🔸روش شناسی نتیجه گیری علمی 🔸تحلیل‌های شتابزده و کلی در عرصه سیاست. 🔸پلنتینگا فیلسوف دین مشهور غربی که بسیار از خداباوری دفاع می کند و به ایران هم سفر کرده و در قم با بسیاری از حوزویان از جمله علامه جوادی آملی دیدار داشته است در خلال یکی از نوشته ها نظریه جالبی می دهد که در مورد تحلیل های سیاسی و نتیجه گیری های علمی بسیار مفید است. به عنوان مقدمه می گویم متأسفانه تحلیلهای سیاسی و نتیجه گیری های علمی در کشور مخصوصا در قشر عامه مردم بدون بررسی کافی و از روی شتابزدگی در نتیجه گیریست که هیچ ارزش علمی ندارد. پلنتینگا می گوید فرض کنید فردریک اهل آلمان است و نه دهم آلمانی ها شنا کردن بلد نیستند. بدون بررسی دیگر عقل انسان می گوید سریع نتیجه گیری کن که به احتمال نود درصد فردریک هم شنا بلد نیست. اگر هیچ اطلاعات دیگری نباشد و صرفا همین قدر اطلاعات داشتیم این نتیجه گیری کاملا معقول بود و مثلا اگر بخواهیم شرط بندی کنیم باید روی شنا بلد نبودن فردریک شرط بندی کنیم. وی می گوید این طور نتیجه گیری کردن از روی کلیات و بدون سنجش و دنبال کردن بقیه اطلاعات ما را نمی تواند به مقصود برساند. ممکن است خیلی اطلاعات دیگر وجود داشته باشد که نتیجه گیری ما را کاملا برعکس کند. مثلا وی می گوید فرض کنید در مورد فردریک یک اطلاعات دیگر هم داشته باشیم. مثلا بدانیم او از بچگی در خانه استخر داشته و خانواده او همگی غریق نجات هستند. در این صورت هم اگر بخواهیم شرط بندی کنیم روی شنا بلد نبودن فردریک شرط بندی می کنیم یا روی شنا بلد بودن او؟ قطعا روی شنا بلد بودن او شرط بندی می کنیم زیرا طبق این اطلاعات که همه خانواده او غریق نجات بوده اند و او از بچگی در خانه استخر داشته احتمال شنا بلد بودن او را خیلی بالا میبرد و دیگر نمی شود گفت او نود درصد شنا بلد نیست چون نود درصد آلمانی ها شنا بلد نیستند. مشخص شد که چطور مقدار کمی اطلاعات می تواند نتیجه گیری ما را کاملا تغییر دهد. 🔸این مسئله در تحلیل های سیاسی بسیار مفید است. خیلی زود با دلیل های واهی و کلی به یک کاندید رأی دادن و برعکسش خیلی زود و با دلیل های کلی و الکی یک کاندید را از صلاحیت خارج دانستن اشتباه است کاری که متأسفانه جامعه ما دچارش شده. زود نمی شود نتیجه گرفت و عجولانه نمی شود مسائل را تحلیل کرد. باید اولا شیوه های تحلیل و نتیجه گیری صحیح و ثانیا اطلاعات جزیی کافی داشته باشیم. یعنی به قول اصولیین قبل الفحص حق حکم دادن نداریم و باید احتیاط کنیم. تا این مسئله درست نشود بسیاری از مسائل کشور در عرصه سیاسی فرهنگی اجتماعی درست نخواهد شد. 🔸پی نوشت: در بعضی موارد دیده شده که مثلاً متخصص فقه در فلسفه میخواهد نظر بدهد یا متخصص حدیث در کلام میخواهد نظریه پردازی کند یا کسی که تا لیسانس درس خوانده یا طلبه ای در ابتدای راه است بناء نظریه پردازی و رد نظریات متخصصین را دارد که غالبا به همین مشکل گرفتارند. 🔸منبع نظر پلنتینگا: god and evil, michael peterson, p.55 ✍️ حجت الاسلام مصطفی ایزدی ، دانشچوی دکترای فلسفه دین دانشگاه تهران 🌐 @meshkatnoor @mostafaizadi