🚫 دسته هفتم از روایاتی که صاحبان رویکرد دوم (بی‌تفاوت نسبت به زمینه‌سازی و تشکیل حکومت) به آن استناد می‌کنند: 🛑 ۷) طبق روایات فضای پیش از ظهور سرشار از گرفتاری و ناامیدی است، بنابراین قبل از قیام حضرت زمینه و شرایطی که امید به فرج را زیاد کند، وجود ندارد. ⚠️ از پیامبر خدا (ص): «ای حذیفه! همواره آن بلا بر اهل آن زمان خواهد بود تا آن گاه که ناامید و مأیوس و بدگمان شوند که گشایش در کارشان نخواهد شد. خداوند، مردی از پاکان عترتم و نیکان خاندانم را بر می‌انگیزد...» (📚الملاحم و الفتن، ص۲۶۴) در نتیجه پیش از ظهور امام عصر (ع)، دولت یا تمدنی اسلامی که مسلمانان را به آسایش و عزتی (هرچند نسبی) برساند، وجود ندارد. ✅ پاسخ 1️⃣ اضطرار و نا امیدی مردم پیش از قیام امام زمان (ع) با لزوم زمینه‌سازی برای آن منافاتی ندارد. زیرا ممکن است با وجود تشکیل حکومت اسلامی و ارتباط وثیق تمدنی بین مسلمانان، بر اثر فشار دشمنان یا کارشکنی منافقان شرایط سختی پدید بیاید که امید مردم از اسباب ظاهری قطع شده و از پیروزی مأیوس شوند. 🔸 برای مثال، در یکی از ایام جنگ صفین که به لیلة‌الهریر (شب غرّش) معروف است شرایط به قدری سخت شد که دو طرف فرصت نمی‌کردند نماز کامل به جا بیاورند و تنها به تکبیر و اشاره اکتفا می‌کردند. (📚الفتوح، ج۳، ص۱۸۰) راوی می‌گوید: سه روز و سه شب با تمام سلاح‌ها جنگیدیم و با پایان یافتن تیرها و شکسته شدن نیزه‌ها و شمشیرها گلاویز شدیم و با دندان همدیگر را می‌گزیدیم. (📚وقعة صفین، ص۳۶۹) در این میان هر چند گاه يك بار، امام على (عليه السلام) ایستاده و چنین دعا می‌کردند: «بار خدايا! به سوى تو، گام‌ها برداشته، دل‌ها روان، دست‌ها برداشته، گردن‌ها بركشيده، نيازها خواسته، و چشم‌ها خيره گشتند. بار خدايا! «ميان ما و قوم‌مان، به حق راهى بگشا، كه تو بهترينِ راهگشايانى! »» (📚بحار، ج۳۲، ص۵۸۸) 🔸 اگر امام پیش از دوران خلافت از فرا رسیدن این شرایط اضطرارآمیز خبر می‌دادند، آیا باعث می‌شد که مسلمانان نسبت به زمینه‌سازی برای تشکیل حکومت علوی دیگر وظیفه‌ای نداشته باشند؟! 2️⃣ اساسا اضطرار و ابتلا برای کسانی متصور است که در کشاکش مبارزه و درگیری با دشمنان باشند؛ نه کسانی که در کنج خلوت تنها به دعا برای تعجیل در فرج مشغول باشند! 3️⃣ نباید فراموش کرد که «سختی‌های پیش از ظهور» از علائم غیر قطعی است و با دعا و توسل ممکن است مورد بدا قرار بگیرد. به همین جهت در ادعیه درخواست برای تسهیل در خروج امام نمود دارد: «و سهّل مخرجَه» (دعای عهد) 🔸 پس چه بسا در اثر دعای مؤمنین و با شکل گرفتن تمدن اسلامی، از ابتلائات منتهی به ظهور کاسته شود. 📖 مطالعه بیشتر: 📌دانشنامه امام مهدی(ع)، ج۸، ص۸۲-۱۰۳ 📌 دانشنامه امام علی(ع)، ج۶، فصل۱۰ 📣 @tafakoraat 🆔@meshkatnoor