*•═•••◈﷽◈•••═•* «وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِّمَّا اكْتَسَبْنَ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِن فَضْلِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا؛ برتریهایى را که خداوند براى بعضى از شما بر بعضى دیگر قرار داده آرزو نکنید. مردان به سبب آنچه به دست مى آورند نصیبى دارند، و زنان نیز نصیبى. و از فضل خدا، استمداد جویید. زیرا خداوند به هر چیز داناست»(نساء، ۳۲). ✅ موضوع: تعلیل نهی از تمنا ❓نهی از تمنای باطل چگونه تعلیل می شود؟ ✍ در عبارت ولاتَتَمَنَّوا ما فَضَّلَ اللهُ بِهِ بَعضَكُم عَلی بَعض به اصل قضا و قدر الهی اشاره شده است و در جمله لِلرِّجالِ نَصيبٌ مِمَّا اكتَسَبوا ولِلنِّساءِ نَصيبٌ مِمَّا اكتَسَبن بيان می‌دارد كه كار و كوشش لازم است. ⬅️ قضا و قدر الهی سرانجام موافق هم می‌شوند؛ ولی قضا و قدر دو چيزند: ◀️ قضا اصل ثابت است: 👈 قضای الهی به صورت اصل كلی و جامع تصويب می‌شود؛ مانند اينكه هركس كوشش علمی و عملی داشت به مقصد می‌رسد؛ ◀️ قدر تغييرپذير است: 👈 قدر الهی اين است كه فلان شخص اگر فلان راه علمی يا عملی را بپيمايد، به فلان مقام و درجه و نعمت می‌رسد و اگر شرايط را تغيير دهد يا موانع را دگرگون كند به چيز ديگر يا جای ديگر می‌رسد. ◀️ خداوند می‌داند كه فلان شخص شرايط را تغيير می‌دهد يا نه: 👈 خداوند می‌داند كه او با حسن اختيار يا سوء اختيارش چه چيزی را برمی‌گزيند، لذا همان را در لوح محفوظ برای وی می‌نگارد، بنابراين قضا و قدر الهی و آزادی در گزينش كار، هر دو حق اند. ◀️ نتيجه كارهای آن شخص هرچند برای وی معلوم نيست برای خداوند معلوم است. ◀️ همان نتيجه را خداوند به عنوان قدرِ موافق با قضا تدوين می‌فرمايد. راه كسب باز است و هر كس بكوشد، بهره مند می‌شود، پس نبايد تمنّی باطل داشت كه نعمت از ديگران ستانده و به فرد بيكار داده شود. بر اين اساس، جمله لِلرِّجالِ نَصيب... می‌تواند دليل نهی از تمنّی باطل باشد. 🔸 گفتنی است كه حرف «من» در مِمَّا اكتَسَبوا و مِمَّا اكتَسَبن برای تبعيض است و نشان می‌دهد كه گاهی كسب به سود انسان (زن و مرد) است و گاهی از كار و كوشش خود بهره كامل نمی‌برد؛ مقداری خسارت است (زيرا انسان عادی به همه شرايط و موانع آگاه نيست) و اندازه‌ای سود. 🔸 البته در مسائل معنوی، انسان از همه كارهايش بهره می‌برد، از اين رو فرمود: 💥 واَن لَيسَ لِلاِنسانِ اِلاّما سَعي واَنَّ سَعيَهُ سَوفَ يُري ثُمَّ يُجزاهُ الجَزاءَ الاَوفي. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin