✡ ساسونها، سپهسالار و تریاک ایران (5)
💠 ساسونها و میرزا حسینخان سپهسالار (2)
1️⃣ #میرزا_حسینخان_سپهسالار مشوّق سفرهای #ناصرالدینشاه به انگلستان بود.
2️⃣ در همین سفرها بود که شاه قجر با #لرد_روچیلد و برادرانش آشنایی یافت.
3️⃣ ناصرالدینشاه در ملاقاتی به سبیل مزاح طرح تأسیس یک #دولت_یهودی را به #روچیلد پیشنهاد نمود!
4️⃣ فریدون آدمیت گفتار ناصرالدینشاه را در این باب، به نقل از سفرنامه او، چنین میآورد:
🔸 روچیلد حمایت یهودیها را زیاد میکرد، و از یهودیهای ایران حرف میزد، و استدعای آسایش آنها را مینمود. به او گفتم: شنیدهام شما برادرها هزار کرور پول دارید. من بهتر آن میدانم که پنجاه کرور به یک دولت بزرگی یا کوچکی داده، مملکتی را خریده و یهودیهای تمام دنیا را در آنجا جمع کنید و خودتان رئیس آنها بشوید، و همه را آسوده راه ببرید که اینطور متفرق و پریشان نباشید. بسیار خندیدم، و هیچ جوابی نداد.
5️⃣ چه بسا این ریشخند تلخ شاه قجر در تکوین اندیشه #دولت_یهود و پیدایش دولت [جعلی] #اسرائیل بیتأثیر نبوده است.
✍️ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده:
👉 http://yon.ir/sassoons
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسونها، سپهسالار و تریاک ایران (6)
💠 ساسونها و میرزا حسینخان سپهسالار (3)
1️⃣ میدانیم که معاشرین #ناصرالدینشاه در سفرهای انگلیس، تنها #روچیلدها نبودند، بلکه #ساسونها نیز بهعنوان نزدیکترین دوستان ولیعهد انگلیس در این معرکه جایگاه خاص داشتند.
2️⃣ دنیس رایت مینویسد: شاه به اتفاق ولیعهد انگلیس و همسرش و دیگر اعضای خانواده سلطنتی به تماشاخانه امپایر رفتند و برنامه سرگرمکننده بسیار مجللی را تماشا کردند. تئاتر را اختصاصاً برای این برنامه اجاره کرده بودند و هزینه نمایش را #آلبرت_ساسون پرداخته بود، که پس از اندوختن مال و مکنت فراوان در هندوستان و خاور دور اینک در انگلیس اقامت گزیده بود و در کنار روچیلدها از معاشران نزدیک ولیعهد به شمار میرفت.
3️⃣ و میدانیم که 8 ماه پس از آغاز صدارت #میرزا_حسینخان_سپهسالار بود که امتیازنامه معروف #رویتر یهودی، که در واقع به معنای فروش سرزمین ایران بود، منعقد شد.
4️⃣ کار در اینجا به پایان نرسید و آنگاه که #امتیاز_رویتر به شکست انجامید، با نقش مؤثر سپهسالار این دعوی کهنه در پوشش طرح «کمپانی بینالمللی راهآهن ایران» تجدید شد و اینبار دست #لرد_روچیلد_اول (بعنوان شریک اصلی این توطئه) نمایان گردید و با وساطت #راندولف_چرچیل (وزیر وقت هندوستان و پدر وینستون چرچیل) تلاش شد تا پای دولت آلمان، بهعنوان حامی امتیاز، به این معرکه کشانده شود.
5️⃣ و بالاخره در آستانه دومین سفر ناصرالدینشاه به انگلیس قضیه «فیصله یافت» و بهعنوان غرامت لغو امتیاز رویتر، «امتیازنامه گرانبهای» دیگری به #الیگارشی_یهودی انگلیس واگذار شد! به نوشته دنیس رایت:
🔸 ...با بارون رویتر بر سر دریافت غرامت برای لغو ناگهانی امتیازنامهای که بهنام وی صادر شده بود، فیصله یافت. بعنوان غرامت اکنون امتیازنامهی گرانبهایی برای عملیات بانکی و بهرهبرداری از معادن به رویتر اعطا شد که با مشارکت #ساسون و شرکا به تأسیس #بانک_شاهنشاهی_ایران انجامید.
✍️ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده:
👉 http://yon.ir/sassoons
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #یهود_و_مواد_مخدر
✡ ساسونها و روچیلدها - سپهسالار و رویتر (٢)
1️⃣ #میرزا_حسینخان_سپهسالار مشوّق سفرهای #ناصرالدینشاه به انگلستان بود. در همین سفرها بود که شاه قجر با #لرد_روچیلد و برادرانش آشنایی یافت.
2⃣ ناصرالدینشاه در ملاقاتی بهشوخی طرح تأسیس یک #دولت_یهودی را به #روچیلد پیشنهاد نمود! فریدون آدمیت گفتار ناصرالدینشاه را در این باب، به نقل از سفرنامه او، چنین میآورد:
👈 روچیلد حمایت یهودیها را زیاد میکرد، و از یهودیهای ایران حرف میزد، و استدعای آسایش آنها را مینمود. به او گفتم: شنیدهام شما برادرها هزار کرور پول دارید. من بهتر آن میدانم که پنجاه کرور به یک دولت بزرگی یا کوچکی داده، مملکتی را خریده و یهودیهای تمام دنیا را در آنجا جمع کنید و خودتان رئیس آنها بشوید، و همه را آسوده راه ببرید که اینطور متفرق و پریشان نباشید. بسیار خندیدم، و هیچ جوابی نداد.
3⃣ چهبسا این ریشخند تلخ شاه قجر در تکوین اندیشهٔ #دولت_یهود و پیدایش دولت [جعلی] #اسرائیل بیتأثیر نبوده است.
✍️ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ ساسونها و روچیلدها - سپهسالار و رویتر (٣)
1️⃣ معاشرین #ناصرالدینشاه در سفرهای انگلیس، تنها #روچیلدها نبودند، بلکه #ساسونها نیز بهعنوان نزدیکترین دوستان ولیعهد انگلیس در این معرکه جایگاه خاص داشتند.
2️⃣ دنیس رایت مینویسد: شاه بهاتفاق ولیعهد انگلیس و همسرش و دیگر اعضای خانواده سلطنتی به تماشاخانه امپایر رفتند و برنامه سرگرمکننده بسیار مجللی را تماشا کردند. تئاتر را اختصاصاً برای این برنامه اجاره کرده بودند و هزینه نمایش را #آلبرت_ساسون پرداخته بود، که پس از اندوختن مال و مکنت فراوان در هندوستان و خاور دور اینک در انگلیس اقامت گزیده بود و در کنار روچیلدها از معاشران نزدیک ولیعهد بهشمار میرفت.
3️⃣ هشت ماه پس از آغاز صدارت #میرزا_حسینخان_سپهسالار امتیازنامهٔ معروف #رویتر یهودی، که در واقع بهمعنای #فروش_سرزمین_ایران بود، منعقد شد.
4️⃣ آنگاه که #امتیاز_رویتر به شکست انجامید، با نقش مؤثر سپهسالار این دعوی کهنه در پوشش طرح «کمپانی بینالمللی راهآهن ایران» تجدید شد و اینبار دست #لرد_روچیلد_اول (بهعنوان شریک اصلی این توطئه) نمایان گردید و با وساطت #راندولف_چرچیل (وزیر وقت هندوستان و پدر وینستون چرچیل) تلاش شد تا پای دولت آلمان، بهعنوان حامی امتیاز، به این معرکه کشانده شود.
5️⃣ بالاخره در آستانهٔ دومین سفر ناصرالدینشاه به انگلیس قضیه «فیصله یافت» و بهعنوان غرامتِ لغو امتیاز رویتر، «امتیازنامهٔ گرانبهای» دیگری به #الیگارشی_یهودی انگلیس واگذار شد! بهنوشته دنیس رایت:
👈 بهعنوان غرامت، امتیازنامهٔ گرانبهایی برای عملیات بانکی و بهرهبرداری از معادن به رویتر اعطا شد که با مشارکت ساسون و شرکا به تأسیس #بانک_شاهنشاهی_ایران انجامید.
✍️ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ دربارهٔ میرزا رضا کرمانی
✍ مقدمه
1⃣ در روز ٢١ یا ٢٢ مرداد سال ۱۲۷۶ شمسی #میرزا_رضا_کرمانی به جرم قتل #ناصرالدینشاه اعدام شد.
2⃣ ادعا میشود: «میرزا رضا کرمانی وصیت کرده تا این شعر را - که احتمالاً از خودش بوده - بر روی سنگ قبرش بنویسند:
👈 محبّ آل محمد غلام هشت و چهار ... فدای مردم ایران رضای شاهشکار»
👉 http://tarikhirani.ir/fa/calendar/260
👉 https://www.psri.ir/?id=mqeuyb2c
3⃣ اما آیا واقعاً میرزا رضا شیعه بود و محبّ دوازده امام علیهمالسلام (هشت و چهار) و فدایی مردم ایران؟!
4⃣ و یا همانطور که در تصویر فوق از مجموعه تمبر منتشر شدهٔ بعد از انقلاب میبینید (ردیف پایین، اولین عکس از سمت راست)، آیا میرزا رضا از «پیشگامان نهضت اسلامی» بود؟!
5⃣ در ادامه، روایت سیدمقداد نبوی رضوی پژوهشگر معاصر را از این شخصیت با هم مرور میکنیم:
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ دربارهٔ میرزا رضا کرمانی (٢)
1⃣ #میرزا_ملکمخان (که یکی از راهنمایان سیاسی فعالان #بابی بود، و #صبح_ازل، او را رجعت عیسای مسیح خوانده بود) در سالهای پس از کشتهشدن #ناصرالدینشاه، به یکی از اروپائیان گفت که قاتل شاه ایران، از #بابیان بود. (٣)
2⃣ بررسی صورت اصلی استنطاق #میرزا_رضا_کرمانی نیز گویای همین واقعیت است. بر اساس متن اصلی این استنطاق که نخستینبار توسط یکی از محققان، به آگاهی عمومی رسیده، وقتی بازجویان، از میرزا رضا، دربارهٔ ارتباط #شیخ_هادی_نجمآبادی و #سید_جمالالدین پرسیدند، پاسخ او، چنین بود:
👈 چه عرض کنم؟ درست نمیدانم ارسال و مرسولی دارد. اما، از معتقدین سیّد است، و او را مرد بزرگی میداند. هرکس که اندک بصیرتی داشته باشد، میداند که سیّد، دخلی به مردم این روزگار ندارد! حقایق اشیاء جميعاً، پیش سیّد مکشوف است! تمام فیلسوفها و حکمای بزرگ فرنگ، و همهٔ روی زمین، در خدمت سیّد، گردنشان کج است! و هیچیک از دانشمندان روزگار، قابل نوکری و شاگردی سیّد نیست! واضح است حاجی شیخ هادی هم شعور دارد و مثل بعضی از آخوندهای بیشعور نیست که آثار و علامات جعلی و ممتنعالقبول که برای صاحبالزمان درست کردهاند، بیجهت انتظار ظهور میکشند! هرکس که به این آثار و علامات پیدا شد، صاحب زمان خودش است! (۴)
3⃣ این سخن، گویای آن است که در نگاه میرزا رضا کرمانی، شيخ هادی نجمآبادی منتظر ظهور امام دوازدهم شیعیان نبوده است. بنابراین، میرزا رضا را مانند شیخ، یک #بابی باید دانست، و بر درستی گزارشهای رسمی دولت ایران، رویکرد نهاننویسانهٔ ملکزاده، و نیز سخن میرزا ملکمخان، باید یقین کرد.
4⃣ بر پایهٔ برخی گزارشها، میرزا رضا، در مسیر حرکت از اسلامبول به ایران، در بادکوبه، با یکی از #بابیان برجسته دیدار داشت (۵)، و حتی در نامهای برای یکی دیگر از #بابیان فعال آنجا، «تقريباً، مرگ شاه را پیشگویی کرده»، و نوشته بود: «بهزودی، روزگار بهتری خواهد رسید که «م. ک.»، چنین امر فرموده است!» (۶) (به احتمال جدّی «م. ک.»، همان میرزا آقاخان کرمانی است.)
5⃣ در میان تاریخنگاران معاصر، ابراهيم صفائی، میرزا رضا را #ازلی خوانده (٧) و نوشته: «بابیان و ازلیان، قصد انتقامجویی از ناصرالدینشاه را داشتند، نه بهائیان». (٨)
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ میرزا رضا کرمانی؛ غلام هشت و چهار یا غلام حضرت باب؟! (٢)
📚 برگی دیگر از پروندهٔ #بت_شناسی
1️⃣ #میرزا_ملکمخان (که یکی از راهنمایان سیاسی فعالان #بابی بود، و #صبح_ازل، او را رجعت عیسای مسیح خوانده بود) در سالهای پس از کشتهشدن #ناصرالدینشاه، به یکی از اروپائیان گفت که قاتل شاه ایران، از #بابیان بود.
2️⃣ بررسی صورت اصلی استنطاق #میرزا_رضا_کرمانی نیز گویای همین واقعیت است. بر اساس متن اصلی این استنطاق، وقتی بازجویان از میرزا رضا دربارهٔ ارتباط #شیخ_هادی_نجمآبادی و #سید_جمالالدین پرسیدند، پاسخ او، چنین بود:
👈 چه عرض کنم؟ درست نمیدانم ارسال و مرسولی دارد. اما، از معتقدین سیّد است، و او را مرد بزرگی میداند. هرکس که اندک بصیرتی داشته باشد، میداند که سیّد، دخلی به مردم این روزگار ندارد! حقایق اشیاء جميعاً، پیش سیّد مکشوف است! تمام فیلسوفها و حکمای بزرگ فرنگ، و همهٔ روی زمین، در خدمت سیّد، گردنشان کج است! و هیچیک از دانشمندان روزگار، قابل نوکری و شاگردی سیّد نیست! واضح است حاجی شیخ هادی هم شعور دارد و مثل بعضی از آخوندهای بیشعور نیست که آثار و علامات جعلی و ممتنعالقبول که برای صاحبالزمان درست کردهاند، بیجهت انتظار ظهور میکشند! هرکس که به این آثار و علامات پیدا شد، صاحب زمان خودش است!
3️⃣ این سخن، گویای آن است که در نگاه میرزا رضا کرمانی، شيخ هادی نجمآبادی منتظر ظهور امام دوازدهم شیعیان نبوده است. بنابراین، میرزا رضا را مانند شیخ، یک #بابی باید دانست، و بر درستی گزارشهای رسمی دولت ایران، رویکرد نهاننویسانهٔ ملکزاده، و نیز سخن میرزا ملکمخان، باید یقین کرد.
4️⃣ بر پایهٔ برخی گزارشها، میرزا رضا، در مسیر حرکت از اسلامبول به ایران، در بادکوبه، با یکی از #بابیان برجسته دیدار داشت، و حتی در نامهای برای یکی دیگر از #بابیان فعال آنجا، «تقريباً، مرگ شاه را پیشگویی کرده»، و نوشته بود: «بهزودی، روزگار بهتری خواهد رسید که «م. ک.»، چنین امر فرموده است!» (به احتمال جدّی «م. ک.»، همان میرزا آقاخان کرمانی است.)
5️⃣ در میان تاریخنگاران معاصر، ابراهيم صفائی، میرزا رضا را #ازلی خوانده و نوشته: «بابیان و ازلیان، قصد انتقامجویی از ناصرالدینشاه را داشتند، نه بهائیان».
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ نهانزیستی بابیان در دوره قاجار (١)
1️⃣ با کشته شدن #باب (که به دستور #امیرکبیر و با حمایت ناصرالدینشاه صورت گرفت) دشمنی بابیان با خاندان قاجار (که بابیان ایشان را «رجعت بنیامیه» میدانستند) عمیقتر شد.
2️⃣ در سال ۱۲۶۸ق. گروهی از بابیان به رهبری ملا #شیخ_علی_ترشیزی (از پیروان برجستهٔ باب که از سوی او، لقب «اسم الله العظیم» داشت) به کُشتن #ناصرالدینشاه اقدام کردند، اما ناکام ماندند.
3️⃣ پس از آن سوءقصد نافرجام بود که شدت عمل همهجانبهای بر #بابیان سایه افکند. اعدام بسیار خشونتبار منسوبان آن حادثه، سبب شد تا نام بابی، با حکم اعدام یا نزدیک به آن مترادف شود.
4️⃣ یکی از آثاری که این سرکوب سخت، بر بابیان باقی گذاشت، آغاز «سنّت نهانزیستی» در میانشان بود. بهروایت فاضل مازندرانی:
👈 پس از حوادث سال ۱۲۶۸، بهعلت شدت تعرض دولت ناصرالدینشاهی، شناختگان این #حزب، در ستر و خفا زیستند، و غالباً، مبادرت به اجهار عقیده نکردند، بهحدی که بیخبران پنداشتند که کسی از مؤمنین بر جای نیست، ولی در سترِ ستر، امر تبلیغ جریان داشت…
5️⃣ بعد از ادعای میرزا حسینعلی بهاء در سال ۱۲۸۰ق. و بهائی شدن تدریجی بیشتر بابیان، گروه اقلیتی که بر اعتقاد بابی خود باقی مانده، و به #ازلی نیز مشهور شدند، همچنان بر سنّت #نهانزیستی پای فشردند. ایشان، از همین رهگذر، توانستند در تاریخ معاصر ایران، نقشهایی گاه بسیار پایدار داشته باشند.
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ فتنهانگیزی کانونهای استعماری در برابر امیرکبیر / درسی برای امروز (١)
1⃣ دوران حکومت #امیرکبیر بسيار کوتاه بود. او تنها ٣سال و ١ماه و ٢٧روز در قدرت بود و اين زمانِ بسيار کمی است برای طراحی و اجرای برنامههای اصلاحی. بخش مهمی از اين دوران صرف مبارزه برای «تثبیت دولت» شد.
2⃣ صعود #ناصرالدینشاه به سلطنت و صدارت اميرکبير، مصادف شد با دسيسههای خونينی که بیثبات کردن دولت ايران و ساقط کردن اميرکبير را نشانه گرفته بود. در پشت اين دسيسهها #کانونهای_استعماری غرب خودنمايی میکردند.
3⃣ حسن خان سالار، که خود و پدرش (اللهيار خان آصفالدوله) روابط خاصی با #جوستین_شیل (وزيرمختار انگليس) و ساير عوامل کمپانی هند شرقی و حکومت هند بريتانيا داشتند، خطّهی خراسان را به عرصهی آشوبگریهای خود بدل کرد. شورش سالار با درايت و قاطعيت اميرکبير سرکوب شد.
4⃣ در اين زمان، #بابیها نيز بخشهایی از ايران را به صحنهی آشوبگریهای خود بدل کردند و شورشهای خونينی را در مازندران (بهرهبری ملا حسین بشرویهای و ملا محمدعلی بارفروشی)، نیريز فارس (بهرهبری سید یحیی دارابی) و زنجان (بهرهبری ملا محمدعلی زنجانی) برانگيختند. اين شورشها نيز با هدايت #کانونهای_استعماری انجام گرفت.
5⃣ بخش مهمی از توان اميرکبير صرف سرکوب اين شورشها شد. سرانجام، او برای پايان دادن به #فتنه_بابیه دستور اعدام #علیمحمد_شیرازی (باب) را صادر و اجرا کرد.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ لایههای زیرین تکاپوهای فعالان بابی ازلی (٢)
💥 بشارت دوم: انقراض دولت قاجار
1️⃣ در کتاب «هشت بهشت» آمده:
👈 «[خداوند،] بشارت میدهد انقراض دولت قاجار را قبل از انقضای هزار ماه از دین بیان (ليلة القدر خير من الف شهر).»
2️⃣ قبلاً گذشت که #بابیان، خاندان #قاجار را «رجعت بنیامیه» میدانستند، و «خبر زوالشان را مانند زوال بنیامیه بهدست بنيالعباس، متداول میداشتند.» در روایات شیعی، در تفسیر آیهی «ليلة القدر خير من الف شهر»، دربارهٔ هزارماه از دوران حکومت بنیامیه، سخن به میان آمده است.
3️⃣ برای بهدست آوردن زمان این بشارت نیز ابتدا، همان دو معنی بیان را باید در نظر گرفت، و دو سال ۱۲۶۰ و ۱۲۶۴ق را باید نقطهٔ آغاز قرار داد. سپس، با بهرهگیری از دو تقویم هجری قمری، و بیانی، محاسبه را باید پی گرفت.
4️⃣ در حالت نخست، هزارماه، در حدود ٨۳سال هجری قمری بوده، و در حالت دوم، در حدود ۵۲سال بیانی است. با این حساب، به چهار عدد میرسیم: ۱۳۴۳ و ۱۳۴۷ق (با تقویم هجری)، و ۱۳۱۲ و ۱۳۱۶ق (با تقویم بیانی).
5️⃣ دیده میشود که #ناصرالدینشاه قاجار (قاتل باب)، در پایان سال ۱۳۱۳ق کشته شد، و سلسلهٔ قاجار نیز در سال ۱۳۴۴ق جای خود را به سلسلهٔ پهلوی داد.
6️⃣ تکاپوگران #بابی، ابتدا چون در محاسبهٔ آن هزارماهِ وعده داده شده، #تقویم_بیانی را مبنا قرار داده، و به آن حدود زمانی رسیدند، ناصرالدینشاه را کُشتند. اما، چون دیدند که سلطنت قاجار به اضمحلال نرسید، تقویم #هجری_قمری را مبنا قرار دادند، و از قضا، توانستند همراه با دیگر صاحبان نفع در زوال سلطنت قاجار (ازجمله، بریتانیا) به آن هدف نیز دست یابند، و «بنیامیه» را از صفحهٔ روزگار برچینند!!!
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter
✡️ برخی تکاپوهای سیاسی فعالان بابی ازلی
📚 با مطالعه در منابع تاریخی عصر قاجار، برخی تکاپوهای فعالان #بابی (ازلی) را میتوان یافت. این تکاپوها، بدین قرارند:
1️⃣ تلاش نافرجام برای کشتن #ناصرالدینشاه (۱۲۶۸ق.)؛
2️⃣ همراهی با #میرزا_ملکمخان در #فراموشخانه (حدود ۱۲۷۵ تا ۱۲۷۸ق.)؛
3️⃣ همراهی با #سیدجمالالدین_افغانی (اسدآبادی) در اولین (۱۳۰۴ق.) و دومین مسافرتش به ایران (۱۳۰۷ و ۱۳۰۸ق.)؛
4️⃣ تکاپو بر ضد ناصرالدینشاه پس از اخراج سیدجمالالدین (۱۳۰۸ق.)؛
5️⃣ همراهی جدی با سیدجمالالدین در جنبش اتحاد اسلام (۱۳۱۰ تا ۱۳۱۴ق.)؛
6️⃣ نقش اساسی در کُشتن ناصرالدینشاه قاجار (۱۳۱۳ ق.)؛
7️⃣ دخالت در نهضت مدارس جدید و نیز روزنامهنگاری عصر مظفری (۱۳۱۴ تا ۱۳۲۴ق.)؛
8️⃣ نقش اساسی در تکوین و پیشبرد جنبش #مشروطیت (۱۳۲۲ تا ۱۳۲۷ق.)؛
9️⃣ تلاش برای قدرتیابی #ظلالسلطان، در سالهای مشروطیت (۱۳۲۵ق.)؛
و…
💥 با این ترتیب، دانسته میشود، #بابیان (ازلیان)، با آنکه بهسبب شرایط روزگار، و بعد، از جهت عدم تبلیغ، از نظر جمعیت، رو به افول رفتند، اما، از میانشان، تکاپوگرانی برخاستند که در عصر قاجار کارهای مهمی صورت دادند.
✍️ سیدمقداد نبوی رضوی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
🇮🇷👉 @jscenter