلب کرد. وی در سال ۱۳۰۵ق به ایران آمد تا #بابیان را از نزدیک ببیند. مسافرت او یک سال طول کشید و گزارش آن در کتاب «یک سال در میان ایرانیان» آورده شد.
3️⃣ براون در مسافرت به ایران ۲۷سال داشت. در سال ۱۳۰۷ق به فاماگوستا و عکا رفت تا با میرزا یحیی #صبح_ازل و میرزا حسینعلی #بهاءالله دیدار کند. رابطهٔ براون با بهائیان با فراز و نشیب روبه‌رو شد اما ارتباطش با بابیان (ازلیان) همواره دوستانه بود.
4️⃣ این شرق‌شناس انگلیسی، که باید یک «بابی‌پژوه» نیز نامیده شود، پس از بازگشت به انگلستان، به چاپ و انتشار آثار #بابی و #بهائی، و نیز نگارش مقالات و آثاری در این موضوع پرداخت. ازجمله کتاب «تاریخ جدید» اثر میرزا حسین همدانی را به انگلیسی برگرداند.
5️⃣ براون، زمانی‌که به کار بر روی کتاب «تاریخ جدید» مشغول بود، دانست که این کتاب از روی تاریخی قدیمی‌تر نگاشته شده است. آگاهی از وجود آن تاریخ، وی را به تکاپو برای یافتنش کشاند. سرانجام نسخه‌ای از #نقطة_الکاف را در کتابخانه ملّی پاریس یافت.
6️⃣ وی پس از تفحّص در کتاب،را دانست #بهائیان در نگارش تاریخ جدید، هر آنچه در بزرگداشت مقام صبح ازل در «نقطة الکاف» بوده، حذف کرده‌اند. براون این موضوع را به‌تفصیل در مقدمهٔ «نقطة الکاف» آورد و موارد #تحریف را نیز به‌طور دقیق شرح داد.
✍️ نویسنده: سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ ادوارد براون در خدمت بابیان ازلی (٢)
1️⃣ واکنش #بهائیان به کتاب «نقطة الکاف» و مقدمهٔ آن بسیار سخت بود. آنان کوشش کردند تا آن کتاب را که آشکارا به بزرگی مقام #صبح_ازل نزد #باب اشارت داشت، بی‌اصالت و ساختهٔ دست بابیان (ازلیان) جلوه دهند.
2️⃣ در ادامه به دستور #عبدالبهاء، کتاب «کشف‌الغطاء عن حیل الاعداء» از سوی دو مبلّغ مشهور #بهائی (میرزا ابوالفضل گلپایگانی و سید مهدی گلپایگانی) به نگارش درآمد و با ادبیاتی سخت به نکوهش صبح ازل، پیروانش، و براون پرداخت.
3️⃣ رابطهٔ #ادوارد_براون با #بهائیان پس از طبع «نقطة الکاف» صمیمی نبود. اما براون را باید دوستدار #بابیان (ازلیان) دانست. به‌نوشتهٔ بابیان، وی پس از ملاقات با صبح ازل، بارها به قبرس رفت و با او دیدارهایی داشت.
4️⃣ نخستین نامه‌ای که براون به صبح ازل نگاشت، چنان رویکردی دارد که اگر خواننده از هویّت نویسندهٔ آن آگاه نباشد، به یقین خواهد گفت که آن را یک #بابی نگاشته است!
5️⃣ تصویر دست‌خطی دیگر از براون خطاب به صبح ازل نیز نشان‌دهندهٔ تعبیرات دینی جدّی او خطاب به رهبر بابیان است. براون نامه را با «بسم الله الواحد المستعان» آغاز کرده، و بالای کلمهٔ «الواحد»، عدد ۱۹ را نیز نوشته است. «واحد» در محاسبات ابجدی، همان عدد ۱۹ است، و در اعتقاد بابیان جایگاه ویژه‌ای دارد.
6️⃣ براون، به دخالت بابیان (ازلیان) در #مشروطه اشاره کرده و البته تنها از دو نفر آنان، یعنی: «ملک‌المتکلمین» و «میرزا جهانگیرخان شیرازی» نام برده است. علت نام نبردن از دیگر بابیان آن بود که سایر بابیان (برخلاف آن دو نفر) هنوز زنده بودند! این سخن، بیانگر دوستی تام و تمام براون با بابیان است. او نیز به سنّت #نهان‌زیستی ایشان التزام داشت و نمی‌خواست دوستانش شناخته شوند.
✍️ نویسنده: سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter